Rusya'nın federal bölümleri (Rusça: субъекты Российской Федерации subyektı Rossiyskoy Federatsii), Rusya Anayasası'na göre Rusya'nın en üst düzey idari bölümleri olan kurucu varlıklardır.
Rusya, 85 adet federal bölüme ayrılmakta olup bu bölümler cumhuriyetler, kraylar, oblastlar, federal şehirler, özerk oblastlar ve özerk okruglar olmak üzere altı düzeyde toplanmaktadır.
Her federal bölümün kendi anayasası, yöneticisi, parlamentosu ve anayasa mahkemesi bulunmaktadır. Bu federal bölümlerin hepsi eşit bir biçimde iki delege ile Federal Meclis'in üst meclisi olan Federasyon Meclisi'nde temsil edilirler. Bununla birlikte sahip oldukları özerklik bakımından farklılık gösterirler. Çukotka Özerk Okrugu istisna olmak kaydıyla özerk okruglar kendi federal haklarıyla birlikte kendilerinden daha büyük bir federal bölüme bağlıdır.
1993 yılında Rusya Federasyonu 89 federal bölümden oluşmaktaydı. 2008 yılına kadar federal bölümlerin sayısı birkaç bölümün birleşmesi nedeniyle 83'e düştü. Son olarak 2014 yılında Kırım'ın ilhakının ardından Sivastopol ve Kırım Cumhuriyeti Rusya'nın 84. ve 85. federal bölümleri haline geldiler. Bu bölümler uluslararası alanda Ukrayna'nın parçası olarak kabul edilmektedirler.
Tüm federal bölümler daha büyük sekiz federal bölge altında toplanmıştır. Bu bölgeler idari bölümler olmayıp federal hükûmetin farklı federal bölümlerdeki faaliyetlerini organize etmekten sorumludurlar.
.svg)
Her federal bölüm aşağıdaki kategorilerden birine dahildir:
| Kod | Adı | Bayrak | Arma | Başkent | Tür | Federal bölge | Yüzölçümü (km²) | Nüfus (2002) | ISO |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 01 | Adıge Cumhuriyeti |  |  | Maykop | Cumhuriyet | Güney | 7.600 | 447.000 | AD |
| 02 | Başkurdistan |  |  | Ufa | Cumhuriyet | Volga | 143.600 | 4.103.000 | BA |
| 03 | Buryatya |  |  | Ulan Ude | Cumhuriyet | Sibirya | 351.300 | 981.000 | BU |
| 04 | Altay Cumhuriyeti |  |  | Gorno-Altaysk | Cumhuriyet | Sibirya | 92.600 | 203.000 | AL |
| 05 | Dağıstan |  |  | Mahaçkale | Cumhuriyet | Kuzey Kafkasya | 50.300 | 2.584.000 | DA |
| 06 | İnguşetya |  |  | Magas | Cumhuriyet | Kuzey Kafkasya | 4.000 | 469.000 | IN |
| 07 | Kabardino-Balkarya |  |  | Nalçik | Cumhuriyet | Kuzey Kafkasya | 12.500 | 901.000 | KB |
| 08 | Kalmıkya |  |  | Elista | Cumhuriyet | Güney | 76.100 | 292.000 | KL |
| 09 | Karaçay-Çerkesya |  |  | Çerkessk | Cumhuriyet | Kuzey Kafkasya | 14.100 | 440.000 | KC |
| 10 | Karelya |  |  | Petrozavodsk | Cumhuriyet | Kuzeybatı | 172.400 | 717.000 | KR |
| 11 | Komi Cumhuriyeti |  |  | Sıktıvkar | Cumhuriyet | Kuzeybatı | 415.900 | 1.019.000 | KO |
| 12 | Mari El |  |  | Yoşkar-Ola | Cumhuriyet | Volga | 23.200 | 728.000 | ME |
| 13 | Mordovya |  |  | Saransk | Cumhuriyet | Volga | 26.200 | 889.000 | MO |
| 14 | Saha Cumhuriyeti |  |  | Yakutsk | Cumhuriyet | Uzak Doğu | 3.103.000 | 948.000 | SA |
| 15 | Kuzey Osetya-Alanya |  |  | Vladikavkaz | Cumhuriyet | Kuzey Kafkasya | 8.000 | 710.000 | SE |
| 16 | Tataristan |  |  | Kazan | Cumhuriyet | Volga | 68.000 | 3.780.000 | TA |
| 17 | Tuva Cumhuriyeti |  |  | Kızıl | Cumhuriyet | Sibirya | 170.500 | 306.000 | TY |
| 18 | Udmurtya |  |  | İjevsk | Cumhuriyet | Volga | 42.100 | 1.571.000 | UD |
| 19 | Hakasya |  |  | Abakan | Cumhuriyet | Sibirya | 61.900 | 546.000 | KK |
| 20 | Çeçenistan |  |  | Grozni | Cumhuriyet | Kuzey Kafkasya | 15 300 | 1.100.000 | CE |
| 21 | Çuvaşistan |  |  | Şupaşkar | Cumhuriyet | Volga | 18 300 | 1.314.000 | CU |
| 22 | Altay Krayı |  |  | Barnaul | Kray | Sibirya | 169.100 | 2.607.000 | ALT |
| 23 | Zabaykalski Krayı |  |  | Çita | Kray | Sibirya | 431.500 | 1.156.000 | ZAB |
| 24 | Kamçatka Krayı |  |  | Petropavlovsk-Kamçatski | Kray | Uzak Doğu | 472.300 | 359.000 | KAM |
| 25 | Krasnodar Krayı |  |  | Krasnodar | Kray | Güney | 76.000 | 5.124.000 | KDA |
| 26 | Krasnoyarsk Krayı |  |  | Krasnoyarsk | Kray | Sibirya | 2.339.700 | 2.966.000 | KYA |
| 27 | Perm Krayı |  |  | Perm | Kray | Volga | 160.600 | 2.824.000 | PER |
| 28 | Primorski Krayı |  |  | Vladivostok | Kray | Uzak Doğu | 165.900 | 2.068.000 | PRI |
| 29 | Stavropol Krayı |  |  | Stavropol | Kray | Kuzey Kafkasya | 66 500 | 2.731.000 | STA |
| 30 | Habarovsk Krayı |  |  | Habarovsk | Kray | Uzak Doğu | 788.600 | 1.435.000 | KHA |
| 31 | Amur Oblastı |  |  | Blagoveşçensk | Oblast | Uzak Doğu | 169.100 | 2.607.000 | AMU |
| 32 | Arhangelsk Oblastı |  |  | Arhangelsk | Oblast | Kuzeybatı | 587.400 | 1.336.000 | ARK |
| 33 | Astrahan Oblastı |  |  | Astrahan | Oblast | Güney | 44.100 | 1.007.000 | AST |
| 34 | Belgorod Oblastı |  |  | Belgorod | Oblast | Merkez | 27.100 | 1.512.000 | BEL |
| 35 | Bryansk Oblastı |  |  | Bryansk | Oblast | Merkez | 34 900 | 1.379.000 | BRY |
| 36 | Vladimir Oblastı |  |  | Vladimir | Oblast | Merkez | 29.000 | 1.525.000 | VLA |
| 37 | Volgograd Oblastı |  |  | Volgograd | Oblast | Güney | 113.900 | 2.703.000 | VGG |
| 38 | Vologda Oblastı |  |  | Vologda | Oblast | Kuzeybatı | 145.700 | 1.270.000 | VLG |
| 39 | Voronej Oblastı |  |  | Voronej | Oblast | Merkez | 52.400 | 2.379.000 | VOR |
| 40 | İvanovo Oblastı |  |  | İvanovo | Oblast | Merkez | 21 800 | 1.149.000 | IVA |
| 41 | İrkutsk Oblastı |  |  | İrkutsk | Oblast | Sibirya | 767.900 | 2.582.000 | IRK |
| 42 | Kaliningrad Oblastı |  |  | Kaliningrad | Oblast | Kuzeybatı | 15.100 | 943.000 | KGD |
| 43 | Kaluga Oblastı |  |  | Kaluga | Oblast | Merkez | 29.900 | 1.041.000 | KLU |
| 44 | Kemerovo Oblastı |  |  | Kemerovo | Oblast | Sibirya | 95.500 | 2.900.000 | KEM |
| 45 | Kirov Oblastı |  |  | Kirov | Oblast | Volga | 120.800 | 1.504.000 | KIR |
| 46 | Kostroma Oblastı |  |  | Kostroma | Oblast | Merkez | 60.100 | 738.000 | KOS |
| 47 | Kurgan Oblastı |  |  | Kurgan | Oblast | Ural | 71.000 | 1.020.000 | KGN |
| 48 | Kursk Oblastı |  |  | Kursk | Oblast | Merkez | 29.800 | 1.236.000 | KRS |
| 49 | Leningrad Oblastı |  |  | Sankt-Peterburg | Oblast | Kuzeybatı | 84.000 | 1.671.000 | LEN |
| 50 | Lipetsk Oblastı |  |  | Lipetsk | Oblast | Merkez | 24.100 | 1.213.000 | LIP |
| 51 | Magadan Oblastı |  |  | Magadan | Oblast | Uzak Doğu | 461.400 | 183.000 | MAG |
| 52 | Moskova Oblastı |  |  | Moskova | Oblast | Merkez | 46.000 | 6.627.000 | MOS |
| 53 | Murmansk Oblastı |  |  | Murmansk | Oblast | Kuzeybatı | 144.900 | 893.000 | MUR |
| 54 | Nijni Novgorod Oblastı |  |  | Nijni Novgorod | Oblast | Volga | 76.900 | 3.524.000 | NIZ |
| 55 | Novgorod Oblastı |  |  | Veliki Novgorod | Oblast | Kuzeybatı | 55.300 | 695.000 | NGR |
| 56 | Novosibirsk Oblastı |  |  | Novosibirsk | Oblast | Sibirya | 178.200 | 2.692.000 | NVS |
| 57 | Omsk Oblastı |  |  | Omsk | Oblast | Sibirya | 139.700 | 2.079.000 | OMS |
| 58 | Orenburg Oblastı |  |  | Orenburg | Oblast | Volga | 124.000 | 2.178.000 | ORE |
| 59 | Oryol Oblastı |  |  | Oryol | Oblast | Merkez | 24.700 | 861.000 | ORL |
| 60 | Penza Oblastı |  |  | Penza | Oblast | Volga | 43.200 | 1.453.000 | PNZ |
| 61 | Pskov Oblastı |  |  | Pskov | Oblast | Kuzeybatı | 55.300 | 761.000 | PSK |
| 62 | Rostov Oblastı |  |  | Rostov-na-Donu | Oblast | Güney | 100.800 | 4.407.000 | ROS |
| 63 | Ryazan Oblastı |  |  | Ryazan | Oblast | Merkez | 39.600 | 1.228.000 | RYA |
| 64 | Samara Oblastı |  |  | Samara | Oblast | Volga | 53.600 | 3.240.000 | SAM |
| 65 | Saratov Oblastı |  |  | Saratov | Oblast | Volga | 100.200 | 2.669.000 | SAR |
| 66 | Sahalin Oblastı |  |  | Yujno-Sahalinsk | Oblast | Uzak Doğu | 87.100 | 547.000 | SAK |
| 67 | Sverdlovsk Oblastı |  |  | Yekaterinburg | Oblast | Ural | 194.800 | 4.490.000 | SVE |
| 68 | Smolensk Oblastı |  |  | Smolensk | Oblast | Merkez | 49.800 | 1.051.000 | SMO |
| 69 | Tambov Oblastı |  |  | Tambov | Oblast | Merkez | 34.300 | 1.180.000 | TAM |
| 70 | Tver Oblastı |  |  | Tver | Oblast | Merkez | 84.100 | 1.473.000 | TVE |
| 71 | Tomsk Oblastı |  |  | Tomsk | Oblast | Sibirya | 316.900 | 1.046.000 | TOM |
| 72 | Tula Oblastı |  |  | Tula | Oblast | Merkez | 25.700 | 1.676.000 | TUL |
| 73 | Tümen Oblastı |  |  | Tümen | Oblast | Ural | 1.435.200 | 3.266.000 | TYU |
| 74 | Ulyanovsk Oblastı |  |  | Ulyanovsk | Oblast | Volga | 37.300 | 1.382.000 | ULY |
| 75 | Çelyabinsk Oblastı |  |  | Çelyabinsk | Oblast | Ural | 87.900 | 3.606.000 | CHE |
| 76 | Yaroslavl Oblastı |  |  | Yaroslavl | Oblast | Merkez | 36.400 | 1.368.000 | YAR |
| 77 | Moskova |  |  | — | Federal şehir | Merkez | 1.064 | 10.358.000 | MOW |
| 78 | Sankt-Peterburg |  |  | — | Federal şehir | Kuzeybatı | 1.433 | 4.669.000 | SPE |
| 79 | Yahudi Özerk Oblastı |  |  | Birobican | Özerk oblast | Uzak Doğu | 1.064 | 190.915 | YEV |
| 80 | Kırım Cumhuriyeti |  |  | Simferopol | Cumhuriyet | Güney | 26,964 | 1,966,801 | — |
| 81 | Nenets Özerk Okrugu |  |  | Naryan-Mar | Özerk okrug | Kuzeybatı | 176.700 | 41.000 | NEN |
| 82 | Hantı-Mansi Özerk Okrugu |  |  | Hantı-Mansiysk | Özerk okrug | Ural | 534.800 | 1.538.463 | KHM |
| 83 | Çukotka Özerk Okrugu |  |  | Anadır | Özerk okrug | Uzak Doğu | 737.700 | 54.000 | CHU |
| 84 | Yamalo-Nenets Özerk Okrugu |  |  | Salehard | Özerk okrug | Ural | 750.300 | 507.000 | YAN |
| 85 | Sivastopol |  |  | — | Federal şehir | Güney | 864 | 379,200 | — |
| — | Rusya |  |  | Moskova | — | — | 17.075.400 | 145.182.000 | RU |
2005 yılından başlayarak bazı bölümler birleştirilerek daha büyük bölümler oluşturuldu. Birleştirmeler 1 Mart 2008 tarihi itibari ile tamamlanmış olup günümüzde henüz yeni bir birleştirme planlanmamaktadır.
| Referendum tarihi | Birleşme tarihi | Birleşenler |
|---|---|---|
| 7 Aralık 2003 | 1 Aralık 2005 | Perm Oblastı + Komi-Permyak Özerk Okrugu → Perm Krayı |
| 17 Nisan 2005 | 1 Ocak 2007 | Krasnoyarsk Krayı + Evenk Özerk Okrugu + Taymir Özerk Okrugu → Krasnoyarsk Krayı |
| 23 Ekim 2005 | 1 Temmuz 2007 | Kamçatka Oblastı + Koryak Özerk Okrugu → Kamçatka Krayı |
| 16 Nisan 2006 | 1 Ocak 2008 | İrkutsk Oblastı + Ust-Orda Buryat Özerk Okrugu → İrkutsk Oblastı |
| 11 Mart 2007 | 1 Mart 2008 | Çita Oblastı + Agin Buryat Özerk Okrugu → Zabaykalski Krayı |
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Rusya'nın federal bölümleri, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
