2016

2016 bě přestupne lěto z 366 dnjemi.

We Łužicy

• 21. februara: Při Budyskim Huzarowym dworje wotpala kózły něhdyšeho hotela, planowaneho přebytka požadarjow wo azyl.
• 11. měrca: Zwjazkowy prezident Joachim Gauck wopyta Budyšin.
• 12. apryla: Załožbowa rada Załožby za serbski lud wuzwoli Jana Budarja za noweho direktora załožby.
• 05. meje: W Ralbicach wotmě so docyła prěnja hra serbskeje žónskeje wubranki w sportowych stawiznach.
• 13.–15. meje: W ramiku akcije „Ende Gelände“ wobsadźa sta přećiwnikow brunicy Wjelčansku jamu a blokěruja železniske čary k milinarni Čorna pumpa.
• 19. nowembra: W Budyskej „Krónje“ wotmě so 142. schadźowanka.

Druhdźe

• 12. januara: Při teroristiskim nadpadźe w Istanbulu zemrě 10 ludźi, zwjetša Němcy.
• 13. měrca: Při wólbach do krajnych sejmow Badensko-Württembergskeje, Porynsko-Pfalcy a Saksko-Anhaltskeje docpě Alternatiwa za Němsku dwuměstnowe wuslědki. Najsylniše strony běchu dotal hižo knježace CDU w Saksko-Anhaltskej, Zwjazk 90/Zeleni w Badensko-Württembergskej a SPD w Porynsko-Pfalcy.
• 16. apryla: Při zemjerženju sylnosće 7,8 zemrě w Ekwadorje wjace hač 600 ludźi.
• meja: Dźeń katolikow w Lipsku ze sylnym serbskim wobdźělenjom.
• 10. junija–10. julija: 15. europske koparske mišterstwa we Francoskej. Portugalska sta so po finalu přećiwo Francoskej z europskim mištrom.
• 12. junija: Při teroristiskim nadpadźe w nócnym klubje města Orlando (Florida) zmori atentatnik 49 ludźi.
• 18.–26. junija: Europeada w Južnym Tirolu. Serbja wobdźěleja so prěni raz tež ze žónskej wubranku. Třeći raz dobudźe Južny Tirol, kaž pola mužow tak pola žonow. Z Łužicy běchu so 300 fanow do Tirola podali.
• 23. junija: Při referendumje we Wulkobritaniskej hłosuje 52 procentow wolerjow za wustup Zjednoćeneho kralestwa z Europskeje unije.

 

• 13. julija: Britiski premier David Cameron wotstupi. Nutřkowna ministerka Theresa May sta so z jeho naslědnicu.
• 26.–31. julija: 31. swětowy dźeń młodźiny katolskeje cyrkwje w Krakowje
• awgust: XXXI. olympiske hry w Rio de Janeiro
• 04. septembra: Wólby do krajneho sejma Mecklenburgsko-Předpomorskeje: SPD 30,6 %, AfD 20,8 %, CDU 19 %, Lěwica 13,2 %. AfD dóstanje k prěnjemu razej při krajnych wólbach wjace hłosow hač CDU. Zeleni (4,8 %) a NPD (3 %) njejstej w nowym sejmje wjace zastupjenej.
• 18. septembra: Wólby do Berlinskeho senata: SPD 21,6 %, CDU 17,6 %, Lěwica 15,6 %, Zeleni 15,2 %, AfD 14,2 %, FDP 6,7 %. Piraća (1,7 %) njejsu w nowym sejmje wjace zastupjeni.
• 08. nowembra: Imobilijowy předewzaćel Donald Trump, kandidat Republikanskeje strony, dobudźe prezidentowe wólby w Zjednoćenych statach přećiwo demokratiskej kandidatce Hillary Clinton.
• 01. decembra: Połsta dnjow po smjerći swojeho nana, krala Bhumibola, sta so Maha Vajiralongkorn z nowym kralom Thailandskeje.
• 19. decembra: Při teroristiskim nadpadźe na hodownych wikach w Berlinje zemrě dwanaće ludźi.

• 13. januara: 300. posmjertne narodniny serbskeho fararja a cyrkwinskeho stawiznarja Pětra Ponicha
• 21. februara: 100. róčnica započatka bitwy wo Verdun w prěnjej swětowej wójnje
• 03. měrca: 200. posmjertne narodniny serbskeho wědomostnika, publicista a nakładnika Jana Arnošta Smolerja
• 24. apryla: 100. róčnica započatka Jutrowneho zběžka w Irskej
• 03. meje: 400. posmjertniny britiskeho spisowaćela Williama Shakespeara
• 09. meje: 50. posmjertniny serbskeho słownikarja Filipa Jakubaša
• 09. junija: 100. posmjertne narodniny serbskeho spisowaćela Jurja Brězana
• 01. awgusta: 250. posmjertne narodniny serbskeho ludoweho spisowaćela Hanza Njepile
• 11. septembra: 200. posmjertne narodniny němskeho předewzaćela Carla Zeissa
• 04. oktobra: 100. posmjertne narodniny serbskeho stawiznarja Frida Mětška
• 26. oktobra: 100. posmjertne narodniny francoskeho prezidenta Françoisa Mitterranda
• 14. nowembra: 300. posmjertniny němskeho matematikarja, fyzikarja a filozofa Gottfrieda Wilhelma Leibniza
• 21. nowembra: 100. posmjertniny rakusko-wuherskeho kejžora Franca Józefa I.
• 10. decembra: 300. róčnicy załoženja Lipšćanskeho Serbskeho prědarskeho towarstwa
• 13. decembra: 200. posmjertne narodniny němskeho wunamakarja Wernera von Siemensa

 

• 01. januara: Alfred Měškank – serbski pedagoga a přełožowar (* 1927)
• 10. januara: David Bowie – britiski hudźbnik, spěwar, producent a dźiwadźelnik (* 1947)
• 13. januara: Juro Frahnow – delnjoserbski prědar, Maćicar (* 1937)
• 14. januara: Alan Rickman – britiski dźiwadźelnik a režiser (* 1946)
• 18. januara: Glenn Frey – US-ameriski rockowy hudźbnik (* 1948)
• 07. februara: Roger Willemsen – němski publicist a moderator (* 1955)
• 16. februara: Boutros Boutros-Ghali – egyptowski diplomat, generalny sekretar UNO (* 1922)
• 19. februara: Umberto Eco – italski spisowaćel a filozof (* 1932)
• 11. měrca: Keith Emerson – britiski keyboarder, pianist a producent (* 1944)
• 15. měrca: Pawoł Šenkar – serbski awtor a šefredaktor Noweho Casnika (* 1927)
• 18. měrca: Lothar Späth – němski politikar (CDU), ministerski prezident Badensko-Württembergskeje (* 1937)
• 18. měrca: Guido Westerwelle – němski politikar (FDP), wonkowny minister (* 1961)
• 31. měrca: Hans-Dietrich Genscher – němski politikar (FDP), wonkowny minister (* 1927)
• 18. apryla: Jurij Kubaš-Nowšan – serbski wučer, wědomostny sobudźěłaćer a awtor wučbnicow (* 1925)
• 21. apryla: Prince – US-ameriski spěwar, komponist, spěwydźěłar, producent a multiinstrumentalist (* 1958)
• 01. meje: Hańža Winarjec-Orsesowa – serbska wučerka a spisowaćelka (* 1926)
• 06. meje: Margot Honecker – němska politikarka (SED), ministerka za ludowe kubłanje NDR (* 1927)
• 03. junija: Muhammad Ali – US-ameriski pjasćowar (* 1942)
• 19. junija: Götz George – němski dźiwadźelnik a filmowy hrajer (* 1938)
• 27. junija: Bud Spencer – italski dźiwadźelnik, płuwar a spěwar (* 1929)
• 02. julija: Elie Wiesel – US-ameriski publicist, nošer Měroweho Nobeloweho myta (* 1928)
• 05. julija: Werner Schinko – němski grafikar a ilustrator (* 1929)
• 13. julija: Peter Stahl – němski dźiwadźelnik, režiser a nawoda klankodźiwadła NSLDź (* 1939)
• 14. awgusta: Hermann Kant – němski spisowaćel a funkcionar w NDR (* 1926)
• 18. awgusta: Ernst Nolte – němski stawiznar a filozof (* 1923)
• 24. awgusta: Walter Scheel – němski politikar, zwjazkowy prezident (* 1919)

 

• 02. septembra: Islam Karimow – uzbekski politikar, statny prezident (* 1938)
• 28. septembra: Šimon Peres – israelski politikar, premier a statny prezident, nošer Měroweho Nobeloweho myta (* 1923)
• 13. oktobra: Bhumibol Adulyadej – kral Thailandskeje (* 1927)
• 21. oktobra: Manfred Krug – němski dźiwadźelnik, spěwar a spisowaćel (* 1937)
• 07. nowembra: Leonard Cohen – kanadiski spěwytwórc, spisowaćel a moler (* 1934)
• 11. nowembra: Beno Šram – serbski dźiwadźelnik a režiser (* 1924)
• 25. nowembra: Fidel Castro – kubanski rewolucionar a politikar (* 1927)
• 02. decembra: Gisela May – němska dźiwadźelnica (* 1924)
• 25. decembra: George Michael – britiski spěwar a komponist (* 1963)

• Nobelowe myto
  • za fyziku: David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane a John M. Kosterlitz
  • za chemiju: Jean-Pierre Sauvage, Fraser Stoddart a Ben Feringa
  • za medicinu: Yoshinori Ōsumi
  • za literaturu: Bob Dylan
  • Měrowe Nobelowe myto: Juan Manuel Santos, prezident Kolumbiskeje
• Myto Zejlerja: Irena Šěrakowa

• Kulturnej stolicy Europy: Wrócław, Donostia-San Sebastián