Isam-ponina
Ny isan'ny mponina dia ny fitambaran'ny isan'ny olona
- Miaina ao amin'ny faritany iray (tanàna, faritany, firenena, kaontinenta, tontolo).
- Mahazo alalana ofisialy miaina eo amin'ny faritany iray.
Ny olana mahakasika ny isan'ny mponina dia dinihan'ny demografia na siansa mahakasika ny mponina. Dinihana amin'ny sôsiôlojia, amin'ny ekonomia ary amin'ny jeografia ny fihetsiky ny olombelona. Matetika ampiasaina amin'ny marketing ny tahirin-kevitra demografika.
Tamin'ny 2006, ny fiitatry ny isan'ny mponina erak'izao tontolo izao dia 1,14% monja.
Isan'ny mponina erak'izao tontolo izao
Araka ny kaontinenta
| Kaontinenta | Isan'ny mponina | Isan-jaton'ny isan'ny mponina |
|---|---|---|
| Azia | 4 030 000 000 | 60,5 % |
| Afrika | 965 000 000 | 14,0 % |
| Eoropa | 731 000 000 | 11,3 % |
| Amerika latina sy Karaiba | 572 000 000 | 8,6 % |
| Amerika avaratra | 339 000 000 | 5,1 % |
| Oseania | 34 000 000 | 0,5 % |
18,3%n'ny isan'ny mponina eto an-tany no mipetraka eny amin'ny firenena mandroso, ary 81,7% mipetraka eny amin'ny faritany ambany fandrosoana.
Fivoaran'ny isan'ny mponina araky ny fandrosoan'ny taona
Vinavinaina ihany ny habetsaky ny olona eto an-tany. Ho an'ny isan'ny mponina talohan'ny taonjato faha 19, vinavinaina ny hakitroky ny mponina amin'ny alàlan'ny taham-pamokaran'ny tany volena.
Tanaty lahatsoratra iray tamin'ny 1995 (nohavaozina tamin'ny 2002), ny demografita Carl Haud avy amin'ny Biraom-panisan'i Etazonia, dia naminavina fa 106 miliara ny isan'ny olona niaina teto an-tany.
Ny faminavinana ny isan'ny mponina araka ny fandrosoan'ny taona dia mifototra amin'ny fandravonana navoakan'nny Biraom-panisan'i Etazonia ho an'ny fe-potoanna manomboka amin'ny taona -10000 hatramin'ny taona 1940. Ny fandalinan'i Gregory Cochran mahakasikan'ny ADN ara-mitokondria dia ahafahana maminavina ny isam-ponina amin'ny taona mbola talohan'ny taona -10000.
Rehefa dinihana akaiky ny isan'ny mponina, dia hita fa ambany ny fiitany, nandritry ny taonarivo maro dia maro. Tamin'ny fotoana maoderina ny isam-ponina no nanomboka niitatra : 650 tapitrisa tamin'ny 1750, lasa 1,2 miliara izy zato taona taoriana, ary 2,5 tapitrisa tamin'ny 1950.
Tratra tamin'ny volana Oktobra tamin'ny 1999 ny enina tapitrisa mponina.
Tantara
Noho ny voina lehibe nitranga (jereo ny voin'i Toba) tamin'ny taona faha-70000 talohan'i Jesoa Kristy, nihavitsy ny mponina teto an-tany. Taorian'io voina io hatramin'ny fanabeazana ny fambolena, vinavinaina eo amin'ny iraika tapitrisa eo ho eo ny isan'ny mponina miaina erak'izao tontolo izao. Ireo olona ireo talohan'ny fanabeazana ny fambolena, dia mitady sakafo amin'ny alàlan'ny fihazanana, ary ny fihotiana. Rehefa kely ny hakitroky ny mponina, dia mbola mahafeno ny kibo ny fihotiana sy ny fihazanana. Nitombo ny isan'ny mponina nandritry ny taonarivo faha 7 TJK hatramin'ny taonjato faha 4 : 55 tapitrisa tany ho any ny isan'ny mponina ao amin'ny Empira Romana. Taorian'ny fanonganana ny Empira Romana tamin'ny taonjato fahadimy, mijanona ny fitomboan'ny isan'ny mponina. Noho ny aretina tononina hoe pestan'i Jostiniana tamin'ny 540, nihidina ny isam-ponina tao amin'ny Empira Romana Atsinanana (Empira Bizantina). Io pestan'i Jostinina io dia pesta nahavono olona indrindra tao Eoropa alohan'ny Pesta mainty valonjato taona taty aoriana.
Isan'ny mponina amin'ny firenena be mponina indrindra
Firenena ambony hakitroka
| Laharana | Firenena/Faritany | Isan'ny mponina | Velarantany (km2) | Hakitroka (i.-p. / km2) | Tsiahy |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Monako | 32 719 | 1.95 | 16 779 | |
| 2 |  Singapaoro | 4 620 657 | 707,1 | 6 535 | |
| 3 | Endrika:Country data Vatican Vatikana | 824 | 0.44 | 1 873 | |
| 4 | Endrika:Country data Maldives Maldiva | 385 375 | 298 | 1 293 | |
| 5 |  Malta | 404 032 | 316 | 1 279 | |
| 6 | Endrika:Country data Bahrain Baharainy | 723,967 | 665 | 1,089 | |
| 7 |  Bangladesa | 157 813 124 | 147 570 | 1 069 | |
| 8 | Endrika:Country data Palestinian territories Tany palestiniana | 4 223 760 | 6 020 | 702 | |
| 9 |  Naoro | 13 918 | 21 | 663 | |
| 10 | Endrika:Country data Taiwan Taiwan | 22 955 395 | 36 190 | 634 |
| Laharana | Firenena | Isam-ponina | Velarantany (km2) | Hakitroka (i.-p./km2) | Tsiahy |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Endrika:Country data India India | 1 190 720 000 | 3 287 240 | 362 | Taham-piitarana ambony |
| 2 | Bangladesa | 157 813 124 | 143 998 | 1 069 | Taham-piitarana ambony be |
| 3 |  Japana | 127 170 110 | 377 873 | 337 | Taham-piitarana miiba |
| 4 | Endrika:Country data Philippines Filipina | 93 843 460 | 300 076 | 313 | Taham-piitarana ambony be |
| 5 | Endrika:Country data Vietnam Vietnam | 85 789 573 | 331 689 | 259 | Isam-ponina miitatra |
| 6 |  Fanjakana Mitambatra | 62 041 708 | 243 610 | 255 | Isam-ponina ambany fiitarana |
| 7 |  Korea Atsimo | 49 354 980 | 99 538 | 493 | Isam-ponina ambany fiitarana |
| 8 | Endrika:Country data Taiwan Taiwan | 22 955 395 | 35,980 | 639 | Isam-ponina ambany fiitarana |
| 9 |  Sri Lanka | 20 238 000 | 65 610 | 309 | Taham-piitarana ambony |
| 10 | Endrika:Country data Netherlands Nederlanda | 16 630 000 | 41 526 | 400 | Isam-ponina ambany fiitarana |
Fiitatra
.svg)
Samihafa araka ny kaontinenta ny fiitatry ny isan'ny mponina. Ny isan'ny mponin' Azia izao dia nahazo 237 tapitrisa tanenalenan'ny taona 2000 hatramin'ny taona 2005.
Tamin'ny taonjato faha roapolo, niitatra be mihitsy ny isan'ny mponina noho ny fihatsaran'ny fitsaboana sy ny fandrosoan'ny siansa sy ny teknolojia amin'ny lafin'ny fitsaboana, miaraka amin'ny fihabetsahan'ny vokatry ny saha.
Tamin'ny 2000 ny Firenena Mikambana dia naminavina ny taham-piitaran'ny isan'ny mponina ho 1,14 isan-jato ary isan-taona (+75 tapitrisa mponina). Ny isan'ny mponina tamin'ny taona roa arivo dia im-polon'ny isan'ny mponin'ny tany tamin'ny 1700. Araka ny ambaran'ny CIA World Factbooks miampy 211 090 eo ho eo ny isan'ny mponina isan'andro tamin'ny 2000 ary 220 980 tamin'ny 2009.
Amin'ny ankapobeny, nidina ny taham-piitaran'ny isan'ny mponina manerana ny tany, afatsy ny any amin'ny faritra Afrika Sobsahariana, any Amerika Latina ary any Azia Andrefana.
Demografia
Jereo koa
Rohy ivelany
- ((en)) World Population Prospects, the 2008 Revision Archived Martsa 17, 2011 at the Wayback Machine (United Nations Population Division).
- ((en)) World population statistics presented in a treemap interface
- ((en)) World Population Map, Statistical Graph Archived Jolay 15, 2011 at the Wayback Machine
- ((en)) Year-by-Year World Population Estimates: 10,000 BC to AD 2007. Archived Desambra 29, 2010 at the Wayback Machine
Tsiahy
|
This article uses material from the Wiki Malagasy article Isam-ponina, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply. (view authors). Mitondra ny lisansa CC BY-SA 4.0 ny votoatiny raha tsy misy zava-kafa ambara. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
#Wikipedia® is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Malagasy (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.