Isan' Ny Mponina

miaina ao amin' ny fizaràn-tany iray (tanàna, faritany, firenena, kôntinenta, tontolo).
mahazo alalana ôfisialy hiaina eo amin' ny fizaràn-tany iray.

Ny olana mahakasika ny isan' ny mponina dia dinihina ao amin' ny demôgrafia na siansa mahakasika ny mponina. Dinihana amin' ny sôsiôlôjia, amin' ny ekônômia ary amin' ny jeôgrafia ny fihetsiky ny olombelona. Matetika ampiasaina amin' ny marketing ny tahirin-kevitra demôgrafika.

Tamin' ny taona 2006, ny fitombon' ny isan' ny mponina erak' izao tontolo izao dia 1,14% monja.

Isan' ny mponina eran' izao tontolo izao

Araka ny kôntinenta

Fizarazaran' ny isan' ny mponina eran' izao tontolo izao
Kôntinenta	Isan' ny mponina	Isanjaton' ny isan' ny mponina
Azia	4 030 000 000	60,5 %
Afrika	965 000 000	14,0 %
Eorôpa	731 000 000	11,3 %
Amerika Latina sy Karaiba	572 000 000	8,6 %
Amerika Avaratra	339 000 000	5,1 %
Ôseania	34 000 000	0,5 %

Ny 18,3 %n' ny isan' ny mponina eto an-tany no mipetraka eny amin' ny firenena mandroso, ary 81,7 % mipetraka eny amin' ny firenena andalam-pandrosoana.

Fivoaran' ny isan' ny mponina araka ny fandrosoan' ny taona

Vinavinaina ihany ny habetsaky ny olona eto an-tany. Ho an' ny isan' ny mponina talohan' ny taonjato faha 19, vinavinaina ny hakitroky ny mponina amin' ny alalan'n y taham-pamokaran' ny tany volena.

Tanaty lahatsoratra iray tamin' ny taona 1995 (nohavaozina tamin' ny 2002), ny demôgrafista Carl Haud avy amin' ny Biraom-panisan' i Etazonia, dia naminavina fa 106 lavitrisa ny olona niaina teto an-tany.

Ny faminavinana ny isan' ny mponina araka ny fandrosoan' ny taona dia mifototra amin' ny fandravonana navoakan' ny Biraom-panisan' i Etazonia ho an' ny fe-potoanna manomboka amin' ny taona -10 000 hatramin' ny taona 1940. Ny fandalinan' i Gregory Cochran mahakasikan' ny ADN ara-mitôkôndria dia ahafahana maminavina ny isan' ny mponina amin' ny taona mbola talohan' ny taona -10 000.

Rehefa dinihina akaiky ny isan' ny mponina, dia hita fa ambany ny fiitomboany, nandritry ny taonarivo maro dia maro. Tamin' ny fotoana môderina ny isan' ny mponina no nanomboka niitatra: 650 tapitrisa tamin' ny 1750, lasa 1,2 lavitrisa izy zato taona taoriana, ary 2,5 lavitrisa tamin' ny taona 1950.

Tratra tamin' ny volana Ôktôbra tamin' ny 1999 ny iszn' ny mponina enina lavitrisa.

Tantara

Noho ny voina lehibe nitranga (jereo ny voin' i Toba) tamin' ny taona faha-70 000 tal. J. K., nihavitsy ny mponina teto an-tany. Taorian' io voina io hatramin' ny fampitomboana ny fambolena, vinavinaina eo amin' ny iray tapitrisa eo ho eo ny isan' ny mponina miaina eran' izao tontolo izao. Ireo olona ireo talohan' ny fampitomboana ny fambolena, dia mitady sakafo amin' ny alalan' ny fihazana sy ny fiotiana. Rehefa kely ny hakitroky ny mponina dia mbola mahafeno ny kibo ny fiotiana sy ny fihazana. Nitombo ny isan' ny mponina nandritay ny taonarivo faha-7 tal. J.K. hatramin' ny taonjato faha 4 : 55 tapitrisa tany ho any ny isan' ny mponina Tao amin' ny Empira Rômana. Taorian' ny fanonganana ny Empira Rômana tamin' ny taonjato fahadimy dia nijanona ny fitombon' ny isan' ny mponina. Noho ny aretina atao hoe pestan' i Jostiniana tamin' ny taona 540, nidina ny isan' ny mponina tao amin' ny Empira Rômana Atsinanana (Empira Bizantina). Io pestan' i Jostiniana io dia pesta nahavono olona indrindra tao Eorôpa alohan' ny pesta mainty valonjato taona taty aoriana.

Isan' ny mponina amin' ny firenena be mponina indrindra

Firenena ambony hakitroka

Ny faritany 10 be hakitroka indrindra
Laharana	Firenena/Faritany	Isan'ny mponina	Velarantany (km²)	Hakitroka (i.-p. / km²)
1	Monako	32 719	1.95	16 779
2	Singapaoro	4 620 657	707,1	6 535
3	Endrika:Country data Vatican Vatikana	824	0.44	1 873
4	Endrika:Country data Maldives Maldiva	385 375	298	1 293
5	Malta	404 032	316	1 279
6	Endrika:Country data Bahrain Baharainy	723,967	665	1,089
7	Bangladesa	157 813 124	147 570	1 069
8	Endrika:Country data Palestinian territories Tany palestiniana	4 223 760	6 020	702
9	Naoro	13 918	21	663
10	Endrika:Country data Taiwan Taiwan	22 955 395	36 190	634

Firenena milahatra ambony amin' ny isan' ny mponina manontolo (mahery ny 15 tapitrisa mponina) ary amin' ny hakitroky ny mponina:
Laharana	Firenena	Isam-ponina	Velarantany (km²)	Hakitroka (i.-p./km²)	Tsiahy
1	Endrika:Country data India India	1 190 720 000	3 287 240	362	Taham-piitarana ambony
2	Bangladesa	157 813 124	143 998	1 069	Taham-piitarana ambony be
3	Japana	127 170 110	377 873	337	Taham-piitarana miiba
4	Endrika:Country data Philippines Filipina	93 843 460	300 076	313	Taham-piitarana ambony be
5	Endrika:Country data Vietnam Vietnam	85 789 573	331 689	259	Isam-ponina miitatra
6	Fanjakana Mitambatra	62 041 708	243 610	255	Isam-ponina ambany fiitarana
7	Korea Atsimo	49 354 980	99 538	493	Isam-ponina ambany fiitarana
8	Endrika:Country data Taiwan Taiwan	22 955 395	35,980	639	Isam-ponina ambany fiitarana
9	Sri Lanka	20 238 000	65 610	309	Taham-piitarana ambony
10	Endrika:Country data Netherlands Nederlanda	16 630 000	41 526	400	Isam-ponina ambany fiitarana

Fiitatra

lopy

Lahatsoratra antsipirihany : Fiitatry ny isam-ponina.

Samihafa araka ny kôntinenta ny fiitatry ny isan' ny mponina. Ny isan' ny mponin' Azia izao dia nahazo 237 tapitrisa tanenalenan' ny taona 2000 hatramin' ny taona 2005.

Tamin' ny taonjato faha roapolo, niitatra be mihitsy ny isan' ny mponina noho ny fihatsaran' ny fitsaboana sy ny fandrosoan' ny siansa sy ny teknôlôjia amin' ny lafin' ny fitsaboana, miaraka amin' ny fihabetsahan' ny vokatry ny saha.

Tamin' ny 2000 ny Firenena Mikambana dia naminavina ny taham-piitaran' ny isan' ny mponina ho 1,14 % ary isan-taona ( mponina +75 tapitrisa). Ny isan' ny mponina tamin' ny taona roa arivo dia im-polon' ny isan' ny mponin' ny tany tamin' ny taona 1700. Araka ny nambaran' ny CIA World Factbooks miampy 211 090 eo ho eo ny isan' ny mponina isan' andro tamin' ny taona 2000 ary 220 980 tamin' ny taona 2009.

Amin' ny ankapobeny, nidina ny taham-pitomboan' ny mponina manerana ny tany, afa-tsy ny any amin' ny faritr' i Afrika atsimon' i Sahara, any Amerika Latina ary any Azia Andrefana.

Demôgrafia

Jereo koa

Rohy ivelany

((en)) World Population Prospects, the 2008 Revision Archived Martsa 17, 2011 at the Wayback Machine (United Nations Population Division).
((en)) World population statistics presented in a treemap interface
((en)) World Population Map, Statistical Graph Archived Jolay 15, 2011 at the Wayback Machine
((en)) Year-by-Year World Population Estimates: 10,000 BC to AD 2007. Archived Desambra 29, 2010 at the Wayback Machine

Tsiahy

Mbola ambangovangony ity lahatsoratra ity ary tokony hofenoina.

Azonao atao ny mandray anjara eto amin'ny Wikipedia amin'ny alàlan'ny fanitarana azy.
Jereo koa ny pejy Ahoana ny manao takelaka rehefa te-hijery hoe ahoana no fanaovana azy.

This article uses material from the Wikipedia Malagasy article Isan' ny mponina, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Mitondra ny lisansa CC BY-SA 4.0 ny votoatiny raha tsy misy zava-kafa ambara. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Malagasy (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.