Epistilin' i Paoly na Epistola nosoratan' i Paoly na Taratasy nosoratan' i Paoly no ilazana ireo epistily (na epistola) telo ambin' ny folo ao amin' ny Baiboly, ao amin' ny Testamenta Vaovao, izay lazaina fa nosoratan' i Paoly.
Misy amin' izy ireo ny nosoratana ho ana fiangonana, misy kosa ny nosoratana ho an' olona manokana dia ireo atao hoe Epistily pastôraly. Ireo epistily kanônika tsy nosoratan' i Paoly dia atao hoe Epistily katôlika.
Ireto avy ireo epistily nosoratana ho ana fiangonana: ny Epistily ho an' ny Rômana, ny Epistily voalohany ho an' ny Kôrintiana, ny Epistily faharoa ho an' ny Kôrintiana, ny Epistily ho an' ny Galatiana, ny Epistily ho an' ny Efesiana, ny Epistily ho an' ny Filipiana, ny Epistily ho an' ny Kôlôsiana, ny Epistily voalohany ho an' ny Tesalôniana (na Tesalônisiana) ary ny Epistily faharoa ho an' ny Tesalôniana (na Tesalônisiana). Manalasala ny mpikaroka maro ny maha an' i Paoly ny fanoratana ny Epistily ho an' ny Hebreo (na Hebrio).
Telo ireo epistilin' i Paoly nosoratana ho an' olona manokana hikarakara sy hitarika ny fiangonana izay atao hoe Epistily pastôraly: ny Epistily voalohany ho an' i Timôty (na Timôte) sy ny Epistily faharoa ho an' i Timôty (na Timôte) ary ny Epistily ho an' i Titosy (na Tito). Amin' ny mpandinika Baiboly sasany ny Epistily ho an' i Filemôna dia anisan' ny Epistily pastôraly fa amin' ny hafa kosa dia tsy izany.
Ny fanasokajiana atao eto dia mifototra amin' ny fotokevi-dehibe iompanan' ny epistily tsirairay, ka efatra ny sokajy azo amin' izany nefa misy boky hita amin' ny sokajy ara-dohahevitra roa.
Maneho ny fanantenana kristiana sy ny fiandrasana ny fiverenan' i Kristy izay nampiavaka ireo ny Fiangonana kristiana voalohany ireo epistily ireo.
Miresaka ny amin' ny famonjena sy ny fiainan' ny Fiangonana ireto taratasin' i Paoly ireto.
Ny epistily pastôraly dia iresahan' i Paoly ny amin' ny fandaminana ny fiangonana. Izy ireo no atao hoe vavolombelon' ny fifandimbiasana apôstôlika izay nipoiran' ny fisian' ny eveka, izay heverin' ny fiangonana katôlika sy ôrtôdôksa ho mpandimby ny asan' ny apôstôly. Misy ny manohitra ny maha soratr' i Paoly ny Epistily roa ho an' i Titosy.
Ireo epistily ireo dia nosoratan' i Paoly tany am-pigadrana tao Kaisarea (na Kaisaria) sy tao Rôma. Maneho ny anjara asan' i Kristy amin' izao rehetra izao izy ireo. Misy ireo olona mihevitra fa tsy i Paoly no nanoratra azy ireo fa mpianany izay nanohy ny teôlôjiany.
Misy taratasy nosoratan' i Paoly izay tsy ananana intsony nefa voalaza ao amin' ireo epistiliny ao amin' ny Baiboly. Very ny taratasy nosoratany voalohany ho an' ireo Kristiana tao Kôrinto izay voalaza ao amin' ny Epistily voalohany ho an' ny Kôrintiana (1Kor. 5.9). Very koa ny taratasy fahatelo nosoratany ho an' ireo Kristiana tao Kôrinto izay voaresaka ao amin' ny Epistily faharoa ho an' ny Kôrintiana (2Kor. 2.4). Toraka izany koa ny taratasy voalohany nosoratany ho an' ireo Kristiana tany Efesosy (na Efezy) izay ampahatsiahiviny ao amin' ny Epistily ho an' ny Efesiana (Ef. 3.3-4). Toy izany koa ny taratasy nosoratany ho an' ireo Kristiana tany Laôdikea (na Laôdikia) izay resahiny ao amin' ny Epistily ho an' ny Kôlôsiana (Kol. 4.16).
Inty ny lisitr' ireo epistily very ireo:
This article uses material from the Wikipedia Malagasy article Epistilin' i Paoly, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Mitondra ny lisansa CC BY-SA 4.0 ny votoatiny raha tsy misy zava-kafa ambara. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Malagasy (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.