Amerika Atsimo: Kontinenta

Ao amin' ny ila-bolantany andrefana tanteraka, ary indrindra ao amin' ny ila-bolantany atsimo no misy azy. Ny Ôseana Pasifika no mamaritra azy ao andrefana, ny Ôseana Atlantika no ao avarany sy ao atsinanany. I Amerika Afovoany, izay mampitohy azy amin' i Amerika Avaratra, sy ireo nosy Karaiba dia ao avaratra-andrefany. Ny fiteny pôrtogey sy ny fiteny espaniôla no fitenin' ny olona maro indrindra ao Amerika Atsimo.

Manana velaran-tany mirefy 17 840 000 km² i Amerika Atsimo, ka 11,9 %n' ny velaran-tany tsy rakotry ny ranomasina eto amn' ny Tany izany. Tamin' ny taona 2015 dia nisy mponina miisa 410 tapitrisa, izay atao hoe Amerika Tatsimo, ny ao Amerika Atsimo. Kôntinenta fahaefatra i Amerika Atsimo raha ny velaran-tany no heverina, ka i Azia sy i Afrika ary i Amerika Avaratra no eo alohany. Laharana fahadimy izy amin' ny isan' ny mponina ka i Azia sy i Afrika sy i Eorôpa ary i Amerika Avaratra no eo alohany.

Misy firenena mahaleo tena miisa 12 ny ao Amerika Atsimo, dia i Arjentina, i Bôlivia, i Brezila, i Silý, i Kôlômbia, i Ekoadôra, i Goiana, i Paragoay, i Però, i Sorinama, i Orogoay ary i Venezoela. Misy faritanim-pirenana hafa koa ao toa ireo nosy Malouines (Fanjakana Mitambatra) sy i Goiana Frantsay ary i Jeôrjia sy ireo nosy Sandwich (Fanjakana Mitambatra).

 

• Arjentina
• Bôlivia,
• Brezila,,
• Ekoadôra,
• Kôlômbia
• Goiana,
• Goiana Frantsay,
• Paragoay,
• Però,
• Silý,
• Sorinama,
• Orogoay
• Venezoela

Ny fiteny ao Amerika Atsimo dia fiteny maro isan-karazany, ka isan' izany ireo fiteny amerindiana izay mahatrara 600 isa any ho any, mitsinjara amin' ny fianakaviam-piteny 118. ahitana fiteny miisa 32, ohatra, ny ao Bôlivia izay mitsinjara amin' ny fianakaviam-piteny 15, sady ahitana fiteny manirery miisa enina. Ahitana fiteny miisa 68 ny ao Kôlômbia izay mitsinjara amin' ny fianakaviam-piteny miisa 13, ka ny 10 dia fiteny manirery. Misy anefa ny fifangarihan' ny zava-misy eo amin' ireo fiteny lehibe (andîna sy goarany) sy ireo fiteny madinika amazôniana. Tenenin' ny mponina ao koa ireo fiteny nampidirina tamin' ny vanimpotoan' ny fanjanahan-tany (pôrtogey, espaniôla, anglisy, neerlandey, frantsay) sy ny fiteny nentin' ny mpifindra monina ary ny fiteny kreôly niforona taty aoriana.

Fiteny eorôpeana

Ny fiteny dimy nentin' ireo mpanjana-tany taoo Amerika Atsimo dia ny fiteny pôrtogey, espaniôla, anglisy, neerlandey ary frantsay.

Ireo kôntinenta

• Afrika

• Azia
• Eorôpa
• Amerika

• Antarktika

• Ôseania

Faritra ao Amerika

• Amerika Avaratra
• Amerika Atsimo
• Amerika Afovoany
• Amerika Latina