Ambodifahitra

Voadidina hadivory ny amin' ny ilany atsimony. Rakotra hazo ny tanàna indrindra fa ny pibasy.

Ny niavian' ny anaran' ilay vohitra

Lovantsofina telo no mitahiry ny niavian' ny anarana hoe Ambodifahitra. Ny voalohany, toerana roa manodidina an' Ambohidrabiby no nisy fahitra ka teroa ampita avaratra antsinan' Ambohidrabiby, teo Ampahidralambo, no nasiana ny fahitry ny ombin-dRalambo mpanjaka (1575-1610). Teo ambany atsimon' Ambohidrabiby kosa no nisy ny fahitra faharoa nanatobiana ireo omby teo amin' ny manodidina rehefa tamy manafika an' Ambohidrabiby ireo Sakalava sy Sihanaka ary Antavaratra. Toerana azo antoka kokoa mantsy ny atsimon' ny hadin' Ambohidrabiby ka teo amin' ny hady atsimo no nisy ilay zohy fitsoahan' ny vazimba Andriandroka sy ny vahoakany raha nanafika Rabiby ka izany zohy izany dia mivoaka eo Ambodifahitra. Mbola hita ao Ambodifahitra ny fahitra roa fanatobiana omby tamin' izany fotoana izany. Koa avy amin' ny fisian' io fahitra io ny anarantany hoe Ambodifahitra.

Ny faharoa, nisy tamin' ireo mponina avy eny alasora no tsy nahafoy an-dRalambo fa nanaraka azy teny Ambohidrabiby mba hitaiza azy. Rehefa nilamina ny tany dia nozarain-dRalambo ny vohitr' Ambohidrabiby anaty hady sy ivelankady ka ny atsimon' ny lapa ka hatrany ambany atsimon' Ambohidrabiby no nomeny ireo Talasora mpitaiza azy ireo. Ny mpitaiza andriana moa dia noheverina ho toy ny raiamandreny izay vodifahitra ifikirana. Nisy tamin' ireo Talasora ireo ary no nidina nonina teo ambany atsimo amin' ny vohitr' Ambohidrabiby ary avy amin' izany maha vodifahitra ireo Talasora ireo no naharaikitra ny anaran-tany nitoerany ho Ambodifahitra.

Ary ny lovantsofina fahatelo dia milaza fa nisy lehilahy efa azon-taona narary teny ampandehanana ka nisy hazo naniry teo ary naka aina teo izy kinanjo maty teo izy ka niova ho Ambodifahitra ny anaran' io tanàna io raha "Soalazaina" izany tany aloha.

Ny nanorina an' ny vohitra

Ny lovantsofina momba an' Ambohidrabiby dia mirakitra fa rehefa nilamina ny tany dia nozarain-dRalambo ny faritra teo Ambohidrabiby ka nisy olona namponenina tao ambany atsimo amin' ny misy an' Ambodifahitra. Araka izany dia efa tamin' ny andron' ny mpanjaka Ralambo (1575-1610) no niorina ny tananan' Ambodifahitra. Mizarazara anefa ny lovantsofina momba ireo raiamandrenibe nonina voalohany teo Ambodifahitra.

Ny taranaky Rafotsimarovahoaka dia milaza fa Zanadralambo avy any Ankorombe i Rafotsimarovahoaka no nifindra teo Ambodifahitra niaraka tamin' ny mpanaraka azy ary izy no razan' ny Zanadralambo eo Ambodifahitra.

Misy lovantsofina hafa kosa milaza fa ny Zanadralambo eo Ambodifahitra dia taranak' Andriatompompanjakana izay zanaka lahin' ny mpanjaka Ralambo. Nasain' ny rainy niadidy ny ombiny teo Ambodifahitra izy.

Ary farany, ny lovantsofina hafa kosa dia milaza fa ireo Talasora nanaraka andRalambo avy eny Alasora raha nifindra nonina teny Ambohidrabiby izy no nomendRalambo zaratany tamin' ny atsimon' ny rovan' Ambohidrabiby hatrany Ambodifahitra. Ary taranak' ireo Talasora nifindra monina ireo Raberanto izay nataon' Andrianampoinimerina ho Zanadralambo.

Ny mampalaza azy

Tamin' ny Andron' Andrianampoinimerina (1787-1810) dia nisy mpitarik' ady nalaza zanak' Ambodifahitra atao hoe Ngahy Raberanto ka mba ho fisaoran' Andrianampoinimerina azy dia nampisafidiany na hijanona ho hova manakarena na hatao andria-malahelo izy. Dia nisafidy ho andriana i Raberanto ka nataon' Andrianampoinimerina ho isan' ny Zanadralambo izy sy ny taranany. Misy kosa anefa lovantsofina milaza fa ny zanak' Ambodifahitra rehetra mihintsy no nataon' Andrianampoinimerina ho Zanadralambo noho ny soa nataon-dRaberanto. Ary amin' ny Zanadralambo rehetra amin' Imerina enin-toko dia Raberanto sy ny taranany ihany no nahazo zara-tany tamin' Andrianampoinimerina eny amin' ny faritra voahodidina hadivory eny Andohalo Antananarivo miaraka amin' ireo solontenan' ny sokajin' andriana hafa.

Nisy vehivavy kristiana mahery fo Rasoalandy Andriamanantena terak' Ambodifahitra tamin' ny andron-dRanavalona I. Norarana izy tsy hanaraka ny finoana kristiana saingy nolaviny izany fa nisafidy ny hiaraka amin' ny Andriamanitry ny Kristiana izy. Koa misy zohy ambany vatolampy ao Ambodifahitra ka ao izy sy ireo Kristiana maro no mivavaka sy manao fotoam-pivavahana miafina. Rehefa izany dia nosamborina izy ary notapahan-doha teny Antananarivo. Ny alin' ny namonoana azy dia nisy olona nagalatra ny lohany ka nentiny nafenina teny Ambodifahitra fa ny vatany dia tsy hita izay nisy azy mandrak' ankehitriny.

Misy taranak' i Jean Laborde, ilay vazaha frantsay nalaza tamin' ny taonjato faha-19, koa milevina eo Ambodifahitra. Ary ny fasana miendrika labordianina aza dia mbola hita ao Ambodifahitra.

Tamin' ny taona 2010 dia nankalaza ny faha-400 taona niorenany ny tananan' Ambodifahitra, mampiseho indray fa efa tamin' ny andron' ny mpanjaka Ralambo (1570-1610) no niorina Ambodifahitra.