साइप्रस: भूमध्य सागरमा द्वीप देश
साइप्रस /ˈsaɪprəs/ ( सुन्नुहोस्) (प्राचीन युनानी: Κύπρος, Kýpros, IPA: ; तुर्की: Kıbrıs, IPA: ), आधिकारीक: गणतन्त्र साइप्रस (प्राचीन युनानी: Κυπριακή Δημοκρατία एसियाको एक देश हो, जसलाई संस्कृति र इतिहासका कारणले युरोपको भूभाग पनि भनिन्छ। यो भूमध्य सागरमा रहेको एक टापु हो। यसको राजधानी निकोज्या हो। धेरै जसो मानिसहरू युनानी भाषा बोल्दछन्। तर यस टापुको केही भाग टर्किस बोल्नेहरूले गैरकानुनी रूपमा कब्जा गरिरहेकाछन्। टर्कीले जुलाई १९७४ मा दूई-चरणमा गरेको आक्रमण पछि यसो भएको हो। साइप्रसलाई युनान (ग्रिस)मा गाभ्न एथेन्समा योजना गरिएको सत्तापलटको जवाफमा सो आक्रमण भएको हो। साइप्रस युरोपेली सङ्गठनको सदस्य हो।
गणतन्त्र साइप्रस | |
|---|---|
 झन्डा | |
राष्ट्रिय गान: Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν Hymn to Liberty1 | |
![साइप्रस-अवस्थिति (green) the European Union-এ (light green) – [व्याख्या]](/wiki/ne/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:EU-Cyprus.svg) साइप्रस-अवस्थिति (green) the European Union-এ (light green) – [व्याख्या] | |
| राजधानी | Nicosia (Λευκωσία, Lefkoşa) |
| सबैभन्दा ठुलो सहर | Nicosia |
| आधिकारिक भाषाहरू | ग्रिक+- Turkish |
| जातिगत समूहहरू (२०११) | ७७% Greek १८% Turkish ५% others |
| रैथाने(हरू) | Cypriot |
| सरकार | Presidential republic |
• राष्ट्रपति | Dimitris Christofias |
| Independence | |
• Zürich and London Agreement | १९ फेब्रुअरी १९५९ |
• from the United Kingdom | १६ अगस्ट १९६० |
| क्षेत्रफल | |
• जम्मा | ९,२५१ किमी२ (३,५७२ वर्ग माइल) (१६७ औँ) |
• पानी (%) | Negligible |
| जनसङ्ख्या | |
• अनुमानित | 838,897 (Does not include North) 1,099,341 (whole island) |
• घनत्व | ११७ /किमी2 (३०३.० /वर्ग माइल) (115th) |
| कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता) | २०१० लगत |
• जम्मा | $२३.१९० बिलियन |
• प्रति व्यक्ति | $२८,२५६ |
| कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक) | २०१० लगत |
• जम्मा | $२३.१७४ बिलियन |
• प्रति व्यक्ति | $२८,२३७ |
| गिनी (२००५) | २९ न्यून · १९ औँ |
| मानव विकास सूचकाङ्क (२०१९) |  0.887धेरै उच्च · ३३औ |
| मुद्रा | Euro2 (EUR) |
| समय क्षेत्र | अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+2 (EET) |
• ग्रीष्मकालीन (दिवाप्रकाश समय बचत) | अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+3 (EEST) |
| सडक प्रयोग | बाँया |
| टेलिफोन कोड | ३५७ |
| इन्टरनेट डोमेन | .cy3 |
| |
साइप्रस भूमध्यको तेश्रो सबै भन्दा ठूलो द्वीप हो, र लोकप्रिय पर्यटन स्थल हो, जहां प्रति वर्ष २.४ मिलियन भन्दा अधिक पर्यटक आउछन्। यो १९६० मा ब्रिटिश उपनिवेशबाट स्वतन्त्र भएको गणराज्य हो, जुन १९६१ मा राष्ट्रमंडलको सदस्य बन्यो र १ मे २००४ पछि देखि यूरोपीय संघको सदस्य हो। साइप्रस क्षेत्रको उन्नत अर्थव्यवस्थाहरू मध्ये एक हो।
१९७४ मा, द्वीपमा रहन वाला ग्रीक र टर्की मान्छेके बीच वर्षहरू देखि हिड रहे दंगाहरू र ग्रीक साइप्रियोट राष्ट्रवादिहरू द्वारा एंथेन्समा सत्तामा काबिज सैन्य सरकारको मदद द्वीपमा कब्जेको लागि गरिएको प्रयास पछि, टर्कीले हमला गरेर द्वीपको एक तिहाई भागमा कब्जा गर्यो। यसको चलते हजारों साइप्रियोट विस्थापित भएका बढी उत्तरमा अलग ग्रीक साइप्रियोट राजनीतिक सत्ता कायम गर्यो। यस घटना पछि देखि उत्पन्न परिस्थितिहरू र राजनीतिक स्थितिको कारण देखि आज पनि विवाद कायम छ।
साइप्रस गणतंत्र अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा मान्यता प्राप्त राज्य हो, जसको पुरा द्वीप र नजीकैको जलमा विधि सम्मत संप्रभुता छ, केवल साना भाग लाई छोडेर, जुन सन्धि द्वारा यूनाइटेड किंगडमको लागि संप्रभु सैन्य ठेगानाहरूको रूपमा आवंटित गर्दै छन्। यो द्वीप वस्तुत: चार मुख्य भागहरूमा विभाजित छ:
- साइप्रस गणतंत्रको भाग वाला क्षेत्र, द्वीपको दक्षिणको ५९% क्षेत्र;
- उत्तरमा टर्कीले कब्जा गरेको क्षेत्र, जसलाई टर्कीस रिपब्लिक आफ नार्थ साइप्रस (टीआरएनसी) भनिन्छ, र केवल टर्की द्वारा मान्यता प्राप्त;
- संयुक्त राष्ट्र नियन्त्रित ग्रीन एरिया, दुवै भागहरूलाई अलग गर्न द्वीपको ३% क्षेत्रमा नियन्त्रण, र
- दुइ ब्रिटिश संप्रभु बेस एरिया (अखरोतिरी र धेकेलिया), द्वीपको क्षेत्रको बारेमा ३% कभर।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
बाह्य लिङ्क
- साइप्रस तस्विर वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१८-०८-०१ मिति
- साइप्रस नक्सा वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००४-१२-२१ मिति
- CyprusLinks.com
This article uses material from the Wikipedia नेपाली article साइप्रस, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामाग्री CC BY-SA 4.0 अनुसार उपलब्ध छ, खुलाइएको अवस्था बाहेकको हकमा। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.