Taylann, an fòrm lonng rwéyonm di Taylann, an tay Prathet Thaï, ประเทศไทย oben Ratcha Anachak Thai, ราชอาณาจักรไทย, sa roun péy di Lazi di sid lès.
Rwéyonm di Taylann ประเทศไทย (th) Prathet Thai (th) | |
---|---|
Anvan 1939, li té ka aplé sokò rwéyonm di Syanm. Li sa bòdé bò lwès é bò nòlwès pa Birmanni, bò sid pa Malézi-a, bò lès pa Kanbòdj-a épi bò nòlès pa Laos. So kapital sa Krung Thep (กรุงเทพฯ, Sité Zanj-ya), osi aplé Banngkòk. Lanng ofisyèl-a sa tay-a ké lanmonnen bat. A roun monnarchi konstitisyonnèl dipi 1932 annan lakèl rwè-a ofisyèlman titré Chèf di Léta, Chèf dé Fòs larmé, patizan di rélijyon boudis ké défansò di tout konfésyon.
Patché rwéyonm, prensipalté oben lanpir ka patajé yékò péy-a annan oun listwè ki enbriké, lenvazyon ké donminasyon étranjé ki ka pèrpétchwé jouk finisman-an di XVIIe syèk.
Rézimen kronnolojik :
Ie jouk VIe syèk, rwéyonm-an ki konnèt pa so non chinwè di Funan ka donminen réjyon-an
24 jen 1932, roun révolisyon di palè, ki ké douré 3 lèr, ka mété finisman ké monnarchi absoli-a. « Révolisyon-an di 1932 », kou li fika nonmen, té mennen pa roun group di roun santenn di moun, « pati di pèp », ki konpozé ké pa égal di ofisyé ki koumandé pa Plaek Phibunsongkhram é di sivil ki dirijé pa Pridi.
Taylann-an ka fè pati di pénensil endochinwè-a, jouk lism di Kra, ki ka marké tranzisyon-an ké pénensil Malé-a. Péy-a ka étann sokò asou anviron 805 km di lès an lwès é 1 770 km di nò bò sid.
An mitan péyi-a, nou ka trouvé roun vas plenn, plenn alivyal-a di Chao Phraya, pli gran flòv taylandé. A réjyon-an ki pli dans an nivèl di popilasyon-an é ki pli rich di mannyè agrikòl.
Banngkòk sa sitchwé bò di fèrtil délta di Maenam Chao Phraya (Mae Nam - แม่น้ำ - litéralman manman dilo (dilo manman di lavi), lé di larivyè oben flòv an tay). Tout otour di sa basen ka élvé sokò tchèk masif montangné. Masif-ya ki ka lonjé frontchè birman-an sa pik-ya ki pi élvé-ya, ki ka kilminen jouk 2 595 mèt atè Doi Inthanon. Pou sa ki ka konsèrnen réjyon pénensilèr-a, li bòdé ké étrwè plenn kotché, li ka atenn so pwen kilminan atè Khao Luang jouk 1 786 m.
Taylann-an ka bénéfisyé di roun klima di mouson. Nou ka distengé 2 sézon :
Sézon sèk-a sa pli kour pas li pròch di lanmè. Tanpératir-a ka varyé ant 19° ké 38 °C an mwéyenn.
Kiltir-a di Taylann sa profondéman enprégné pa boudism theravāda, rélijyon ofisyèl. Oun gran pa di lar — lapentir, èskiltir, larchitègtir, dans ké lanmizik — ka sibi sa lenfliyans é sa pou sèrvis di rouprézantasyon tradisyonnèl di boudism é di so dérivé-ya. Konfòrméman ké anségnman di Bouda, mwenn-yan ka pratiké lasétism-an. Tout bonmanten-yan, yé k'alé sasé yé nouriti opré di zabitan ké koumèrsan bò'd 6zèr di bonmanten (menm annan kapital mégapòl-a, Banngkòk - Krung Thep an tay).
Si lanng ofisyèl-a ki palé pa onmwen 85 % di popilasyon-an sa tay, lengwis-ya ka dénonbré pli di 60 lanng an Taylann.
Taylandé oben tay sa pròch di 2 djalèk law ki palé atè Laos (don pi enpòrtan sa Law Soung anvan Lao Soum), Ségon lanng matèrnèl sa chinwè, lanng ki prézan an 2 djalèk (ant 1 ké 2 000 000 lokitò), don Hakka, ké anviron 70 000 lokitò. Annglé-a sa ségonn lanng administrativ é lanng koumèrsyal-a, é sa palé an ségon lanng pa 3 500 000 di lokitò réyèl oben parsyèl.
This article uses material from the Wikipedia Kriyòl Gwiyannen article Taylann, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Le contenu est disponible sous licence CC BY-SA 4.0 sauf mention contraire. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kriyòl Gwiyannen (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.