ލާއޯސް
ލާއޯސްއަކީ ދެކުނު އިރުމަތީ އޭޝިޔާއަށް ނިސްބަތްވާ ބިންބަންދު ޤައުމެކެވެ.
| Lao People's Democratic Republic ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Motto: "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" "Peace, Independence, Democracy, Unity and Prosperity" | ||||||
| Anthem: Pheng Xat Lao | ||||||
![Location of ލާއޯސް (green) in ASEAN (dark grey) – [Legend]](/wiki/dv/%DE%8A%DE%A6%DE%87%DE%A8%DE%8D%DE%AA:Location_Laos_ASEAN.svg) Location of ލާއޯސް (green) in ASEAN (dark grey) – [Legend] Location of ލާއޯސް (green) in ASEAN (dark grey) – [Legend] | ||||||
| Capital and largest city | Vientiane 17°58′N 102°36′E / 17.967°N 102.600°E | |||||
| Official languages | Lao | |||||
| Official scripts | Lao script | |||||
| Demonym | Laotian, Lao | |||||
| Government | Socialist republic, Single-party communist state | |||||
| - | President | Lt. Gen. Choummaly Sayasone | ||||
| - | Vice President | Bounnhang Vorachith | ||||
| - | Prime Minister | Bouasone Bouphavanh | ||||
| - | President of National Assembly | Thongsing Thammavong | ||||
| - | President of the People's Supreme Court | Khammi Sayavong | ||||
| Independence From France | ||||||
| - | Date | 19 July, 1949 | ||||
| Area | ||||||
| - | Total | 236,800 km2 (83rd) 91,429 sq mi | ||||
| - | Water (%) | 2 | ||||
| Population | ||||||
| - | 2009 estimate | 6,320,000 (101st) | ||||
| - | 1995 census | 4,574,848 | ||||
| - | Density | 26.7/km2 (177th) 69.1/sq mi | ||||
| GDP (PPP) | 2008 estimate | |||||
| - | Total | $13.310 billion (129th) | ||||
| - | Per capita | $2,127 (137th) | ||||
| GDP (nominal) | 2008 estimate | |||||
| - | Total | $5.374 billion | ||||
| - | Per capita | $859 | ||||
| Gini (2008) | 34.6 medium | |||||
| HDI (2007) |  0.619Error: Invalid HDI value · 133rd | |||||
| ކަރަންސީ | Kip (LAK) | |||||
| Time zone | (UTC+7) | |||||
| ޑްރައިވްސް | right | |||||
| Calling code | 856 | |||||
| އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ | .la | |||||
އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް
ލާއޯސްގެ ރަސްމީ ބަހަކީ ލާާއޯ ބަހެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން މި ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ލާއޯޝަންސް ނުވަތަ ލާއޯސްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ވިއެންޓިއާނެވެ. މި ޤައުމުގެ ވެރިރަށަކީ ވެސް މިއީއެވެ. މިއީ ސިންގަލް ޕާޓީ ކޮމިއުނިސްޓް ސްޓޭޓެކެވެ. ސޯޝަލިސްޓް ޖުމްހޫރިއްޔާއެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 6 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމާއެކު، މިއީ ދުނިޔޭގައި 104 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 236800 އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ la. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +856 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ކިޕެވެ.
ނަން
ލާއޯ ބަހުން މި ޤައުުމަށް ކިޔާ ނަމަކީ “މެއުއަން ލާއޯ” އެވެ. މީގެ މާނައަކީ “ލާއޯއިންގެ ޤައުމު” މިއެވެ. “ލާއޯ” މި ނަމުގެ ފަހަތުގައި “ސް” ނުވަތަ “އެސް” އަކުރެއް އޮތެއް ކަމަކު އެއީ ވަންހަނާ އަޑެކެވެ. އެހެން ކަމުން ކިޔާނީ “ލާއޯ” މިހެންނެވެ.
ޖުޣުރާފީ
ލާއޯގެ ހުޅަނގު އުތުރުގައި އޮންނަނީ ޗައިނާ އާއި ބަރުމާއެވެ. އިރުމަތީގައި އޮންނަނީ ވިއެޓްނާމެވެ. ދެކުނުގައި އޮންނަނީ ކެންބޯޑިޔާއެވެ. ހުޅަނގުގައި އޮންނަނީ ތައިލޭންޑެވެ.
ތާރީޚު
ލާއޯއިން އެމީހުންގެ ތާރީޚު ގުޅުވާލާފައިވަނީ ލަންޚަންގް ދަރިކޮޅުގެ ރަސްކަމާއެވެ. އެއީ މީލާދީން 14 ވަނަ ޤަރުނުގައި އުފަންވި ރަސްކަމެކެވެ. މި ރަސްކަން މީލާދީން 18 ވަނަ ޤަރުނާ ހަމަޔަށް ކުރި އަރަމުން އައި ކަމުގައި ވިޔަސް، އެ ހިސާބުން ވަނީ ތިން ބަޔަކަށް ރަސްކަން ބައިވެގެން ގޮސްފައެވެ. މީލާދީން 19 ވަނަ ޤަރުނުގައި މީގެ ތެރެއިން ބޮޑު ސަރަޙައްދެއް އޮތީ ފަރަންސޭސީންގެ ޙިމާޔަތުގެ ދަށުގައި ފްރެންޗް އިންޑޯޗައިނާގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި ޖަޕާނު ސިފައިން ލާއޯ ހިފުމަށް ފަހު 1945 ގައި ލާއޯއިން އެ ޤައުމުގެ މިނިވަންކަން އިޢުލާން ކުރިއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ފަރަންސޭސި ވިލާތުން ލާއޯއަށް މިނިވަންކަން ދީފައިވަނީ 19 ޖުލައި 1949 ގައެވެ. ލާއޯއިން ވަނީ ވިއެޓްނާމް ހަނގުރާމައިގެ ތެރެއަށް ވެސް ވެއްދިފައެވެ. ލާއޯގެ އިރުމަތީ ބިތުގެ ސަރަޙައްދުތައް އޮތީ ހަނގުރާމައިގައި އުތުރު ވިއެޓްނާމާ އެއްކޮޅަށެވެ. އަދި އުތުރު ވިއެޓްނާމަކީ އަޚްވަންތަ ޤައުމެއް ކަމުގައި ވެސް އެމީހުން ކަނޑައެޅިއެވެ. ދެކުނު ވިއެޓްނާމާ ދެކޮޅަށް އުތުރު ވިއެޓްނާމުން ކުރި ހަނގުރާމައިގައި ލާއޯގެ ބިން ބޭނުން ކުރުމުގެ ހުއްދަވެސް ވަނީ ލާއޯއިން އުތުރު ވިއެޓްނާމަށް ދީފައެވެ. މީލާދީން 1975 ގައި ކޮމިއުނިސްޓް ޕަތޭ ލާއޯ އާއި ވިއެޓްނާމް ޕީޕަލްސް އާމީ ގުޅިގެން ރަޝިޔާގެ ސޯވިއެޓް ޔޫނިއަންގެ އެހީތެރިކަމާ އެކުގައި ލާއޯގައި އޮތް ޝާހީ ސަރުކާރު ވައްޓާލިއެވެ. 2 ޑިސެންބަރު 1975 ގައި ރަސްގެފާނު ސަވަންގ ވައްތަނައަށް ފިލާ ވަޑައިގަތުމަށް މަޖުބޫރު ކުރެވުނެވެ. އޭނާ އަވަހާރަވެފައިވަނީ ހައްޔަރުކޮށްފައި ހުއްޓައެވެ. ސަރުކާރުގެ ފުރިހަމަ ކޮންޓްރޯލް ލިބުމުން ޕަތޭ ލާއޯގެ ސަރުކާރުން ވަނީ އެ ޤައުމުގެ ނަމަކީ “ލާއޯ ޕީޕަލްސް ޑެމޮކްރެޓިކް ރިޕަބްލިކް” ކަމުގައި ހަމަޖެއްސިއެވެ. އަދި ވިއެޓްނާމުގެ ސިފައިންނަށް ލާއޯގައި ތިބެވޭނެ ހުއްދައިގެ އެއްބަސްވުމެއްގައި ދެ ޤައުމުން ސޮއިކުރިއެވެ. މި އެއްބަސްވުމުގައި ވާ ގޮތުން ލާއޯގެ ދިފާޢީ ކަންތައްތަކުގައި ވިއެޓްނާމް ސިފައިންނަށް ޙަރަކާތްތެރި ވެވޭނެއެވެ. 1970 ގެ އަހަރުތަކުގައި ވިއެޓްނާމުން ވަނީ ޗައިނާއެކު އޮންނަ ގުޅުން ކަނޑައިލުމަށް ލާއޯގެ ކިބައިން އެދިފައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ޗައިނާގެ އިތުރުން އެމެރިކާއާ ދެމެދު އޮތް ވިޔަފާރީގެ ގުޅުން ވެސް ކެނޑި ލާއޯ ވަރަށް ބޮޑަށް އެކަހެރިވެގެން ދިޔައެވެ.
ޑެމޮގްރަފިކްސް
ލާއޯގެ އާބާދީގެ 69% މީހުންނަކީ ލާއޯ ނަސްލުގެ މީހުންނެވެ.
ސަގާފަތު
“ލާއޯ” މީހުންގެ ސަގާފަތަށް އެންމެ ބޮޑު ނުފޫޒެއް ފޯރުވާފައިވަނީ ތޭރަވަދާ ބުޑިޒަމްއިންނެވެ.
އިޤްތިޞާދު
ލާއޯގެ އިޤްތިޞާދު މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބިނާވެފައި އޮންނަނީ އަވަށްޓެރި ޤައުމުތަކާއެކު ކުރާ ވިޔަފާރީގެ މައްޗަށެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 2127 ޑޮލަރެވެ.
ރެފަރެންސް
This article uses material from the Wikipedia ދިވެހިބަސް article ލާއޯސް, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ދިވެހިބަސް (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.