आधिकारिक भाषा

ओना तँ बोली, विभाषा आ भाषाक मौलिक अन्तर बताए पेनाए कठिन अछि, कियाकी एहिमे मुख्यतया अन्तर व्यवहार-क्षेत्रक विस्तार पर निर्भर अछि । वैयक्तिक विविधताक कारण एक समाजमे बाजल जाइवाला एके टा भाषाक कयन रूप देखाएल गेल अछि । मुख्य रूपसँ भाषाक याह रूपसभकें अपना लोकनि ई प्रकार देखैत छी ।

(१) बोली,

(२) विभाषा आ

(३) भाषा (अर्थात परिनिष्ठित या आदर्श भाषा)

बोली भाषाक छोट एकाई छी । एकर सम्बन्ध गाम या मण्डलसँ रहैत अछि । एहिमे प्रधानता व्यक्तिगत बोलीकें रहैत अछि आ देशज शब्दसभ तथा घरेलू शब्दावलीक बाहुल्य होइत अछि । ई मुख्य रूपसँ आम भाषा छी । अतः एहिमे साहित्यिक रचनासभकें प्रायः अभाव रहैत अछि । व्याकरणिक दृष्टिसँ सेहो एहिमे असाधुता होइत अछि ।

विभाषा कऽ क्षेत्र बोलीकें अपेक्षा विस्तृत होइत अछि ई एक प्रान्त या उपप्रान्तमे प्रचलित होइत अछि । एक विभाषामे स्थानीय भेदसभक आधार पर बहुतेक बेलीसभ प्रचलित रहैत अछि । विभाषामे साहित्यिक रचनासभ मिल सकैत अछि ।

भाषा, अथवा कही परिनिष्ठित भाषा या आदर्श भाषा, विभाषाक विकसित स्थिति छी । एकरा राष्ट्र-भाषा या टकसाली-भाषा सेहो कहल जाइत अछि ।

प्रायः देखल जाइत अछि की विभिन्न विभाषासभमे सँ कियो एक विभाषा अपन गुण-गौरव, साहित्यिक अभिवृद्धि, जन-सामान्यमे अधिक प्रचलन आदिक आधार पर राजकार्यक लेल चुनि लेल जाइत अछि आ ओकरा राजभाषा कऽ रूपमे या राष्ट्रभाषा घोषित करि देल जाइत अछि ।

कोनो प्रदेशक राज्य सरकारद्वारा ओ राज्यक अन्तर्गत प्रशासनिक कार्यसभकें सम्पन्न करवाक लेल जे भाषाक प्रयोग कएल जाइत अछि, ओकरा आधिकारिक भाषा कहल जाइत अछि । ई भाषा सम्पूर्ण प्रदेशक अधिकांश जन-समुदायद्वारा बाजल आ समझल जाइत अछि । प्रशासनिक दृष्टिसँ सम्पूर्ण राज्यमे सर्वत्र ई भाषाकें महत्त्व प्राप्त रहैत अछि ।

• भारतक भाषासभ
• नेपालक भाषासभ

• राजभाषा हिन्दी (गुगल पुस्तक ; लेखक - भोलानाथ तिवारी)
• राजभाषा हिन्दी : विवेचना और प्रयुक्ति (गूगल पुस्तक ; लेखक - डॉ किशोर वासवानी)
• राजभाषा सहायिका (गूगल पुस्तक ; लेखक - अवधेश मोहन गुप्त)
• भारत सरकार का राजभाषा विभाग
• संसदीय राजभाषा समिति
• राजभाषा विकास परिषद