अफ्रिकी भाषा

अफ्रिकी भाषा एक दक्षिणी फ्राङ्कोनियाली भाषा छी जे दक्षिण अफ्रिकामे बाजल जाइत अछि।

अफ्रिकी
बाजल जाइवाला  स्थान:दक्षिण अफ्रिका, नामिबिया
आरम्भ:२०११ जनगणना
मातृभाषी:७१०००००
भाषा परिवार:
हिन्द-युरोपेली
  • जर्मनिक
    • पश्चिम जर्मनिक
      • लो फ्राङ्कोनियन
        • डच
          • अफ्रिकी
लिपि
  • ल्याटिन अफ्रिकी वर्णमाला
  • अफ्रिकी ब्रेल
आधिकारिक अवस्था
नियन्त्रण कर्ताभाषा आयोग
भाषा कोड:
आइएसओ ६३९-१af
आइएसओ ६३९-२afr
आइएसओ ६३९-३afr
भाषावेधशाला52-ACB-ba
अफ्रिकी भाषा
बुलु छायाङ्कित क्षेत्रसभ, केन्द्रक क्षेत्रसभ अफ्रिकी बाजनिहार समुदाय प्रतिनिधित्व
अफ्रिकी भाषा
अफ्रिकी भाषा स्मारक

भाषा परिवार

अफ्रिकी भाषा 
यूरोप मे दक्षिणी फ्राङ्कोनियाली भाषासभक बाजय वाला इलाकासभ
  • भारोपेली
    • जर्मनेली
      • पश्चिम-जर्मनेली
        • दक्षिणी-जर्मन
          • दक्षिणी फ्राङ्कोनियाली
            • डच
              • अफ्रिकी

बोली

दक्षिण अफ्रीका, नामिबिया, आ किछ-किछ, बोटसवाना आ जिम्बाबे मे बाजल जाइत अछि। ई दक्षिण होल्याण्डक डच भाषासँ उत्पादित अछि आ साधारणतः दक्षिण अफ्रीकामे बसोबास करि रहल डच लोगसभद्वारा बाजल जाइत अछि। एतय १८हम शताब्दीमे एकर उन्नती शुरू भेल। एही कारणसँ ई डच के एक 'बेटी-भाषा' के दृष्टिसँ देखल जाऽ सकैत अछि जेकरा पहिने "केप के डच" (केप डच, एतय पर आएल पहिल डच लोगसभक सेहो कहल जाइत छल) वा "किचन डच" (अफ्रिकान्स के शुरूवाती दिनसभमे एही लेल प्रयोग कएल जाए वाला एक अनादरजनक शब्द) कहल जाइत छल। ई शब्द डच शब्द "अफ्रिकान्स -होल्याण्ड" सँ बनल अछि जेकर मतलब अछि "अफ्रिकी डच"। दक्षिण अफ्रीकामे बसोबास करै वाला डच लोगसभक वंशज आ डच लोगसभक दासीक वंशजक मातृभाषा साधारणतः अफ्रिकान्स अछि।

अफ्रिकान्स के प्रसारक एकटा कारण एकर सार्वजनिक उन्नती सेहो अछि ई साधारणतः पत्रिकासभ, रेडियो प्रोग्रामसभ, टि.भी. आदि पर एकर प्रयोग कएल जाइत अछि आ १९३३ मे पूरा भेल पहिल अनुवादसभसँ लके बाइबल के अधिक अनुवाद एही भाषामे प्रकाशित भऽ चुकल अछि।

प्रमुख क्षेत्र

अफ्रिकी भाषा 
दक्षिण अफ्रीका के पश्चिमी भागमे अफ्रिकान्स के बाजय वालासभक बहुमत
अफ्रिकी भाषा 
नामिबियामे बाजय वाला इलाकासभ

ई दक्षिण अफ्रिका के पश्चिमी भाग — उत्तरी केप आ पश्चिमी केप सूबे — के मुख्य भाषा छी आ ७५.८% कलर्ड दक्षिण अफ्रिकी (३.४ मिलियन लोग), ६०.८% श्वेत दक्षिण अफ्रिकी (२.७ मिलियन) के मातृभाषा अछि आ ४.६% एशियाली दक्षिण अफ्रिकिसभ (५८,०००) के दोसर सभसँ अधिक बाजल जाए वाला मातृभाषा छी। लगभग १.५% काला दक्षिण अफ्रिकी (६००,००० लोग) एकर अपन मातृभाषा के रुपसँ बाजैत अछि। बान्टु भाषासभक बाजय वाला के बड सङ्ख्या आ अङ्ग्रेजी बाजय वाला दक्षिण अफ्रिकी सेहो एकर अपन दोसर भाषा के रुपमे बाजैत अछि। ई स्कूलसभमे पढाओल जाइत अछि आ लगभग १०.३ मिलियन एकर दोसर भाषा के रुपसँ सीखैत अछि।

बाजय वाला व्यक्तिसभक सङ्ख्या

दक्षिण अफ्रिकामे लगभग ७ मिलियन मूल बाजय वाला, वा जनसङ्ख्या के १३.५% हिस्सा सँ, ई देश के तेसर सभसँ अधिक बाजय जाए वाला भाषा छी। दक्षिण अफ्रीका के सभ ११टा आधिकारिक भाषासभमे सँ आफ्रीकान्स के सभसँ अधिक नस्ली आ भौगोलिक प्रसार अछि आ ई दोसर वा तेसर भाषा के रुपसँ बहुतायतमे बाजल आ समझल जाइत अछि।

अन्तर्राष्ट्रीय आँकडा

देश बाजय वाला प्रतिशत साल सन्दर्भ
अफ्रिकी भाषा  अस्ट्रेलिया ३५,०३० ०.१६% २०११
अफ्रिकी भाषा  बोत्सवाना ८,०८२ ०.३९% २०११
अफ्रिकी भाषा  मौरिसस ३६ ०.००२% २०११
अफ्रिकी भाषा  नामीबिया १८०,०२९ ८.७% २०११
अफ्रिकी भाषा  न्युजिल्यान्ड २१,१२३ ०.५२% २००६
अफ्रिकी भाषा  दक्षिण अफ्रीका ६,८५५,०८५२ १३.४% २०११

दक्षिण अफ्रिकी आँकडासभ

नस्ली समूह २०११ मे बाजय वाला व्यक्तिसभक सङ्ख्या
कलर्ड दक्षिण अफ्रिकी 3 442 164
श्वेत दक्षिण अफ्रिकी 2 710 461
काला दक्षिण अफ्रिकी 602 166
एशियाली आ भारतीय दक्षिण अफ्रिकी 58 700
अन्य 41 591
कुल 6 855 082

लिपि

अफ्रिकी भाषा 
अफ्रिकान्स लिखवाक हेतु अरबी लिपि: एक पुस्तिका

ई मुख्य रूपसँ रोमन लिपि मे लिखल जाइत अछि मुद्दा अफ्रिकान्स के शुरुवाती दिनसभमे केप के मुसलमान मलेसियाली आबादी (जे कि डच लोगसभक दासी छल, सरकारी रुपसँ "कलर्ड" के रूपमे वर्गीकृत) ई भाषा के लिखवाक हेतु अरबी लिपि के प्रयोग केलक।

शब्दावली

मुद्दा अफ्रिकान्स अनेकौं अन्य भाषासभ, जेना कि पुर्तगाली, बान्टू भाषा, खोई-सान, जर्मन, मलयाली, मलेसियाली, इत्यादि, सँ शब्द अपनौने अछि मुद्दा अन्दाजन ९० सँ ९५ प्रतिशत अफ्रिकान्स शब्दावली के स्रोत डच छी।

    बान्टू भाषासभसँ
  • fundi, अर्थात् फुण्डी मतलब ज्ञानी वा विद्वान
  • lobola, अर्थात् लोबोला मतलब दहेज (अफ्रिकी जनजातिसभक खास प्रथा)
  • mahem, अर्थात् माहेम, एक दक्षिण अफ्रिकी पक्षी
  • maroela, अर्थात् मारूला, एक दक्षिण अफ्रिकी फल
  • tamboekiegras, अर्थात् टामबूकिख़्रास, अफ्रिकी वास्तुकलामे छतसभ बनावे के लेल सूक्खा घास
  • tambotie, अर्थात् टाम्बूटि, दक्षिण अफ्रीकामे एक पर्णपाती गाछ
  • tjaila / tjailatyd, अर्थात् चालिया / चालियाटेय्ट, मतलब "काम सँ घर जानाए"
    पुर्तगाली से
  • sambreel, अर्थात् साम्ब्रीयल, मतलब छाता
  • kraal, अर्थात् क्राल, मतलब पशु बाडे
  • mielie, अर्थात् मिली, मतलब मक्का
    खोई-सान से
  • assegaai, अर्थात् अस्सेख़ाई, मतलब भाला
  • dagga, अर्थात् डाखा, मतलब गाँजा
  • geitjie, अर्थात् खैय्की, मतलब गिरगिट
  • gogga, अर्थात् खोखा, मतलब कीट
  • karos, अर्थात् कारोस, मतलब जानवरसभक छालासँ बनल कम्बल
  • kierie, अर्थात् कीरि, मतलब लाठी
    मलेशियाई से
  • baie, अर्थात् बाये, मतलब बहुत वा अधिक
  • baadjie, अर्थात् बाइकी, मतलब ज्याकेट
  • piesang, अर्थात् पीसाङ्ग, मतलब केला


सन्दर्भ सामग्रीसभ

बाह्य जडीसभ

एहो सभ देखी

Tags:

अफ्रिकी भाषा भाषा परिवारअफ्रिकी भाषा बोलीअफ्रिकी भाषा प्रमुख क्षेत्रअफ्रिकी भाषा बाजय वाला व्यक्तिसभक सङ्ख्याअफ्रिकी भाषा लिपिअफ्रिकी भाषा शब्दावलीअफ्रिकी भाषा सन्दर्भ सामग्रीसभअफ्रिकी भाषा बाह्य जडीसभअफ्रिकी भाषा एहो सभ देखीअफ्रिकी भाषादक्षिण अफ्रिका

🔥 Trending searches on Wiki मैथिली:

२ जनवरीविकिपीडिया सूचीलालू प्रसाद यादवहनुमान जयन्तीइटालियन भाषाकल्पना चावलाराघव लरेन्ससुहाना खानबालकृष्ण समजन्तु विज्ञानचीनदिसम्बर २१मारुति सुजुकीहनुमान चालीसामन्दाकिनी (अभिनेत्री)२३ अप्रैलविएनाविश्वकोशखयरफिल्मफेयर सर्वश्रेष्ठ अभिनेत्री पुरस्कार - तेलुगुकपुरभाषामलाला युसुफजईगाम्बियाबन्नु जिलाफरीदा जलालमृत सागरगौरी मल्लगौतम अदानी१५७११९५९भालुमानस्वी ममगईसंयुक्त राष्ट्र सङ्घ१९९९मारवाडीअर्थशास्‍त्रशनि देवभारतीय निर्वाचन आयोगकाबिलबिएस सरोजाराममनोहर लोहिया८ फरबरीअफगानिस्तानऊषा उत्थुपस्वाती रेड्डीतृषा (अभिनेत्री)सिएनएनघृत कुमारी१४५३नेहा शर्माहाथीगुम्फा शिलालेखखनिजरूसी भाषाहार्दिक पटेलनास्पातीघडीफूलपेनेलोप क्रुजमगर भाषासरोज कुमार यादवअजरबैजानस्तनधारी प्राणीविजयवाड़ाश्रद्धा कपूरटाटा स्टीलयुरोपविकिमिडिया कमन्ससोमालिया🡆 More