El Rumagnö (nom nativ: Rumagnôl) a l'è un lenguagg neulatin, parlaa in Rumagna, in d'una quai part di pruvinz emilian de Bulogna e Ferara, e in de la Repüblega de San Marin. L'è caraterizàa da un gran nümer de cunsunant rispett a l'Italian. Bisogna dì che però gh'hinn un bun nümer de variant: el dialètt de Ravena l'è different de quell de Faenza ecc.
El Dant Alighiee el cunsiderava el center del Rumagnö la citaa de Furlì (Furlè in rumagnö).
El Rumagnö el porta la sua inflüenza lenguistega anca föra del mund gal-italegh: de fat in d'un quai dialet de l'Ümbria del nord (per esempi a Perügia e a Città di Castello) se poden sentì di carateristegh rumagnö; e l'è istess per i parlà de muntagna de la Pruvincia de Arezz.
Faentin: U 'j fó un sgnor, ch'aveva dû ragäzz: un dé 'e pió pznen u 'j dess: “Bab, dem la mi pärt dla roba ch'a 'm toca!”. E 'e pädar e fé sobit a'e mod d'e fiol. E quand che l'eb e bel e che avû quel che oléva, 'e tos sò, e u 's mess a viazzär a mond, e a divartìsla a pió non poss.
Ravenad: Un om l'aveva dû fiui. E 'e pió zoven d'lor dess a'e päder: “Bab, dasìm la mi pärt ch'a 'm toca!” E ló 'e fasè al pärt. Dop a puc dé e pió zoven, fat 'e fagot, u 's n'andè int un paes lontan, e dasè fond a tot, vivend da gran sgnorazz.
Dialet de Lugo (Ravena): Un om l'aveva dû fiol. 'E pió pznen 'e dess a su pädar: “Bab, dasìm la pärt dla mi roba ch'a 'm toca!”. E ló 'e fasè al pärt tra d'ló dal su sustänz. Da lä a puch dè, mess insen ch'l'avét ogni cósa, u 's n'andè int un pajes luntän, e 'e strascinè tot quel ch'l'aveva int i vezzi.
Imules: Un om l'aveva dû fiuó. E 'e pió zuvnazz u 'j dess: “Bab, deem la pärt dla roba ch'u 'm tocca!”. E ló u 'j fé la partizion dla roba. Dop puoch dé, cstó 'e tuosc só la só pärt, e u 's n'andè in viazz lontan lontan, e 'e dé 'e fom tota la só roba, fasend 'na vita da scausträ.
Furlives: U 'j fop un om ch'l'avè dû fiul. E 'e piò pecul 'e giè a'e su bab: “Bab, ch'a nu 'm dasì la pärte 'd quel ch'u 'm toche?” E ló u 'j la dasè. Dopo a quäich dé, 'e piò pecul, racolt ch'l'avè tot quel ch'e su bab u j'aveva dä, e tuss só, e l'andèp int un pajes luntan, e ilè u 's strusciè ignaquäl, mnänd una vite da baracon.
Rimines: J'era un zert om ch'l'aveva dô fiol. 'E più pznein d'lór 'e dess m'e pädre: “Bab, dasìm la pärta dla roba che 'm toca!”. E 'e sò bab 'e sparté la roba, e 'e 'j desè su pärta. E dop poch giorne e mané tot 'ni cosa st'fiol più pecul e 's mité in viazz, e l'andasé t'una zità da luntän, e ilà 'e strusciò tot la su roba, vivend cun un grän luss.
Dialet de Cervia: Un zert om aveva dû fiul. 'E più zovan dess a'e pader: “O bab, dasìm la part ch'a 'm toca 'd mi porsion!” E ló 'e fez ai parti fra i dû fiul. Dop poch gioran fasè fagot 'e più zovan 'd tot ai su coss, e u 's portò vagand in lontan paes, dov'e strussiò tot al sò sostanzi, tnend una vita lussuriosa.
La deciaraziun di dirit de l'om in Sanmarines
Tot i esseri umän i nass lebri e cumpagn in dignità e diret. Lou i è dutid ad rasoun e ad cuscinza e i ha da operä, ognun t'i cunfrunt at chii ilt, sa sentimint ad fratelänza.
El Pader Noster
Dialet de Imula
Päder nostar, che 't sé in zel, ch'e seia santificä 'e tu nom, ch'e vegna 'e tu regn, ch'la seia fata la tu vuluntä, tänt in sel cumpägn in tera. Dass 'e nostar pän tot i dé, scanzela i nostar debat, cumpägn che nó a fè cun i nostar debitur. No fäss cascä in tentazion, e täss luntän da tot i mäl, amen.
Dialet de Faenza
Nostar bab, che 't sì 'n zil, ch'e seia santificä 'e tu nom, ch'e vegna 'e tu regn, ch'la seia fata la tu vuluntä, tant in zil, acsè in tera. Dass 'e nostar pän tot i dé, scanzela i nostar debit, cum nó a fasé cun i nostar debitur. No fäss cascä in tentazion, e täss luntän da tot i mäl, amen. [1]Arqiviad qé: [2]
Pruverbi
Dop avé dbû, ignun vô dì la su.
Dai do ch'la pessa e lassa ch'la patessa.
'E Signor dla muntagna u li fa e pù u li acumpagna.
I baioch i fa 'ndä l'aqua d'insó.
Indov ch'u 's magna, u 's ragna.
La dona l'è come l'arenga: l'è bona, ma u 't fa murèi.
Cunsültee la edizziun də la Wiki in [[:{{{code}}}:|{{{lengua}}}]]
This article uses material from the Wikipedia Lumbaart article Lengua rumagnöla, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). El contegnud a l'è disponibil sota la licenza CC BY-SA 4.0, se l'è minga indicad diversament. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Lumbaart (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.