segondo a grafia unitäia
ZE | Sta pagina a l'é scrita in zeneise |
Rosagni (in Zeneise de Zena Rezzoagio ò Rezzoagi ascì, peu dâse pe italianismo) l'é un commun drento a-a çittæ metropolitaña de Zena. O l'é o segondo commun ciù grande drento Zena e o terso drento a-a Region, apreuvo à Zena e Vaise.
Rosagni comùn | |
---|---|
Vista de Rosagni | |
Localizaçión | |
Stâto | Itàlia |
Región | Liguria |
Çitæ metropolitann-a | Zena |
Aministraçión | |
Scìndico | Marcello Roncoli (lista civica Crescere) da-o 27-5-2019 |
Dæta de instituçión | 1918 |
Teritöio | |
Coordinæ: | 44°31′34.54″N 9°23′11.95″E / 44.526261°N 9.386653°E |
Altitùdine | 701 m s.l.m. |
Superfìcce | 104,72 km² |
Abitanti | 938 (31-8-2019) |
Denscitæ | 8,96 ab./km² |
Comùn confinanti | Borsonasca, Favä, Ferriere (PC), Fontanegorda, Lòrsega, Montebrun, Oë, Otón (PC), Roegno, San Comban, San Steva d'Aveto |
Âtre informaçioìn | |
CAP | 16048 |
Prefìsso | 0185 |
Fûzo oràrio | UTC+1 |
Còdice ISTAT | 010048 |
Cod. cadastrâ | H258 |
Targa | GE |
Cl. scìsmica | zöna 3 (sismicitæ bàssa) |
Cl. climàtica | zöna F, 3 245 GG |
Sànto patrón | San Terençiàn |
Giórno festîvo | 1 setenbre |
Cartògrafîa | |
Rosagni drento a-a çittæ metropolitaña de Zena | |
Scîto instituçionâle | |
Rosagni l'é parte do Parco naturâ regionâ de l'Aveto, e o s'attreuva pròpio inta ancia scciannâ do sciumme Aveto. Pe estenscion l'é o commun ciù grande da çittæ metropolitaña de Zena apreuvo a-a seu capitâ, e o l'é o paise prinçipâ da Valladda de l'Aveto bassa. Da chì se peu arrivâ a-a Valladda do Sturla pe-o Passo da Forcella (875 m i.l.m.)
Pâ che o nomme o vëgne da-o latin Rus Agni, che a-a lettia o veu dî "paise di bæ" scicomme o scheuve de pegoe l'ea l'attivitæ ciù importante.
Comme tenti villaggi da zöna o l'é nasciuo pe de raxoin commerçiæ: o s'à sviluppou inta stradda ch'a connette a Fontañaboña co-o piaxentin scin da-i tempi do Medioevo.
Parte do Feudo Impëiâ de San Steva de l'Aveto, o n'à scompartio e faccende istoriche e i fæti d'arme ascì. Da un documento de l'Imperatô Federigo o Barbarossa do 1164 se capisce che o feudo o passià inte moen di Malaspina. O paise o vëgne cittou ascì inte di documenti do 1211 e 1251 quande l'ea sotta i Da Meleto sciña o 1330.
O passaggio a-i Fieschi avvëgne do 1495 pe dapeu finî a-i Döia, à causa da fallia congiua do Gianluigi Fieschi do 1547, ch'i deleghian a-i locæ Da Cella o governo da zöna sciña à cheita da Repubrica antiga do 1797.
L'é da quell'anno che co-a dominaçion do Napolion a finià drento a-o dipartimento de l'Entella con capitâ Ciavai, drento a-a Repubrica Ligure. A-i 28 d'arvî do 1798 con di neuvi ordinamenti franseixi Rosagni intra into V canton con capitâ Borzonasca e drento a-a giustistiçion de l'Entella pe dapeu into 1803 in sciâ fin divegnî o çentro prinçipâ do I canton de l'Entella inta giuristiçion omònima.
Pe-o 1804 o s'unisce assemme à Cabanne e Priosa, e into 1805 a passa assemme à tutta a Repubrica into Primmo Impëio de Fransa into Dipartimento di Appennin sciña o 1814.
Passou o Congresso de Vienna do 1814, sotta o Regno de Sardegna Rosagni o perde a muniçipalitæ e o passa sotta à San Steva d'Aveto sciben mantegnindo i offiçi sciña o 1876. da-o 1859 a-o 1926 Rosagni l'arresta compriso into IV mandamento de San Steva d'Aveto do çircondäio de Ciavai, drento a-a provinsa omònima da divixon de Zena, drento a-o Regno d'Italia.
Rosagni tornià commun pe-o 1918, e l'includde e fraçioin de Valle ciaña, Cabanne, Magnasco e Priosa.
Da-o 1973 a-i 30 d'arvî do 2011 l'a fæto parte da Comunità montana Valli Aveto, Graveglia e Sturla.
Comme da pe delongo, o sfrutamento de serve e l'attivitæ agricola l'arrestan e resorse prinçipæ econòmiche do paise avetan. Ghe se cortiva ciù produti agricoli comme verdue, çereæ e fruta e, da l'alleveuia de bestie, se guägna e produçioin locæ latto-caseæ. En ascì presente industrie picciñe e medie attive inta lavoraçion do legno e into settô alimentâ. A-o giorno d'ancheu o paise s'à dedicou ascì a-o settó turistico, sorviatutto inta saxon estiva.
Presensa de un complesso sportivo con di campi de tennis, de ballon e unna pisciña descoverta ch'a se deuvia solo d'estæ..
Rosagni l'é situâ longo a stradda statâ 586 da Valladda de l'Aveto ch'a parte da Marsaggia, into commun de Corte Brugnatella into piaxentin, da-a stradda statâ 45 da Valladda do Trebia, e a va avanti à l'incomenso da vallâ d'Aveto, ch'a dà o nomme a-a stradda.
Segue in pratica o corso do sciumme Aveto, in sce un percorso tipico montan e a si dirige verso o sud into passìa pe-i centri prinçipæ de Salsominô, Cattaragna e Bòschi - into commun de Ferrê (ciammâ E Ferrër da-i locæ) - dòppo do quæ a l'intra in Liguria e a se collega con Carasco e San Steva d'Aveto. Pròpio questa localitæ montaña a l'é collegâ con Rosagni pe mezo da stradda statâ 654 da Valladda do Nure.
O serviçio de transpòrto pubrico locâ de l'AMT o permette in ciù fasce d'oa o collegâse do commun avetan co-a còsta, arente a-o cappolinia de Ciavai; pe-a valladda do Trebia, scin à Beubbio, se spantega pe contra o percorso servio da-e autolinie pubriche de l'azienda piaxentiña Società Emiliana Trasporti Autofiloviari ch'e forniscian servizio regolâ de transpòrto longo a valladda de l'Aveto, co-o passâ pe San Steva de l'Aveto e Marsaggia (Corte Brugnatella).
Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 240600984 · WorldCat Identities (EN) 240600984 |
---|
This article uses material from the Wikipedia Lìgure article Rosagni, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O contegnûo o l'é disponìbile in sciâ bâze da licénsa CC BY-SA 4.0, se o no l'é diversaménte specificòu. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Lìgure (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.