Bibliotêca Naçionâle De Spàgna: Bibliotêca naçionâle da Spàgna

Dedicòu a l'arecugéita, a-a catalogaçión e a-a conservaçión di fóndi bibliogràfichi, o costodìsce ciù ò mêno trénta milioîn de publicaçioîn prodûte in Spàgna da l'inìçio do XVIII sécolo: lìbbri, revìste, màppe, incixoîn, diségni, spartîi e librétti.

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

A Bibliotêca Naçionâle a difónde quésto patrimònio bibliogràfico atravèrso o sò catàlogo e a redaçión da bibliografîa spagnòlla e a svilùppa servìççi a-o pùblico che van da-e sâle de consultaçión e servìççi a distànsa atravèrso o sò scîto d’Internétte a-i servìççi de informaçión bibliogràfica specializâ e de préstito tra-e bibliotêche. L'intrâ a-e coleçioîn digitâli da bibliotêca a l'avêgne atravèrso a Biblioteca Digital Hispánica. E coleçioîn, o fonçionaménto e a stöia da Bibliotêca Naçionâle són divulgæ atravèrso o Musêo da Bibliotêca. Pe de ciù a svilùppa 'n progràmma de evénti colturâli ascì. A sò sêde prinçipâ a l'é scitoâ into Paseo de Recoletos, into coscì dîto Palàsso da Bibliotêca e di Musêi Naçionâli, costruçión ch'a l'é condivîza co-o Musêo Archiològîco Naçionâle de Spàgna. A l'à 'n'âtra sêde a Alcalá de Henares ascì.

 

Òrìgine

A-i 29 de dexénbre do 1711, o ré Féipo V o l'à aprovòu o progètto svilupòu da-i sò confesoî Pedro Robinet e Melchor de Macanaz pe creâ 'na Bibliotêca Reâ. A sò creaçión a l'é stæta 'n eleménto de dinamicitæ da coltûa spagnòlla eutoçentésca, co-a misción de "renovâ i stùddi stòrichi e svelâ e vêe réixe da naçión e da monarchîa spagnòlla". Dónca a l'é incomensâ a costruçión da sò sêde lóngo a stràdda ch'a colegâva o Real Alcázar de Madrìd co-o Convénto de l'Incarnaçión.

A Bibliotêca Reâ a l'é stæta avèrta a-o pùblico o 1° de màrso do 1712. A-i 2 de zenâ do 1716 o Féipo V o l'à firmòu o Rêgio Decrétto institotîvo, into quæ a l'êa mìssa in ciæo a natûa pùblica da bibliotêca, avèrta a "tùtti i studiôzi", stabiléndo e régole fondamentâli do sò fonçionaménto.

Quànde a bibliotêca a l'à avèrto e sò pòrte, e sò coleçioîn êan fórmæ da materiâli proveniénti da-e coleçioîn privæ di monàrchi de Spàgna, Féipo IV e Féipo V, i quæ avéivan fæto portâ da-a Frànsa ciù de 6.000 volùmmi. E prìmme còpie a êse incórporæ inta coleçión són stæte confiscæ a di fîlo-oustrìachi, i quæ avéivan pèrso a Goæra de Sucesción, cómme l'arçivéscovo de Valencia Antoni Folch de Cardona, o marchéize de Mondéjar e o dùcca de Uceda. A quésta coleçión són pöi stæte azónte çérte bibliotêche privæ de nòbili cómme o cónte de Aguilar e o dùcca de Medinaceli. Into 1715 a Bibliotêca Reâ a contâva za de 28.242 lìbbri stànpæ, 1.282 manoscrîti e 20.000 medàgge.

O precedénte depòxito legâle, institoîo into 1716, o l'à permìsso a-a bibliotêca de anpliâ notevolménte e sò coleçioîn. O va ànche azónto l'efètto do Rêgio Órdine di 11 de màzzo do 1750, co-o quæ a Bibliotêca Reâ a l'à òtegnûo o dirìtto de schêuve e tàscie de libràie mìsse in véndia, co-a poscibilitæ de seleçionâ da l'elénco di lìbbri che vegnîvan a lê prezéntæ quélle òpere che no gh'êa inte pròpie coleçioîn.

Into 1738 a l'é stæta publicâ a prìmma òpera frûto do travàggio da bibliotêca co-o tìtolo Bibliotheca Universal de la Polygraphia Española, realizâ da Cristóbal Rodríguez. Quésto lìbbro, sostegnûo inta sò preparaçión da-o càppo bibliotecâio Juan de Ferreras, o l'é stæto o prìmmo de 'na série de travàggi in sciâ paleografîa spagnòlla.

A-i ténpi do Juan de Ferreras se són iniçiæ a prodûe di catàloghi e di ìndichi pe-o pùblico. In particolâ, o bibliotecâio Juan de Iriarte o l'é stæto incaregòu de quésto conpîo chi, elaboràndo a Regia Matritensis Bibliotheca Geographica et Chronologica into 1729, o prìmmo catàlogo da bibliotêca, e sucesivaménte a Regia Matritensis Bibliotheca Mathematica (catàlogo de matemàtica) e a Regiae Bibliothecae Matritensis Codices Graeci (catàlogo di manoscrîti grêghi).

O Rêgio Órdine di 19 de zùgno do 1761, redàtto da-o càppo bibliotecâio Juan de Santander e aprovòu da-o rè Càrlo III, o l'à modificòu l'òriginâle do 1716, creàndo a Stànpa Reâ, a quæ a ligâva "o travàggio editoriâle da bibliotêca a-i ciù inportànti stànpæ, ligatoî da lìbbri e incizoî de l'época. O càppo bibliotecâio o diventâva o diretô da Bibliotêca Reâ e i bibliotecâi diventâvan di servitoî da Câza Reâ, co-i relatîvi privilêgi.

Into perîodo 1760-1778 a Bibliotêca a l'avéiva 'n louêio co-ina fonderîa pe-i caràteri da stànpa sótt'a-a direçión do Gerónimo Gil, a quæ a l'êa o nùcleo òriginâio do louêio di caràteri da Stanpàia Reâ.

XIX sécolo

 

Into córso do XIX sécolo, a bibliotêca a l'à cangiòu ciù vòtte a sò sêde, iniçialménte into 1809 quànde, into régno do Giöxèppe Bonapàrte, a l'é stæta trasferîa into convénto di Trinitâi Descâsi, scitoòu inta calle de Atocha. Into 1819 a l'à dovûo cangiâ tórna a sò sêde into palàsso dónde o se riunîva o Conséggio do Rêgio Amiraliâto aprêuvo a-e pretéize avànsæ da-i trinitâi descâsi depoî o ritórno do Ferdinàndo VII e, into 1826, o gh'é stæto 'n tèrso trasferiménto inta vêgia rescidénsa di marchéixi de Alcañices, inte l'atoâle calle de Arrieta, dónde a restîa squæxi scìnn-a-a fìn do sécolo. O terén dónde atoalménte a se trêuva a Bibliotêca Naçionâle o l'é quéllo dónde o gh'êa l'antîgo convénto de Copacabana, conosciûo ànche cómme o grànde convénto di agostinién recolétti de Madrìd. Quésto convénto, dòppo a sò confìsca into 1835, o l'é stæto vendûo e caciòu zu.

Ànche e coleçioîn da bibliotêca són stæte intacæ da-i fæti de l'Eutoçénto. Prìmma de tùtto, a confìsca spagnòlla a l'à portòu tànte òpere precedenteménte de propiêtæ de instituçioîn religiôze, òrmâi soprèsse, a êse depòxitæ inta bibliotêca. Defæti, into 1837, són stæte institoîe de comiscioîn provinciâli scentìfiche e artìstiche pe seleçionâ e òpere che, proveniénti da-i convénti soprèsci, dovéivan êse depòxitæ inte bibliotêche ò inti musêi, òpû mìsse a l'àsta. Inte 'sto mòddo chi, són stæti depòxitæ inta Bibliotêca Naçionâle ciù ò mêno 70.000 volùmmi che vegnîvan da-i convènti de Madrìd colpîi da-a confìsca. A l'ariviâ a-a Bibliotêca ànche a ciù pàrte di bêni da Bibliotêca de las Cortes, creâ da-a Cortes de Cadice into 1814 e soprèssa into 1838. In concluxón, into 1869, o Manuel Ruiz Zorrilla o l'à ordinòu o sequèstro di archìvi, de bibliotêche e de coleçioîn d'àrte de catedrâle, comuîn, monestê e òrdini militâri, co-a coscì dîta confìsca colturâle, atravèrso a quæ són intræ inta Bibliotêca Naçionâle de òpere de grànde prêgio, spécce quélle arivæ da-e catedrâle de Ávila e de Toledo.

Co-o decrétto di 28 de novénbre do 1836, a Bibliotêca Reâ a l'é stæta ribatezâ Bibliotêca Naçionâle, pasàndo a-e dipendénse do Ministêro de l'Intèrno da Penîzoa. Into 1857 o l'é stæto aprovòu o prìmmo regolaménto da Bibliotêca Naçionâle, into quæ o l'êa decîzo o bàndo, a concesción e a sucesîva publicaçión de òpere vincitrîxi di Prémmi Bibliogràfichi che a bibliotêca a l'aviéiva convocòu ògni ànno. Quésti prémmi àn fæto scì che a Bibliotêca a diventiâ o prinçipâ promotô de òpere bibliogràfiche in Spàgna, promêuvéndo l'interèsse di bibliotecâi e di bibliogràfi. Into 1858 o l'é stæto creòu o còrpo facoltatîvo de archivìsti, bibliotecâi e archiòloghi, goidòu da-o diretô da Naçionâle.

Into 1876, a bibliotêca a contâva za de 300.000 lìbri, 200.000 librétti stànpæ e ciù de 30.000 manoscrîti. A despæto de vàrri cangiaménti, a Bibliotêca Naçionâle a l'à continoòu a crésce, co-e sò necescitæ de spàçio che diventiàn bén bén ciù grénde da capaçitæ di scàgni scìnn-a quéllo moménto a sò dispoxiçión. Into 1857 o l'é stæto domandòu 'n progètto pe 'na nêuva sêde e, into 1864, a l'é stæta a-a fìn çèrnia l'òpera de l'architétto Francisco Jareño Alarcón.

A-i 21 de arvî do 1866 a regìnn-a Izabèlla II a l'à pösòu a prìmma prîa do Palàsso di Archìvi, Bibliotêche e Musêi, scitoòu into Paseo de Recoletos. Aprêuvo a de raxoîn econòmiche, i travàggi són anæti avànti asæ lentaménte, vegnìndo coscì apórtæ vàrie modìfiche a-o progètto òriginâle. Into 1884, Antonio Ruiz de Salces o l'à sostitoîo o Jareño a-a direçión di travàggi pi-â realizaçión da nêuva sêde da Bibliotêca Naçionâle. Into 1892 a l'é stæta conpletâ a costruçión do palàsso e, a-i 16 de màrso do 1896, a Bibliotêca Naçionâle a l'é stæta avèrta a-o pùblico inta sò nêuva sêde.

XX sécolo

 

 

 

O XX sécolo o l'é incomensòu pi-â bibliotêca con l'aprovaçión do "Regolaménto de bibliotêche pùbliche do Stâto" co-o Rêgio Decrétto di 18 de òtôbre do 1901. Pe mêzo de quésta lézze, a quæ a l'abrogâva a precedénte do 1857, a Bibliotêca Naçionâle a l'é stæta mìssa a càppo de tùtte e âtre bibliotêche spagnòlle.

Inte 'sto perîodo chi, o l'êa o diretô da Bibliotêca Naçionâle o studiôzo spagnòllo Marcelino Menéndez Pelayo, o quæ o l'à promòsso a creaçión de catàloghi specializæ, cómme o Catálogo de los Manuscritos árabes existentes en la Biblioteca Nacional de Madrid (Francisco Guillén Robles 1899), into 1901 o Catálogo de los retratos de personajes españoles do 1901 e into 1906 o Catálogo de la colección de dibujos originales de la Biblioteca Nacional, tùtti doî curæ da Ángel M. Barcia. O l'é stæto dæto 'n nêuvo inpùlso ànche a-a Revista de Archivos, Bibliotecas, y Museos, ch'a l'é stæta 'n inportànte struménto pe-o svilùppo do cànpo da biblioteconomîa in Spàgna.

Into 1930, o minìstro da Pùblica Istruçión e de Bèlle Àrte, Elías Tormo, o l'à creòu o Conséggio da Bibliotêca Naçionâle, òrgano ch'o s'òcupiâ de elêze o diretô da bibliotêca, incomensàndo da-o Miguel Artigas. Inti ànni da Segónda Repùbrica Spagnòlla, l'Artigas e o Conséggio àn iniçiòu 'n procèsso de restàoro e de anpliaménto da sêde da bibliotêca, riformàndo i servìççi bibliotecâi ascì. Tra di quésti a se pêu aregordâ a riorganizaçión da Sâla de Letûa, a creaçión da Sâla Generâle, avèrta a-o pùblico e inougurâ da-o prescidénte Alcalá Zamora, óltre che o prolongaménto de l'oràrio.

Inti ànni da Goæra Civîle Spagnòlla, o diretô da Bibliotêca Naçionâle o l'êa Tomás Navarro Tomás, elezûo pöco prìmma do sccéuppo da goæra e restòu in càrega scìnn-a-a sò fìn. Inte 'sto perîodo chi són stæte seræ e pórte da bibliotêca e i sò ògètti ciù preçiôzi són stæti evacoæ prìmma inte Torres dels Serrans, a Valencia, e pöi a l'èstero, a Ginêvra, in Svìsera. Pe sarvâ da-a distruçión e propiêtæ de céntri religiôzi, palàssi ò abitaçioîn privæ, són stæti trasferîi inta Bibliotêca ciù ò mêno 500.000 volùmmi pe mêzo da Junta de Incautación y Protección del Patrimonio Artístico. Tànti de quésti bêni vegnîvan da rìcche bibliotêche privæ e pe vàrri péssi a no l'é stæta poscìbile a restituçión into dòppo goæra. Ànche o palàsso da Bibliotêca Naçionâle o l'é stæto vìtima de numerôzi bonbardaménti inta goæra, i quæ a ògni mòddo no àn caxonòu di dànni a-e coleçioîn òspitæ a-o sò intèrno.

Dòppo a goæra, o l'é stæto tórna elezûo cómme diretô o Miguel Artigas e into 1939 o l'é stæto introdûto o scistêma decimâle pi-â catalogaçión de coleçioîn inte bibliotêche pùbliche spagnòlle. Inti ànni do dòppo goæra se són tegnûe vàrie móstre de grànde inportànsa, tra-e quæ e dôe dedicæ a-o Miguel de Cervantes e 'n'âtra co-o tìtolo Un milenio del libro español, into 1952. Into 1953 a l'é stæta inougurâ a nêuva sêde de l'Archìvio Stòrico Naçionâle, a quæ a se trovâva iniçialménte inta mæxima costruçión da Bibliotêca e do Musêo Archiològîco Naçionâle.

Scibén che inti ànni '50 són stæte aportæ vàrie rifórme a l'òrganizaçión e a-a gestión da Bibliotêca, a ciù inportànte a l'é stæta o Decrétto Òrgànico di 8 de màrso do 1957 e do corispondénte Regolaménto, publicòu a-i 20 de dexénbre do mæximo ànno. O nêuvo Regolaménto o l'à ristruturòu i servìççi da Bibliotêca, stabiléndo che o diretô o dovésse êse 'n ménbro do Còrpo Facoltatîvo, amermàndo e fonçioîn do Conséggio. Into 1957 o l'é stæto promulgòu 'n nêuvo Decrétto de depòxito legâle ascì, o quæ o l'à decîzo che i stànpæ o dovessàn êse confórmi a-o papê mæximo.

A despæto de rifórme gh'êa ancón tànti conpîi bibliotecâi a livéllo naçionâle che a Bibliotêca a no sodisfâva. Prezénpio, into 1970 o l'é stæto creòu l'Instituto Bibliográfico Hispánico, o quæ o l'includdéiva o Servicio Nacional de Información Documental y Bibliográfica, o Depósito Legal, e a Comisión Nacional de Planificación y Coordinación Bibliográfica. L'Emerotêca Naçionâle, fondâ into 1941, a l'avéiva ànche lê 'n'inportànte coleçioîn de stànpa spagnòlla. Into 1978, e coleçioîn da Bibliotêca contegnîvan ciù ò mêno çìnque milioîn de artìcoli, riçevéndo 412.000 letoî a l'ànno.

Into 1982 o l'é stæto realizòu o prìmmo stùdio de fatibilitæ pe l'outomaçión da Bibliotêca, o quæ o s'é concretizòu inte l'adoçión do scistêma SABINA, 'na versción speciâle do software spagnòllo SABINI. Con Rêgio Decrétto, into 1985 se són integræ insémme a Bibliotêca Naçionâle, l'Instituto Bibliográfico Hispánico, l'Emerotêca Naçionâle e o Centro del Tesoro Documental y Bibliográfico. Into mæximo ànno a BNE a l'é stæta diciarâ "l'instituçión bibliotecâia superiôre do Stâto e o càppo do scisêma bibliotecâio spagnòllo". A-a fìn di ànni '80 són incomensæ i travàggi pi-â creaçión de 'n segóndo depòxito a Alcalá de Henares (inouguròu into 1993) e l'inplementaçión do scistêma de outomaçión ARIADNA, ch'o l'à iniçiòu a fonçionâ into 1991.

Into 1991, con Rêgio Decrétto (R.D. 1581/1991 di 31 d'òtôbre), o l'é stæto aprovòu o Statûto da Bibliotêca Naçionâle cómme Òrganìsmo Outònomo, iniçiàndo 'na fâze de anpliaménto da Bibliotêca. Són stæti avèrti nêuvi servìççi cómme Información Genealógica y Heráldica, Información General e Documentación Bibliotecaria. Into 1995 o l'é stæto inouguròu o Musêo do Lìbbro, continoàndo o progètto de outomaçión. Into 1996 a BNE a l'à avèrto 'n pròpio scîto d'Internétte ascì.

XXI sécolo

 

A-i 11 de novénbre do 2009 o l'é intròu in vigô o nêuvo statûto da Bibliotêca Naçionâle de Spàgna, aprovòu co-o Rêgio Decrétto 1638/2009, di 30 de òtôbre. Un di cangiaménti ciù inportànti o l'é stæto quéllo do nómme de l'òrganizaçión, diventâ ofiçialménte Bibliotêca Naçionâle de Spàgna, pe 'na mêgio identificaçión inti forum e òrganizaçioîn internaçionâli.

O nêuvo statûto o prevédde che a Bibliotêca a garantìsce a raprezentànsa de comunitæ outònome e de universcitæ into pròpio Conséggio. Pe 'sta raxón chi, o segóndo vîce-prescidénte da Conferénsa Setoriâle da Coltûa e o prescidénte da Conferénsa di Retoî de Universcitæ Spagnòlle ne fan pàrte cómme ménbri d'ofìçio. A l'é stæta modificâ ànche a procedûa pi-â nòmina do diretô generâle, o quæ o saiâ nominòu con Rêgio Decrétto, aprovòu da-o Conséggio di Minìstri in sciâ propòsta do minìstro da Coltûa, dòppo 'na consùlta co-o Rêgio Conséggio e "segóndo i critêi de profescionalitæ e esperiénsa (...) into cànpo de bibliotêche e da gestión colturâle.

A-i 5 de màzzo do 2010, o Conséggio di Minìstri da Spàgna o l'à decîzo che a càrega ch'a dirìzze a Bibliotêca Naçionâle a pèrde a sò condiçión de direçión generâle inta strutûa geràrchica aministratîva do govèrno spagnòllo, convertìndose inte 'na sotodireçión generâle; dòppo quésta decixón o diretô, o Milagros del Corral, o l'à dæto e sò demiscioîn. O sò sucesô o l'é stæto o prescidénte da Federación Española de Sociedades de Archivística, Biblioteconomía, Documentación y Museística (ò Fesabid), Glòria Pérez-Salmerón.

Inte 'sto perîodo chi són stæti òrganizæ vàrri progètti da-a Bibliotêca Naçionâle. Into 2007 o l'é stæto inouguròu o nêuvo Musêo da Bibliotêca Naçionâle, o quæ o l'à sostitoîo o vêgio Musêo do Lìbbro, anpliàndo a sò òfèrta colturâle e didàtica. Into 2008 a l'é stæta prezentâ a Bibliotêca Digitâle Spagnòlla (Biblioteca Digital Hispánica), portâ da-o quæ a l'é poscìbile védde e vivàgne mìsse in sciâ Ræ da-a BNE. A Bibliotêca a l'à incomensòu a parteçipâ inti social network ascì, co-a creaçión da sò pàgina Facebook into 2008 e azonzéndo pöi di profî in âtre piatafórme web 2.0 cómme Twitter, YouTube, Slideshare, Flickr e Wordpress.

Into 2009 a Bibliotêca Naçionâle a l'à aviòu 'n progètto in colaboraçión con Internet Archive, con l'òbietîvo "d'arechéugge, archiviâ e preservâ o domìnio .es". Inte l'òtôbre do 2010, a BNE a l'à inouguròu o "Quijote Interactivo", 'na versción digitâle e interatîva de l'òpera de Cervantes ch'a conprénde ànche di contegnûi che agiùtan a contestoalizâ a letûa, cómme 'na màppa co-e aventûe do Quijote e aprofondiménti in sciâ vìtta into XVII sécolo.

Inte l'ànbito internaçionâle, a Bibliotêca a colàbora co-a bànca dæti Dialnet, colegàndo i outoî che coincìddan inte tùtte dôe e bànche dæti. A sò parteçipaçión a 'n progètto de riçèrca co-o Grupo de Ingeniería Ontológica (Ontology Engineering Group) de l'Universcitæ Politécnica de Madrìd a l'à dæto cómme frûto a creaçión de 'n portâ co-ina pàrte inportànte di regìstri da BNE convertîa into formâto RDF e liberaménte disponìbile.

Inte asociaçioîn profescionâli IFLA e OCLC, a BNE a l'é prezénte in di inportànti grùppi de travàggio; a l'é pàrte do Virtual International Authority File (VIAF) scìnn-a da-a sò creaçión e a l'é inportànte a sò prezénsa in di énti de normaçión cómme l'Òrganizaçión Internaçionâle pi-â Normaçión (ISO) e a sò òmòloga spagnòlla, l'Asociación Española de Normalización y Certificación. Scimilménte, a Bibliotêca Naçionâle de Spàgna a l'é prezénte inte l'EURIG, 'n òrganìsmo creòu pe promêuve i interèssi profescionâli comuîn di uténti e di uténti potençiâli de RDA (Resource Description and Access) in Eoröpa.

Pe de ciù, a Bibliotêca a l'à parteçipòu a-o progètto IMPACT, o quæ o fa de anàlixi pe-o riconosciménto di caràteri inti manoscrîti, e a-o Progètto ARROW ascì, o quæ o l'à l'òbietîvo de creâ 'na bànca dæti eoropêa in scê òpere coscì dîte "òrfane", sàiva a dî quélle òpere de quæ o no l'é conosciûo o titolâre di dirìtti de propiêtæ inteletoâle. Progètto ch'o l'é aprêuvo a-a catalogaçión di cànti di sécoli XVI-XIX ascì, in colaboraçión co-a Fondaçión Generâle de l'Universcitæ de Alcalá.

A-i 15 de novénbre do 2010, a Bibliotêca Naçionâle de Spàgna a l'à prezentòu o sò Catálogo bibliográfico de la colección de incunables, 'n volùmme dóggio do quæ l'outô o l'é Julián Martín Abad, càppo do Servìçio de Manoscrîti e Inconàboli da BNE, che n'arechéugge 2297 ediçioîn e 3158 ezenplâri.

A-i 13 de dexénbre do 2011 o rè de Spàgna o l'à inouguròu a móstra Biblioteca Nacional de España: 300 años haciendo historia, moménto co-o quæ són inìçiæ i àtti comemoratîvi da celebraçión di trexénto ànni da-a fondaçión da Bibliotêca Naçionâle.

A Bibliotêca a dipénde diretaménte da-o Ministêro da Coltûa, ò 'n sò equivalénte, e da-o sò diretô generâle, i quæ travàggian co-in Conséggio Rêgio a-o quæ a lézze a l'atriboìsce di potêri de òrgano consultîvo superiôre, o quæ o l'à 'na strutûa stàbile formâ da 'n conséggio de aministraçión, 'na direçión técnica e 'na gestión.

Conséggio Rêgio da Bibliotêca Naçionâle

Prescidénti

• Luis Alberto de Cuenca (2015 - 2018)
• Soledad Puértolas (2018 - 2021)
• Elvira Lindo (2021 - )

 

Segóndo i sò statûti, fàn pàrte do patrimònio de l'òrganìsmo outònomo da Bibliotêca Naçionâle e sêde do Paseo de Recoletos (Madrìd), de Alcalá de Henares e de l'Emerotêca Naçionâle. Da-o 2010 a l'é stæta azónta a Sêde Eletrònica da Bibliotêca Naçionâle de Spàgna.

O depòxito legâle o pêu êse definîo cómme l'òbligo, inpòsto da-a lézze, de depoxitâ da 'na ò ciù agençîe specìfiche, de còpie de publicaçioîn de ògni génere, reprodûte con qualónque supòrto, pi-â distriboçión pùblica, o noêzo ò a véndia. O l'à cómme òbietîvo quéllo de garantî a conservaçión e l'acescibilitæ do patrimònio colturâle de 'na Naçión a-i riçercatoî d'ancheu e de domàn.

A-i 26 de lùggio do 1716 o rè Féipo V o l'avéiva defæti diciaròu che 'na còpia de "tùtte e nêuve stànpe che se faiàn into mæ domìnio" a dovésse êse consegnâ a-a sò Bibliotêca Reâ de Madrìd. Quésto privilêgio, ch'o l'é vegnûo prìmma do modèrno depòxito legâle, o l'êa detegnûo da-a Bibliotêca Reâ de Sàn Loénso de El Escorial, pe Aragónn-a e Castìlia, da-i 12 de zenâ do 1619.

A despæto di tùtti i tentatîvi fæti in vàrie époche stòriche, o depòxito legâle o l'é stæto scistematicaménte violòu scìnn-a l'emanaçión do Rêgio Decrétto di 23 de dexénbre do 1957. Quésto regolaménto o stabilîva 'n scistêma aministratîvo ch'o permettéiva d'arivâ a 'sto òbietîvo chi. D'âtra pàrte, o stabilîva ànche che i stanpoéi foîsan responsàbili do depòxito legâle. O tîpo de materiâle ògètto de depòxito legâle o l'êa tànto grànde, da-i scrîti a-e registraçioîn sonöre, a-e càrte giögràfiche, a-e pelìcole e a-e cartolìnn-e.

Quésto Decrétto, scibén ch'o l'é stæto pöi abrogòu inta pàrte relatîva a-e vàrie fonçioîn, o l'é restòu pi-â ciù pàrte intàtto into sò contegnûo rizultànte da l'Ordinànsa di 30 de òtôbre do 1971 e da quélla di 20 de frevâ do 1973, co-a quæ són stæti modìficæ di artìcoli do Regolaménto de l'Instituto Bibliográfico Hispánico.

A configuraçión da Spàgna cómme stâto regionâle, co-o trasferiménto da gestión di depòxiti legâli a-e comunitæ outònome, e i cangiaménti into móndo de l'editorîa, insémme a-a conpàrsa de nêuve tecnologîe, àn réizo fondamentâle l'emanaçión de 'na nêuva lézze. A lézze 23/2011, di 29 de lùggio, in sciô Depòxito Legâle a l'à decîzo e modìfiche chi de sótta:

• o l'é indicòu l'editô cómme depoxitâio centrâle.
• són stabilîe e conpeténse de comunitæ outònome e da BNE inte 'sta matêia chi.
• fìssa e lìnie prinçipæ pe-o depòxito de publicaçioîn eletròniche in sciâ Ræ.
• redûxe o nùmero de còpie da depoxitâ: a BNE a riçéive dôe còpie di lìbbri con l'ISBN a-o pòsto de træ e tùtte e bibliotêche de conservaçión sméttan de riçéive de ristànpe.

Nùmero de depòxito legâle

O nùmero de depòxito legâle o l'é formòu da-a sìgla DL, da-o nùmero de costituçión do depòxito e da l'ànno de costituçión esprèsso in quàttro cîfre. Tùtte e pàrte saiàn separæ da-o rèsto da 'n spàçio, a eceçión de l'ànno, ch'o saiâ precedûo da 'n tratìn. A-a fìn de ògni ànno a saiâ serâ a numeraçión, ch'a repigiâ a l'inìio de l'ànno. E ùniche eceçioîn corispóndan a-i nùmeri òtegnûi inte Asturias, dónde o DL o pêu êse sostitoîo con DLL (depósitu llegal), e in Navàrra, dónde o pêu êse sostitoîo con LG (Lege Gordailua).

Legislaçión outònoma

Dòppo l'intrâ in vigô da lézze 23/2011, sôlo éutto comunitæ outònome àn adatòu i pròppi regolaménti a quésta: Andalózia, Aragónn-a, Asturias, Castìlia-La Mancha, Ceuta, Catalògna, Estremadûa e Navàrra.

A ògni mòddo, o contegnûo de tùtti 'sti regolaménti chi o l'é o mæximo inte pàrte ciù inportànti, scibén ch'a gh'é de diferénse inte seçioîn ìndichæ chi de sótta:

Tèrmine pe l'asegnaçión do nùmero

I ùnichi regolaménti che fan esprèsso riferiménto a-a questión són quélli de Andalózia e Estremadûa, inti quæ o l'é indicòu 'n tèrmine de dêxe giórni d'êuvéi da-a prezentaçión da domànda, e Castìlia-La Mancha e Navàrra, dónde o tèrmine o l'é pe cóntra de chìnze giórni.

Perîodo de costituçión do depòxito

Òbligatöio, prìmma da distriboçión ò da véndia e, ad eceçión de l'Aragónn-a, in doî méixi da-o relàscio do nùmero de depòxito.

Nùmero de còpie da depoxitâ

In relaçión a lìbbri, librétti e vivàgne multimediâli inte quæ un di supòrti o l'é de càrta, publicaçioîn in série, arecugéite de fascìcoli, spartîi, màppe, ciànte, atlànti ò scìmili, o nùmero de còpie da depoxitâ o saiâ de quàttro, dôe pi-â comunitæ e dôe pi-â BNE.

Pe tùtti i âtri papê, cómme indicòu inta tabélla chi de sótta:

Depòxito legâle de publicaçioîn in sciâ Ræ

O l'é regolòu da-o R.D. 635/2015, di 10 de lùggio, e o l'é intéizo pe quélle publicaçioîn sénsa 'n supòrto fìxico materiâle.

Quésto tîpo de depòxito legâle o l'é pêu aplicòu a-i scîti d'Internétte e a-e sò publicaçioîn, bàsta che contêgnan 'n patrimònio bibliogràfico, vixîvo, sonöro, òudiovixîvo ò digitâle de coltûe da Spàgna.

E prinçipæ diferénse rispètto a-a disciplìnn-a do depòxito legâle de publicaçioîn materiâli són:

• L'iniçiatîva do depòxito a l'é da-i editoî vèrso i céntri de conservaçión.
• E publicaçioîn in sciâ Ræ no aviàn 'n nùmero de depòxito legâle.
• I céntri de conservaçión són quélli che deciddiàn i scîti d'Internétte da caturâ e depoxitâ pi-â sò conservaçión.
  • Pe quélli liberaménte acescìbili se pêu dêuviâ 'n robòtto.
  • Pe quélli protètti ò no caturæ outomaticaménte, o mòddo mêgio pe fâlo o saiâ concordòu con l'editô.
• L'ùnica òbligaçión di editoî a saiâ quélla de consentî l'arecugéita da publicaçión.
• A saiâ de lóngo rispetâ a normatîva in matêia de propiêtæ inteletoâle e proteçión di dæti personæ.

Fóndi e coleçioîn

 

A coleçión da Bibliotêca Naçionâle de Spàgna a l'é o spêgio da socjêtæ spagnòlla inti ùrtimi tréi sécoli da sò stöia, mostràndo i gùsti e a coltûa do Pàize. A sò antighitæ, insémme a-a raprezéntativitæ di vàrri avegniménti stòrichi, ne fan unn-a de ciù inportànti a-o móndo, eséndo formâ da viâxi tezöi, ségge pe-e sò caraterìstiche leterâie e artìstiche che pi-â sò inportànsa stòrica e bibliogràfica. Quésto patrimònio o l'é arivòu scìnn-a niâtri gràçie a l'entuxàsmo e a-o travàggio de 'n grànde nùmero de persónn-e da-e condiçioîn asæ despægie, da-i bibliofìli a-i bibliotecâi e i çitadìn comuîn, che co-o sò contribûto personâ e e sò conoscénse àn contriboîo a-o svilùppo da modèrna bibliotêca.

E coleçioîn stòriche

A-a coleçión iniçiâle se són azónte co-o ténpo âtre òpere atravèrso vàrie modalitæ de acquixiçión. Óltre che i sórva minsonæ sequèstri a-i nòbili che sostegnîvan a pàrte oustrìaca inta Goæra de Sucesción, cómme quélli a dànno do dùcca de Uceda, do marchéize de Mondéjar, etc., gh'é stæti di scàngi de fóndi co-i convénti de Sàn Tomâxo de Ávila e de Sàn Vinçénso de Plasencia, coscì cómme de donaçioîn pe testaménto ò fæte da-i ménbri de instituçioîn eclesiàstiche e da nobiltæ, spésse vòtte dêuviæ cómme mézzo pe òtegnî i favoî di rè.

O l'é stæto però inti sécoli XVIII e XIX, ö sæ quànde a Bibliotêca Naçionâle de Spàgna a s'é afermâ in mòddo stàbile cómme l'instituçión bibliotecâia centrâle do Pàize, ch'o l'é iniçiòu 'n fòrte aoménto de sò coleçioîn, ségge con l'incorporaçión de bibliotêche di gréndi studiôzi, scritoî, bibliofìli e polìtichi de l'época, gràçie a acàtti e donaçioîn, che pe-i vàrri sequèstri di fóndi eclesiàstichi fæti inte l'Eutoçénto. Quéste són stæte de fónte inportànti pe l'acquixiçión di fóndi da pàrte da Bibliotêca Naçionâle de Spàgna, con inportànti coleçioîn che vegnîvan da convénti, monestê e órdini militâri, instituçioîn che pe tànti ànni són stæte produtrîxi e curatrîxi de 'n grànde patrimònio colturâle. Inta confìsca do 1869, dîta a "Confìsca Colturâle", promulgâ da-o Manuel Ruiz Zorrilla, a BNE a l'à òtegnûo vàrie òpere da-e catedrâli de Toledo e de Ávila ascì.

Inta tabélla chi de sótta són ripòrtæ e ciù inportànti coleçioîn pe nùmero de òpere òtegnûe, pe mézzo de acàtti, donaçioîn e testaménti, da-a BNE inti sò tréi sécoli de stöia:

A-a fìn, a l'é da sotoliniâ l'inportànsa ch'a l'à òtegnûo, a partî da-o 1716, a legislaçión ch'a l'é stæta promulgâ into córso da sò stöia, cómme e lézze in sciâ stànpa e in sciâ propiêtæ inteletoâle, rispetivaménte do 1847 e do 1875, o decrétto do 1938, ch'o prevédde a tutêla de modèrne invençioîn de àrte gràfiche e i procèsci de riproduçión, a lézze do 1939 de recùpero e restituçión, promulgâ dòppo a Goæra Civîle, co-a quæ i lìbbri che no vegnîvan rivendicæ da-i sò propiêtâi intrâvan inta Bibliotêca Naçionâle de Spàgna. Tra e ciù inportànti decixoîn legislatîve se pêu aregordâ o decrétto do 1957 in sciô Depòxito legâle, o quæ o l'é ariêscîo a rénde realménte eficénte l'adenpiménto do Depòxito, aomentàndo in mòddo consciderévole o flùsso in intrâ de tùtti i tîpi de materiâli.

Tùtte 'ste dispoxiçioîn chi àn creòu l'atoâle flùsso in intrâ di fóndi a-a Bibliotêca Naçionâle de Spàgna, o quæ o pêu sucêde inte tréi mòddi prinçipæ, ö sæ co-o Depòxito Legâle, l'acàtto e o scàngio ò a donaçión.

Fóndi atoâli

A-a giornâ d'ancheu, a Bibliotêca Naçionâle de Spàgna a l'à de coleçioîn che no són valutæ in mòddo conplêto, ma che a ògni mòddo arivan scìnn-a-i 28 milioîn de còpie. Tra de quéste a resâta l'arecugéita de manoscrîti, ch'a conprénde òpere scìn da-o IX sécolo, pe 'n totâle de 23.000 volùmmi, e quélla di inconàboli, con 2.298 ediçioîn de inconàboli raprezentæ da 3.159 còpie, inclûzi doî lìbbri de csilografîe.

O l'é particolarménte difìçile ariêscî a numerâ e stànpe ciù antîghe; defæti into catàlogo outomatizòu d'ancheu gh'é 145 - 150 tìtoli, ma se stìmma che de quésti a gh'é 'na perçentoâle asæ inportànte ch'a l'é descrîta sôlo inti catàloghi manoâli. Tra e coleçioîn che se pêuan aregordâ, gh'é quélle de Barbieri, Gayangos, Gómez Imaz, Graiño, Usoz e Rico e Sinobas. Coleçioîn de grànde inportànsa són quélle Cervantes e Cervantes-Sedó ascì.

Âtro grànde insémme de materiâli o l'é quéllo ch'o l'apartêgne a-o Dipartiménto de Bèlle Àrte e Cartografîa, costitoîo da incixoîn (ciù de 100.000 stànpe séncie e âtre 600.000 inclûze in di lìbbri), diségni, fotografîe e màppe (da evidençiâ a l'é a coleçión Mendoza e quélla de Tomás López e fìggi) ò e arecugéite de ephemera ò ex libris.

E òpere conservæ into Dipartiménto de Mûxica e Òudiovixîvi conpréndan partitûe a stànpa e manoscrîti (pe 'n totâle de 179.228 péssi), registraçioîn sonöre inte tùtti i formâti (dìschi in gommalàcca, cilìndri fonogràfichi, vinîli e cascétte, pe 'n totâle de 323.699 into catàlogo outomatizòu) e vìdeo (2000, Beta, VHS, DVD e Blu-ray, atoalménte 98.487 péssi into catàlogo).

A coleçión de giornâli e revìste da Bibliotêca Naçionâle a l'é de grànde inportànsa pi-â riçèrca sociològica e stòrica, e a conprénde d'ancheu 157.682 péssi; a ciù pàrte da stànpa e de revìste stòriche a l'é disponìbile inte l'Emerotêca Digitâle ascì. Quésta coleçión e o sò aoménto anoâle àn però creòu 'n sério problêma de spàçio, insémme a l'arecugéita de lìbbri modèrni, che a-a giornâ d'ancheu a l'é formâ da 2.713.606 volùmmi e a crésce de 100.000 a l'ànno.

Into 2020, 'n acòrdo tra Ministêro da Coltûa (ch'o l'à cangiòu a legislaçión pe l'òcaxón), l'Asociaçión Spagnòlla de Videozêughi (AEVI), l'Asociaçión di Uténti de Informàtica Clàscica (AUIC) e l'Asociaçión Spagnòlla de Inpréize Produtrîxi e Svilupatrîxi de Videozêughi e Software pe Demoâse (DEV) o l'à permìsso a l'instituçión de depoxitâ tùtti i videozêughi svilùpæ in Spàgna ascì.

Catàlogo generâle

I prìmmi catàloghi da Bibliotêca Reâ Pùblica són di catàloghi scrîti a màn e rileghæ, cómme e sórva minsonæ òpere de Juan de Iriarte. A quantitæ stramezuâ de catàloghi a stànpa a l'é stæta inserîa inta Goìdda a-i catàloghi de càrte da Bibliotêca Naçionâle che, inta sò tèrsa ediçión do 2006, a contâva de 514 catàloghi a stànpa in monografîa ò in publicaçioîn in série; 'sti catàloghi chi arechéuggian tùtti i tîpi de coleçioîn, da-e stànpe a manoscrîti, màppe, etc.

De grànde inportànsa són e tradiçionâli schêde pe aotô, tìtolo, argoménto ò CDU, mantegnûe in mòddo scropolôzo e agiornæ co-i sécoli da 'n catàlogo intèrno "moæ", o coscì dîto Ìndice Generâle. Into 1956 a l'à incomensâ a stezûa do coscì dîto catàlogo do diçionâio, o quæ o mescciâva insémme inte 'na sôla sequénsa i vàrri critêi de òrdinaménto, aotoî, tìtoli e argoménti. A-o mæximo mòddo, e vàrie sâle contìnoan a tegnî di catàloghi specializæ de divèrse coleçioîn, i quæ de spésso són 'na vivàgna ùnica.

A partî da-o 1994, a Bibliotêca Naçionâle a dispónn-e de 'n OPAC (Online Public Access Catalog), ö sæ 'n catàlogo in sciâ Ræ bazòu in sciô scistêma Sirtex, o quæ o l'à gestîo a bànca dæti Ariadna. Into 1996, Ariadna a l'é intrâ inte l'Internétte, cómme a ciù pàrte di gréndi catàloghi, e pöco dòppo a l'é diventâ acescìbile ànche o catàlogo de outoritæ. A-a giornâ d'ancheu, o catàlogo outomatizòu da Bibliotêca Naçionâle o cónta de ciù ò mêno quàttro milioîn de òpere de ògni tîpo, 8 milioîn de volùmmi e ciù ò mêno 500.000 schêde de aotoî.

Inventâio Generâle di Manoscrîti

Into 1953, o l'é stæto pi-â prìmma vòtta publicòu l'Inventâio Generâle di Manoscrîti da Bibliotêca Naçionâle, o quæ o l'arechéugge i còdichi da Seçión di Manoscrîti da bibliotêca. Quésto inventâio o cónta d'ancheu de chìnze volùmmi e o l'arechéugge 11.000 tìtoli di ciù de 23.000 che són conservæ inta bibliotêca. O l'é poscìbile acêde a-a ciù pàrte di manoscrîti da-o catàlogo outomatizòu.

Catàlogo Generâle de Publicaçioîn Periòdiche

Pe de ciù, a Bibliotêca Naçionâle a gestìsce ànche o Catàlogo Generâle de Publicaçioîn Periòdiche, ò CCPP (Catálogo Colectivo de Publicaciones Periódicas), o quæ o da de informaçioîn in scê coleçioîn de stànpe e de revìste conservæ da-e ciù inportànti bibliotêche spagnòlle. O contêgne de informaçioîn in sce ciù ò mêno 88.000 tìtoli de série ò de sò còpie, pe 369.000 ezenplâri distriboîi da ciù ò mêno 1.100 bibliotêche spagnòlle. O Diretoîo de Bibliotêche e de Emerotêche Spagnòlle, ò DIBI, o l'arechéugge dæti in sce ciù de 10.400 bibliotêche e o l'agiùtta a localizaçión di ezenplâri into CCPP.

Bibliotêca Digitâle Spagnòlla

A Bibliotêca Digitâle Spagnòlla (BDH, Biblioteca Digital Hispánica) a l'é o portâ da BNE pe mézzo do quæ se pêu consultâ in mòddo lìbero e de bàdda e òpere digitalizæ da-a Bibliotêca. I materiâli disponìbili inclùddan lìbbri stànpæ tra o XV e o XIX sécolo, manoscrîti, diségni, incixoîn, librétti, manifèsti, fotografîe, màppe, atlànti e registraçioîn sonöre. Pe de ciù, co-a colaboraçión do Dipartiménto de Mûxica e Òudiovixîvi, a l'é stæta efetoâ 'na digitalizaçión in màssa de partitûe.

Atravèrso a BDH e gràçie a-o protocòllo OAI-PMH, a Bibliotêca Naçionâle de Spàgna a fa pàrte de Europeana, o progètto da Comisción Eoropêa pe creâ 'na Bibliotêca Digitâle Eoropêa, co-o Ministêro de Educaçión, Coltûa e Spòrt che o l'é o responsàbile pi-â Spàgna de l'arecugéita de vivàgne digitâli.

Pe de ciù, 'na série de òpere seleçionæ a l'é stæta incorporâ inta Bibliotêca Digitâle Mondiâle (World Digital Library) de l'UNESCO.

Pe mézzo da BDH o l'é poscìbile acêde ànche a l'aplicaçión de l'Emerotêca Digitâle, a quæ a permétte de consultâ ciù ò mêno 900 tra giornâli e revìste. L'Emerotêca, creâ into màrso do 2007, a da a poscibilitæ de vixitâ a coleçión digitâle de stànpe stòriche òspitâ da-a bibliotêca, L'òbietîvo o l'é quéllo de òfrî a-o pùblico i ciù inportànti giornâli de l'época pe façilitâ o sò stùdio e a riçèrca. Inte l'Emerotêca (coscì cómme inte tùtta a BDH) o l'é poscìbile efetoâ de riçèrche into tèsto integrâle di papê gràçie a-o scistêma de Riconosciménto Òtico di Caràteri (Optical Character Recognition, OCR).

A l'é 'na piatafórma digitâle ch'a s'atrêuva into scîto da Bibliotêca Naçionâle de Spàgna. Con quésta se pêu travagiâ insémme, creàndo coscì 'na comunitæ tra i sò ménbri atravèrso di progètti.

A conscìste in vàrri progètti avèrti inti quæ tùtti pêuan parteçipâ con di travàggi che promêuvan l'inrichîse da Bibliotêca Naçionâle.

O sò mòtto o l'é:

Into XIX sécolo o romanzê Armando Palacio Valdés o l'à criticòu forteménte o terìbile servìçio òfèrto da-a Bibliotêca Naçionâle into sò artìcolo "La Biblioteca Nacional", incorporòu into sò lìbbro Aguas fuertes. Novelas y cuadros (Madrid: Establecimiento tipográfico de Ricardo Fe, 1884) ascì. D'âtra pàrte o no vegnîva efetoòu 'n rigorôzo contròllo in sciâ proveniénsa de vàrie donaçioîn e di fóndi, fæto ch'o consentîva di gréivi ladronìssi da pàrte no sôlo do pùblico, ma di bibliotecâi ascì, i quæ de spésso riçevéivan de ganascéuie da-i colezionìsti.

Into Nêuveçénto, a despæto da lézze in sciô depòxito legâle, a Bibliotêca Naçionâle a l'êa diventâ, inte paròlle do specialìsta Jesús Cuadrado, "a ciù grànde chintànn-a pi-â sconpàrsa di prodûti da coltûa popolâre", da-i fumétti a-o cròmmo, a-i fotoromànsi, a-i romànsi de génere, a-i adexîvi, a-e decalcomanîe, a-e popónn-e de càrta, a-i dioràmmi e a-i manifèsti, i quæ vegnîvan sotræti da-i adétti a-o netîxe e da-i archivìsti. Pe de ciù, tra i âtri manoscrîti, lìbbri e màppe preçiôze, o l'é stæto xatòu 'n còdice Lionàrdo da Vinci àsci.

Con l'arîvo da democraçîa a scitoaçión a no l'é pe nìnte megioâ, zaché o no l'é conscideròu 'na prioritæ conservâ, mantegnî, sostitoî ò catalogâ a coscì dîta coltûa popolâre. Inte 'sto mòddo chi "ciù da meitæ da meitæ da meitæ de tùtti i fumétti (ségge òrizóntali che verticâli) són sconparîi; a gh'é sôlo i chip, e mànco tùtti". O mæximo se pêu dî di adexîvi e di fotoromànsi sopravisciûi, i quæ són stæti alughæ abrétio inti depòxiti. Aprêuvo a quésta scitoaçión, vàrri studiôzi de 'sti setoî chi voriéivan a creaçión de 'n Céntro de Docomentaçión da Stöia da Coltûa Popolâre pe evitâ a "pèrdia ireparàbile da nòstra memöia gràfica". Defæti, ancón a-a giornâ d'ancheu, a Bibliotêca Naçionâle a patìsce l'asénsa de intrêghe arecugéite de fumétti.

inte l'agósto do 2012, a ògni mòddo, a l'é stæta òrganizâ l'espoxiçión El rastro del cómic (o sentê di fumétti), inta quæ se són móstræ 155 ànni de coleçión de fumétti, di quæ l'instituçión ne consèrva a-a giornâ d'ancheu 9.600 ezenplâri.

• (ES) Guillermo Guastavino Gallent, El depósito legal de obras impresas en España; su historia, su reorganización y resultados, 1958-1961, Madrìd, Dirección General de Archivos y Bibliotecas, 1962.
• (EN) Jean Lunn, Guidelines for legal deposit legislation, Parìggi, Unesco, 1981.
• (ES) Julián Martín Abad, Crecimiento de la colección de Manuscritos de la Biblioteca Nacional en el siglo XIX: breves apuntes para una historia necesaria, in Boletín de la ANABAD, vol. 42, n. 1, 1992, pp. 97-117.
• (ES) Elena Santiago Páez, Los fondos del Servicio de Dibujos y Grabados de la Biblioteca Nacional, in Boletín de la ANABAD, vol. 42, 1992, pp. 117-150.
• (ES) Luis García Ejarque, Biblioteca Nacional de España, in Boletín de la Anabad, vol. 42, n. 3-4, 1992, pp. 203-257.
• (ES) Manuel Sánchez Mariana, Bibliófilos españoles: desde sus orígenes hasta los albores del siglo XX, Madrìd, Bibliotêca Naçionâle, 1993, ISBN 84-78-95020-6.
• (ES) Luis García Ejarque, Del privilegio de recibir las obras impresas al depósito legal en España, in Boletín de la Asociación Andaluza de Bibliotecarios, n. 37, 1994, pp. 9-10.
• (ES) Manuel Carrión Gútiez, La Biblioteca Nacional, Madrìd, Biblioteca Nacional, 1996.
• (ES) Manuel Sánchez Mariana, La formación del fondo bibliográfico de la Biblioteca Real Pública, in María Luisa López-Vidriero e Pedro M. Cátedra, El libro en Palacio y otros estudios bibliográficos, Salamanca, Ediciones Universidad de Salamanca, 1996, ISBN 84-71-20189-5.
• (ES) Luis García Ejarque, La Real Biblioteca de S.M y su personal (1712-1836), Asociación de Amigos de la Biblioteca de Alejandría, 1997, ISBN 84-79-53187-8.
• (ES) Julián Martín Abad, Nuevos ingresos de impresos antiguos en la Biblioteca Nacional: siglos XVI-XIX, Madrìd, Bibliotêca Naçionâle, 2002, ISBN 84-88-69957-3.
• (ES) Fernando J. Bouza Álvarez, La Real Biblioteca Pública, 1711-1760: de Felipe a Fernando VI, Madrìd, Bibliotêca Naçionâle, 2004, ISBN 84-88-69970-0.
• (ES) Tomás Navarro Tomás, Archivos y bibliotecas de la República Española durante la guerra, in Biblioteca en guerra, Madrìd, Bibliotêca Naçionâle, 2005, ISBN 84-88-69983-2.
• (ES) Mercedes Dexeus, El Cuerpo Facultativo en los comienzos de la aplicación de la tecnología informática a las bibliotecas (PDF), in l Cuerpo Facultativo de Archiveros, Bibliotecarios y Arqueólogos. Pasado, presente y futuro, Madrìd, 2008.
• (ES) Fernando Javier de la Cruz Pérez, Los cómics de Francisco Ibáñez, Cuenca, Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha, 2008.
• (ES) Montserrat Oliván Plazaola, Situación del depósito legal en España, in Archives et Bibliothèques de Belgique, Archief-en Bibliotheekwezen in België, n. 80, 2009, pp. 146-155.
• (ES) Julián Martín Abad, Catálogo bibliográfico de la colección de manuscritos de la Biblioteca Nacional de España, elaborado por Julián Martín Abad, Madrìd, Bibliotêca Naçionâle, 2010.
• (ES) Bibliotêca Naçionâle, Historia de la Biblioteca Nacional de España (PDF), Madrìd (archiviòu da l'url òriginâle o 16 dexénbre 2011).

•   Wiki Commons a contêgne di files in sce Bibliotêca Naçionâle de Spàgna

• (ES, CA, EU, GL, EN, FR) Scîto ofiçiâ, in sce bne.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021.
• (ES, CA, EU, GL, EN, FR) Scîto ofiçiâ da Biblioteca Digital Hispánica, in sce bne.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021.
• (ES, CA, EU, GL, EN, FR) Sêde eletrònica da BNE, in sce sede.bne.gob.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 21 arvî 2016).
• (ES, CA, EU, GL, EN, FR) Sêde da BNE a Alcalá de Henares, in sce bne.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021.
• (ES) O Blòg da BNE, in sce blog.bne.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021.
• (ES) Librétto informatîvo in scî préstiti di lìbbri da BNE (PDF), in sce bne.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021.
• (ES) Goìdda a-o letô (PDF), in sce bne.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 17 zùgno 2012).
• (ES) Archìvi e bibliotêche in sciô do Ministêro da Coltûa de Spàgna, in sce xn--espaaescultura-tnb.es. URL consultòu o 24 dexénbre 2021.