Ze heet ziech gekinmerk door groete politieke veraanderinge, wereldoorloge en 'nen invlood vaan technische oontwikkelinge op 't daogeleks leve wie noets teväöre.
1908: Keuning Leopold II moot de Kongo-Vrijstaot es persoenelek bezit opgeve. Vaanaof noe sprik me vaan Belsj-Congo.
1908: Nao de revolutie vaan de Jong Turke veurt de sultan democratische hervörminge door.
1912: Mèt de aofzètting vaan keend-keizer Puyi en de instèlling vaan de Rippubliek China kump 'n ind aon de Qingdynastie en aon mie es 2000 jaor Chinees keizersjap.
1912: De Titanic veurt oet en zink al op häör ierste reis.
1912: Italië annexeert Tripolitanië en Cyrenaica (veurheer Osmaans); 't gebeed kump later es Libië bekind te stoon.
Diverse Duitse en Turkse gebeedsdeile weure aon de Verboonde machte in 'mandaot' (de facto kolonie) gegeve; boe-onder Roeanda-Oeroendi, wat nao 't Belsj geit.
1919: 't Vrouwekeesrech weurt in Nederland ingeveurd.
1923: De Rippubliek Turkije weurt opgeriech; es gevolg vaan 't Verdraag vaan Lausanne behèlt ze soevereiniteit euver 't territorium wat me noe nog es Turkije kint.
1929: Op Wall Street vint 'ne bäörskrach plaots, mèt 'ne wereldwije crisis tot gevolg.
1994: Zuid-Afrika hèlt vrij verkezinge veur alle bevolkingsgróppe en sjaf daomèt definitief de apartheid aof.
1995: 't Belsj geit nao de Vijfde Staotshervörming euver op 'ne federatieve staotsvörm.
1997: 't Vereineg Keuninkriek gief Hong Kong aon China trök.
Wetensjap
Oontdèkkingsreize
De lèste plaotse op Eerd woorte in 't begin vaan d'n iew aongedoon.
1909: 'n Expeditie oonder d'n Amerikaan Robert Peary bereik woersjijnelek es ierste de geografische Noordpool.
1911: 'n Expeditie oonder de Noor Roald Amundsen bereik es ierste de geografische Zuidpool. Eine maond later zal ouch de tróp vaan Robert Falcon Scott dao aonkoume.
1980: cd (in 1982 in Japan, in 1983 in de westerse wereld oetgebrach)
1989: World Wide Web mèt HTML (pas in 1990 gepubliceerd)
1991: gsm
Religie
De beteikenis vaan religie naom in d'n twintegsten iew sterk aof. In de communistische len woort 't oontmeujeg (soms zelfs verboje), in de westerse len woorte väöl lui oet eige beweging oonkèrkelek.
1907: Dominee Kersten riech de Gerifformeerde Gemeintes op, en dominee Boone de Aajd-Gerifformeerde Gemeintes. Beide genoetsjappe zien bevindelek gerifformeerd vaan karakter.
1950: Paus Pius XII gief de apostolische constitutie oet. Hei-in stèlt 'r ex cathedra 't dogma vaan Maria-Hiemelvaort vas; 't is de veurluipeg lèste kier tot de paus zien oonfeilbaarheid inröp.
1954: L. Ron Hubbard riech de Scientologykèrk op.
1954: Gerald Gardner bringk mèt 't book Witchcraft today de nui religie Wicca nao boete.
1962-5: Op 't Twiede Vaticaans Concilie weure oetgebreide hervörminge vaan de kathelieke kèrk vasgestèld.
1965: Paus Paulus VI en metropoliet Athenagoras luffe de banvlook op die de Roems-kathelieke en Grieks-kathelieke kèrke nao 't Sjisma vaan 1054 euverein hadde oetgesproke.
1989: Ayatollah Ruhollah Khomeini sprik in 'ne fatwa de doedstraof veur Salman Rushdie oet, um dee zie book Satanic verses.
Kunste
De gansen iew heersde in de (elite)kunste 'n avant-gardefilosofie: de idee tot kuns ziech ummer moot vernuie. Dit steit bekind es modernisme. Pas vaanaof de jaore zèsteg kump, mèt 't postmodernisme, 'n tegereactie, die evels 't individualistisch kunsideaol neet aofdaank.
1907: Pablo Picasso sjèldert Les demoiselles d'Avignon.
1979: Mèt 'Rappers' delight' vaan Sugar Hill Gang kump de hiphop bovegroonds.
1980: In Detroit oontsteit de house.
Sport
De sportraasj, die in d'n twieden hèlf vaan de negentienden iew 't Vereineg Keuninkriek in ziene greep heel, breide ziech in de nuien iew euver de ganse wereld oet.
This article uses material from the Wikipedia Limburgs article Twintegste iew, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). De inhawd is besjikbaar ónger de CC BY-SA 4.0 behauve is angers aangegeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Limburgs (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.