Końskowola

Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Końskowola is 'n dörpke in Zuidoos Pole. 't Lègk tusse Puławy en Lublin, dichbiej Kurów, aan de Kurówka-reveer. 't Is de hoofsjtad van 'n apaarte gemeinte (gmina) woor ouch Puławy en Lublin in ligke. Aantal inwoners: 2250 miense (2013).

Końskowola beteikent letterlik "de Wil van 't Paerd", maar de naam kömp in 't éch van "Wola". Końsko kömp van de eigenaarsnaam, Jan z Konina (Jan Koniński, Jan van Konin). De naam Konińskawola kömp veur 't irs veur in 1442.

't Dörp is waorsjienlik in de 14e eew gesjtich, onger de naam Witowska Wola. Later is deze naam verangerd nao Konińskawola. Deze naam bleef 't dörp behaoje tot in de 19e eew.

Op 8 juni 1532, waerde 't dörp privébezit. Końskowola deende es 'n centrum van voedselhanjel veur 't omlègkende gebied. Versjiedene textielfabrieke waerde ouch in 't dörp geplaats. Väöl miense, vernamelik oet anger deile van Pole, verhoesde nao 't dörp; onger dees miense wore väöl immegrante oet Sakse.

Sins toen haet 't dörp zien gesjiedenis gedeild mit zien regio. Nao de dèrde verdeiling van Pole in 1795, waerde 't dörp geannekseerd door Oosteriek. In 1809 waerde 't dörp deil van 't Hertogdom van Warschau zodet 't deil kos waere van 't Keuninkriek Pole in 1815. Nao de Januarierevolutie in 1870 verlaor 't dörp zien veurrechte veur eeuwig. Tiejdes de Russische Revolutie in 1905 waerde väöl proteste en stakinge in 't dörp gehaoje. Sins 1918 is 't dörp weer deil van Pole.

Tusse de väöl toeristische attraksies is 'n katholieke kèrk (gerèstoreerd omstreeks 1670 in 'n projek door Tylman van Gameren) mit de grave van de families Opaliński en Lubomirski . In 't dörp is nog 'n aaj katholieke kèrk. Die is geboewd in 1613 in de "Lublin renaissance"-stijl. De mooiste exemplare van dees stiel zeen te vinje in Końskowola en in Kazimierz Dolny. In 't dörp lègk ouch 'ne Lutheraanse begraafplaats.

Końskowola is ouch bekindj es de plaats van de dood van de Poolse dichters Franciszek Dionizy Kniaźnin en Franciszek Zabłocki.

Henryk Sienkiewicz, bekindje Poolse auteur, Nobelprieswinnaar veur Literatuur, genomineerd veur ziene historische roman Mit Vuur en Zwaard, sjreef deze regel:
- "(...) Erg sjlech beer, ouch in Końskowola, zei Mr. Zagłoba (...)"

• Końskowola tiejdes d'n oorlog - foto's (Ingels)
• Historie van Końskowola (Pools)