Burundi

Burundi (/bəˈrʊndi/) atau nama rasminya Republik Burundi (Bahasa Kirundi: Republika y'Uburundi; Bahasa Perancis: République du Burundi) ialah negara tanpa laut yang terletak di kawasan Tasik-tasik Besar di timur Afrika, bersempadan dengan Rwanda di utara, Tanzania di selatan dan timur serta dengan Republik Demokratik Congo di barat. Negara ini juga dianggap sebahagian daripada Afrika Tengah. Sempadan barat daya negara ini adalah bersebelahan dengan Tasik Tanganyika, dengan bandar terbesar Bujumbura terletak di pesisir timur laut tasik itu.

Republik Burundi ريڤوبليك بوروندي‎code: ms is deprecated Republika y'Uburundicode: rn is deprecated  (Kirundi) République du Burundicode: fr is deprecated  (Perancis)
Bendera Jata
Cogan kata:  "Ubumwe, Ibikorwa, Amajambere"code: rn is deprecated  (Kirundi) "Unité, Travail, Progrès"code: fr is deprecated  (Perancis)
Lagu kebangsaan: Burundi Bwacucode: rn is deprecated  (Kirundi) Burundi Kita
Lokasi  Burundi  (biru tua) – di Afrika  (biru muda & kelabu tua) – di Kesatuan Afrika  (biru muda)
Ibu negara	Gitega 3°30′S 30°00′E / 3.500°S 30.000°E / -3.500; 30.000
Bandar terbesar	Bujumbura
Bahasa rasmi	Perancis Kirundi
Kumpulan etnik	85% Hutu 14% Tutsi   1% Twa ~3,000 Eropah ~2,000 Asia Selatan
Demonim	Burundian
Kerajaan	Republik berpresiden
• Presiden	Évariste Ndayishimiye
• Naib Presiden Pertama	Prosper Bazombanza
• Naib Presiden Kedua	Joseph Butore
Badan perundangan	Parlimen
• Dewan Pertuanan	Senat
• Dewan Rakyat	Perhimpunan Kebangsaan
Status
• Sebahagian Ruanda–Urundi (wilayah amanah PBB)	1945–1962
• Kemerdekaan dari Belgium	1 Julai 1962
• Republik	1 Julai 1966
• Perlembagaan Burundi	28 Februari 2005
Keluasan
• Jumlah	27,834 km2 (10,747 bt2) (ke-142)
• Perairan (%)	10
Populasi
• Perkiraan 2016	10,524,117 (ke-86)
• Bancian Penduduk 2008	8,053,574
• Kepadatan	401.6/km2 (1,040.1/sq mi)
KDNK (PPP)	2017
• Jumlah	$7.985 bilion
• Per kapita	$808
KDNK (nominal)	2017
•  Jumlah	$3.393 billion
• Per kapita	$343
Gini (2006)	33 sederhana
HDI (2015)	▼ 0.404 rendah · ke-184
Mata wang	Franc Burundi (FBu) (BIF)
Zon waktu	UTC+2 (CAT)
Format tarikh	dd/mm/yyyy
Bahagian memandu	kanan
Kod panggilan	+257
Kod ISO 3166	BI
DPT internet	.bi

Orang Twa, Hutu dan Tutsi telah tinggal menetap di Burundi untuk sekurang-kurangnya 500 tahun. Untuk lebih daripada 200 tahun tersebut, Burundi merupakan sebuah kerajaan merdeka, sehinggalah pihak Jerman menjajah wilayah itu pada awal abad ke-20. Selepas Perang Dunia Pertama dan kekalahan Jerman, wilayah itu diserahkan kepada Belgium, di mana kedua-dua negara penjajah itu memerinah Burundi dan Rwanda sebagai tanah jajahan Eropah yang dikenali sebagai Ruanda–Urundi. Walaupun terdapat salah faham umum, Burundi dan Rwanda tidak pernah berada di bawah satu pemerintahan sehinggalah waktu penjajahan Eropah.

Burundi memperoleh kemerdekaannya pada 1962 dan pada asalnya mempunyai monarki, tetapi setelah beberapa siri pembunuhan, rampasan kuasa dan iklim umum ketidakstabilan serantau yang memuncak, dalam penubuhan republik dan negara satu parti pada 1966. Siri prerang saudara dan penghapusan bangsa semasa 1970-an dan 1990-an menjadikan negara dalam keadaan tidak membangun dan penduduknya merupakan salah satu yang paling miskin di dunia. Tahun 2005 menyaksikan persengketaan politik berskala besar berlaku apabila Presiden Pierre Nkurunziza memilih untuk bertanding bagi penggal ketiga jawatan, di mana satu cubaan rampasan kuasa gagal dilaksanakan dan sistem parlimen dan pilihan raya presiden di negara itu dikritik secara meluas oleh masyarakat antarabangsa.

Burundi dibahagikan kepada 18 provinsi, 117 komun, dan 2,638 bukit. Pemerintah provinsi berstruktur berdasarkan sempadan ini. Pada 2000, provinsi yang merangkumi Bujumbura dipisahkan kepada dua provinsi iaitu Bujumbura Rural dan Bujumbura Mairie. Provinsi terbaru, Rumonge dihasilkan pada 26 Mac 2015 daripada bahagian Bujumbura Rural dan Bururi.