Kenia

engl. Republic of Kenya, swahil. Jamhuri ya Kenya, is a Land z Oustafrika. Mid 580,367 km² is Kenja unta de am mejran groussfleching Lenda af Plotz 48. Midrana Bvelkaring vo mejra wej 47,6 millionna Leit in n 2019a Zensus is s unta dej am mejran bvelkatn Stootn af Plotz 29. D Haptstod u grejssta Metropoln vo Kenja is Nairobi, dawall d eltast u d ejascht Haptstod dej am mearnata Stod Mombasa is. Kisumu City is d drittgrejssta Stod un a Inlandhafn õn n Viktoria-Sej. Weitane gwichtinga Zentren han d Stedt Nakuru un Eldoret. 2020 is Kenja dej drittgrejssta Wiatschaft in n subsaharischn Afrika nouch Nigeria u Sidafrika gwen. Kenja stousst af n Noadwestn min Sidsudan, af n Noadn mid Ethiopia, af n Oustn mid Somalia, af n Westn mid Uganda, af n Sidn mid Tansania un af Sidoustn min Indischn Ozean zamm.

Jamhuri ya Kenya (Swahili) Republic of Kenya (englisch)
Republik Kenia
Flagge Wappen
Woispruch: Harambee (Kiswahili, „Lasst uns zusammenarbeiten“)
Amtssprache	Swahili und Englisch
Hauptstadt	Nairobi
Staats- und Regierungsform	presidentielle Republik
Staatsoberhaupt, zugleich Regierungschef	President William Ruto
Fläche	580.367 km²
Einwohnerzahl	47.564.296 (Volkszählung 2019)
Bevölkerungsdichte	82 Einwohner pro km²
Bevölkerungs­entwicklung	+ 2,2 % (Schätzung für das Jahr 2021)
Bruttoinlandsprodukt Total (nominal) Total (Kaufkraftparität (KKP)) BIP/Einw. (nom.) BIP/Einw. (KKP)	2020 101 Milliarden USD (63.) 246 Milliarden USD (63.) 2.080 USD (144.) 5.055 USD (146.)
Index der menschlichen Entwicklung	0,575 (152.) (2021)
Währung	Kenia-Schilling (KES)
Unabhängigkeit	12. Dezember 1963 (vom Vereinigten Königreich)
National­hymne	Ee Mungu Nguvu Yetu
Zeitzone	UTC+3
Kfz-Kennzeichen	EAK
ISO 3166	KE, KEN, 404
Internet-TLD	.ke
Telefonvorwahl	+254

Nou archaeologischa Datiringa hom kuschitische Velkln in Tejffland vo Kenja zwischn 3200 u 1300 v. Kr. schou gsidlt. D Nilotisch-rednatn Hirtn (Vuafouan vo de heiting nilotisch-sproching Velkln z Kenja) hom wuhl umma 500 v.Chr. õghebt vo da Region, d wou heit zen Sidsudan ghejad, af Kenja hinte zen zejng. Eiropejscha Leit hom s umma 1500 duach s Portugisischn Reich kenna gliant, aa wenn d echta Kolonjalesazjon vo Kenja ejascht in n 19. Jh. min Asgej u Darappn vo d Fleckaln in n Inland õgfangt houd. Es heitinga oda modeana Kenja is virakumma von an Protektorat, es wou 1895 von n Britischn Empire gschaffn u 1920 za Koloni Kenja woan is. Vill Dispuutt zwischn en Vaoanigtn Kinereich u da Koloni hom za Mau Mau Revulozion gfejad, dej wou 1952 õgfangt houd, u za Unohangekaitsdaklering vo 1963. Nou da Unohangekait is Kenja a Midglid von n Commonwealth of Nations blim. A neia Vafassing is 2010 õgnumma woan u houd de Unohangekaitsvafossing vo 1963 weggschupft.

Kenja is a presidenzjella representatifa demokratischa Repablik, i da wou gwählta Stootsleit d Bvelkaring vatretn u da President es hejchst Vejchall von n Stoot u da Reḡiring is. Es Land is midunta a Midglid vo d Vaointn Naziona, von n Commonwealth of Nations, vo da Weltbank, von n Intanazionaln Weringsfõ, von n Gmoisama Moakt vo Oust- u Sidafrika u von n Intanazionaln Strouffgrichtshuaf Mid a Bruttonazionaleikummal vo 1460, hod Kenja a Gwiatschaftal midran untre-mittanen Eikumma. D Wiatschaft vo Kenja is doudamid mid dej am stiakana z ganz Oust- u Zentrolafrika. Da Ackabau oda d Feldawiatschsft is da zwoatgrejssta Sektor: Thee u Kåfee san schou lenga bouas Gerschtl oda "cash crops", dawal Bloumma fia n Export awl mejra õpflanzt wean. Dej Dejnstloastingsindestri is aa a groussa Wiatschaftsfaktoa, bsundas in n Tourismus. Kenja is a Mitglid i da Oustafrikanischn Wiatschaftsgmoischaft, aa wenn a intanazionale Hannlsorganisazione es zen Grejssann Hiarl vo Afrika rechna. Gfulgt vo da EU is Afrika en Stoot Kenja sa grejssta Exportmoakt.

•  
  D 47 Prowinzn nou da nein Vafossing.
•  
  A Koatn vo Britischostafrika vo 1909.
•  
  A gschnitzta, hilzana Tia z Lamu.
•  
  A Klimakoatn vo Kenja.
•  
  D Exportwoan vo Kenja vo 2017.
•  
  Elefantn in n Amboseli Nazionalpoak min Kilimanjar in n Hintagrund.
•  
  Da Tsavo-East-Nazionalpoak.
•  
  A Tee-Plantaschn z Kericho.
•  
  Beaḡandschaft ba Kapsowar.
•  
  D Haptstod Nairobi.
•  
  Da Halig-Gaist-Katedroln z Mombasa.
•  
  Es Spitol vo Kapsowar.
•  
  A Strouss in n Tsavo-East-Nazionalpoak.
•  
  A Rousnplantaschn.
•  
  D San-Marco-Plattfoam.
•  
  D Milchwiatschaft z Kenja.
•  
  D Loḡ vo d Tee-Felda z Kenja.

• Ludeki Chweya, John Kithome Tuta u S. Kichamu Akivaga: Control of Corruption in Kenya: Legal-political Dimensions, The University of Michigan, 2005, ISBN 978-9966-915-55-9.
• Charles Hornsby: Kenya: A History Since Independence, I.B. Tauris, New York City 2012, ISBN 978-1-78076-501-3.