Къази-Кумух Ханвал
Къази-Кумух ханвал — 1642–1860 йисарин къене, Къази-Кумух шамхалвал чкӀайдалай кьулухъ Дагъустанда арадал атанай яхулрин гьукумат я.
Адан кьилин шегьерар Кумух ва Хосрех хуьрер тир. И уьлкве къенин Яхул ва Кули районар алай бицӀи чилерал экӀя хьанвайтӀани Дагъустандин тарихда хьайи виридалайни къуватлу ва нуфуслу гьукуматрикай сад тир.
Къази-Кумух ханвиле сиясат тухунин тегьер шамхалвилин вахтарилай дегиш тахьана амукьнай. Ханвилиз регьбервал яхул чӀалал «кьатӀ» лугьудай (фарс чӀалал «диван») Вини Кьилин Шуради ийизвай. И шурадик визирар, къазияр, кьушунрин кьилер ва са гьукумдар акатзавай. Вичик са шумуд хуьрер квай гьар са хуьруьн-жемиятдиз чкадин жемятди, кавхайри, къазиди ва къарарар кьилиз акъудзавай касди идара ийизвай. Хандин нуькеррин гвардияди полициядин везифаяр кьиле тухузвай.
Ханвилин регьберар
- Халклавчи Алибек
- I-й Сурхай-хан — зурба нуфусдин сагьиб тир и ханди Шемахадин, Хачмаздин, Дербентдин чилер Къази-Кумухдиз муьтӀуьгъарнай.
- Муртазали-хан
- II-й Сурхай-хан
- Аслан-хан
- Нуцал Ага-хан
- МухӀаммад Мирзе-хан
- Умму Кулсум-бике
- Абдурагьман-хан
- Агълар-хан
- Жафар-хан
Эдебият
- А. В. Комаров. Казикумухские и кюринские ханы. — ССКТ, Тифлис. 1869.
- С. Габиев. Лаки — Их прошлое и быт. СМОМПК. Тифлис. 1906.
- Каяев А. Материалы по истории лаков Рукописный фонд ИЯЛ Даг. фил. АН СССР. Д. 1649.
This article uses material from the Wikipedia Лезги чІал (Lezgi č’al) article Къази-Кумух ханвал, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Къене авайбур CC BY-SA 4.0 лицензиядалди гъил агакьдай я (муькуь затl къалурнавачтlа). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Лезги чІал (Lezgi č’al) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.