Балакен район (азер. Balakən rayonu) — Азербайжанда авай район я.
Яшамиш жезвай чка Балакен район
|
Майдан — 923 км². Агьалияр — 99 100 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 107,37 кас/км².
Административ юкь — Балакен я.
Балакен район Шеки-Закаталадин экономикадин райондин ибаратдик акатзава.
Райондин тӀвар Балакенар шегьердин (райондин юкь) тӀварцӀелай атайди я, ада са тӀвар алай вацӀал чка кьунва. «Балакенар» лугьудай топоним вич «бел» (кьакьан чка) ва «кан» (булах, чешме), яни «кьакьан чкадал алай булах» лугьудай гафарилай атайди я.
Балакен район 1930 йисан 8 августдиз туькӀуьрна. 1963 йисан 4-лагьай январдиз ам терг авуна, адан чилер Закатала райондихъ гилигна. 1965 йисан 6-лагьай январдиз район цӀийи кьиляй туькӀуьр хъувуна. 1991 йисан 11-лагьай августдиз райондиз гилан туьрквер элкъвенвай тӀвар эхцигна.
Районди Азербайжандин кефердинни рагъакӀидайпата чка кьунва. Район кефердин патахъ Урусатдихъ, рагъэкъечӀдай ва кьиблединни рагъэкъечӀдай патарихъ Закатала райондихъ, рагъакӀидайни кьиблединни рагъакӀидай патарихъ Гуржистандихъ сергьятдал ала.
Райондин кефердинни рагъэкъечӀдай пата суван, кьибледин ва кьиблединни рагъакӀидай патара арандин рельеф ава.
Райондин кефердин ва кефердинни рагъэкъечӀдай патара араяр тамари кьунва (мегъуьн, пипин, гийин тарар ва мсб).
Районда юкьван гьалдин чими, ламувал квай субтропикрин климат ава, суварра — къайи ва ламу климат. Январдиз жевза юкьван гьалдин температура: −7,8 ва −1,5°С арада галтад жезва, июлдиз: 10,5 ва 24,5°С арада. Юкьван гьалдин йисан къваларин кьадар — 600—1400 мм. Ири вацӀар — Балакенар, Мазым, Каных ва Катех.
Йисариз килигна Балакен райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика.
Йис | 1939 | 1959 | 1970 | 1976 | 1979 | 1989 | 1991 | 1999 | 2009 | 2013 | 2017 | 2020 |
Агьалияр | 32 964 | ↗ 35 510 | ↗ 51 219 | ↗ 55 600 | ↗ 58 881 | ↗ 68 843 | ↗ 70 500 | ↗ 83 732 | ↗ 89 827 | ↗ 93 000 | ↗ 96 800 | ↗ 99 100 |
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |
This article uses material from the Wikipedia Лезги чІал (Lezgi č’al) article Балакен район, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Къене авайбур CC BY-SA 4.0 лицензиядалди гъил агакьдай я (муькуь затl къалурнавачтlа). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Лезги чІал (Lezgi č’al) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.