Vutsari

Hikukongoma, vutsari i matsalwa lama voniwaka tanihi vutshila naswona mari yankoka, ngopfungopfu hi kutirhisa ririmi leri hambanaka na matirhisele ya siku na siku.

Rimitsu ra rito Vutsari risuka eka rito raxilatini "literatura/litteratura" (leri tekiweke eka rito littera: letere kumbe matsalele) ritirhisiwa ku hlamusela matsalwa hinkwawo, hambi leswi tinhlamusela totala ti hlanganisaka na matsalwa lama vulavuriwaka kumbe kuyimbeleriwa.

Vutsari byi hambanisiwa hikuya hi switori leswi ngariki swa xiviri, kumbe switori swaxiviri, naswona hi kuya hi vuthlokovetseri kumbe vuthemenderi. Byinga thlela byi hambanisiwa hikuya hi swiyenge leswikulu kufana na Tinovhele, Switori swo koma kumbe Dirama; naswona mintirho leyi ya vutsari yithlela yi hambanisiwa hi tinguva ta matimu kumbe mboyamelo wa matsalwa.

Ikhale vanhu varingeta ku hlamusela "vutsari". Simon na Delyse Ryan varingeta kuhlamula xivutiso lexinge  "Vutsari iyini?" hi ku xiya leswilandzelaka:

Pfhumba ro twisisa nhlamuselo wa "Vutsari", indlela leyi kandziyiweke ngopfu, hambileswi vugima musi bya kona, abyi anetisi. Tinhlamuselo to tala ito angarhela naswona ticincacinca kuya hi minkarhi. Kahle kahle, nchumu lowu nga tiyiseka hi nhlamusela wa Vutsari, hileswaku hlamuselo yeloyo yi ta cinca.

Nhlamuselo wa vutsari wu hambana hambana hi kuya hi minkarhi: i "nhlamuselo leyi fambisanaka na ndzhavuko". Kufikela eka malembe xidzana ya vu 18, e vupela dyambu bya Yuropa, Vutsari abyi hlanganisa tibuku hinkwati na matsalwa hinkwawo. Varhoma hivona va koteke ku tumbuluxa nhlamuselo leyi kongomeke, laha va sunguleke ku hambanisa vutsari elbyi tumbuluxiweke "emiehleketweni" kumbe milorho.