Idioma Castellano: Luenga romance

O castellano u espanyol ye una luenga romance d'o grupo iberico, orichinada en o condau y reino medieval de Castiella, que encluyiba alto u baixo l'actual provincia de Burgos y parte d'os actuals territorios de La Rioja y Cantabria, en Espanya.

Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Castellano
Atras denominacions: Espanyol
Parlau en: Europa: Espanya y Andorra.
America: Hispanoamerica y Estaus Unius.

Africa: Guinea Ecuatorial, Sahara Occidental
Asia: Filipinas

Rechión: {{{territorios}}}
Etnia: {{{pueblo}}}
Parladors: 450 millons
Posición: {{{clasificación}}} (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica: Indoeuropea

 Italico
  Romance
   Italo-occidental
    Subgrupo Occidental
     Iberorromanica
      Ibero-occidental
       Castellano

Estatus oficial
Oficial en: Archentina, Venezuela, Bolivia*, Chile, Colombia, Costa Rica, Cuba, Ecuador, El Salvador, Espanya*, Guatemala, Guinea Ecuatorial*, Mexico, Nicaragua, Nuevo Mexico (Estaus Unius)**, Honduras, Panamá, Paraguai*, Perú*, Puerto Rico*, Republica Dominicana, Sahara Occidental** y Uruguai
* Primera luenga oficial d'o estato.
** Segunda luenga oficial d'o estato.
Luenga propia de: {{{propia}}}
Reconoixiu en: {{{reconoixiu}}}
Regulau por: Real Academia de la Lengua Española
Asociación de Academias de la Lengua Española
Codigos
ISO 639-1 es
ISO 639-2 spa
ISO 639-3 [2]
SIL spa
Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos
Extensión d'o castellano

Tanto en Espanya como en Hispanoamerica amás de como espanyol se conoixe tamién a l'idioma como castellano, en referencia a la suya rechión d'orichen. Ista denominación de castellano ye especialment popular en o Cono Sud y entre os fablants d'as demás luengas d'Espanya (catalán, gallego, basco, astur-leyonés, aragonés...).

Muitos creyen que o termin castellano habría de reservar-se a las variedaz de l'idioma fablatas en Castiella. Por contra, atros consideran que espanyol no habría d'emplegar-se, ya que parixería que ye a sola luenga espanyola en exclusiva, como si s'endicase que o gallego, basco, asturiano, aragonés, occitán u catalán no fuesen tamién espanyolas; amás de considerar que "luenga castellana" ye a denominación mas antiga.

Os espanyols d'ordinario dicen a iste idioma espanyol cuan fablan d'er chunto a idiomas foranos (eix. francés u anglés), pero dicen castellano cuan en fablan chunto a atros idiomas rechionals d'Espanya (eix. catalán). En os demás países d'o mundo hispano ye costumbre decir-le a l'idioma tanto castellano como espanyol, predominando iste zaguer nombre.

Ye fablato como luenga materna por bels 360 millons de personas. Contando a aquels que lo fablan como segunda luenga, s'estima que a cifra arriba en bels 450 millons (2004). Encluyindo-ie a quí lo charran como segundo idioma, ye chunto con l'anglés a luenga occidental que conta con mas fablants, as dos superadas amplament por o chinés mandarín.

Ye un d'os seis idiomas oficials d'a Organización d'as Nacions Unidas. Ye tamién idioma oficial en cuantas d'as prencipals organizacions internacionals como a Unión Europea, a Unión Africana, a Organización d'os Estaus Americanos,, a Organización d'Estaus Iberoamericanos, o Tractau de Libre Comercio d'America d'o Norte,, a Unión de Nacions Sudamericanas, a Comunidat d'o Caribe, os Organización d'Estaus d'Africa, Caribe y Pacifico entre atras. En l'ambito esportivo, ye de destacar que ye oficial en a FIBA, a FIFA, y World Athletics,

Fonetica

Ta más detalles, veyer l'articlo Fonetica d'o castellanoveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Lexico

Ta más detalles, veyer l'articlo Lexico d'o castellanoveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

A mes gran part d'o lexico castellano ye d'orichen latín, o lexico prerromán (vasquismos, celtismos, ecetra) tiene muita menor presencia que o lexico patrimonial latín. Chunto con as parolas patrimonials tamién bi ha cultismos y semicultismos. Bi ha un superstrato chermanico gotico y un superstrato arabe. As luengas romances occidentals han aportau tamién muito lexico por as relacions humanas, economicas o militars (lusismos, leyonesismos, aragonesismos, catalanismos, occitanismos, galicismos y italianismos principalment). En o Sieglo d'Oro entroron muitos americanismos, chunto con parolas orichinarias de países baixo a influencia cultural espanyola (italianismos, galicismos, neerlandismos). Entre os sieglos XVIII y XIX bi habió una entrada masiva de galicismos. Dende o sieglo XIX a influencia anglesa ye creixient y actualment entran muitos anglicismos d'orichen americano.

Dialectos

Ta más detalles, veyer l'articlo Dialectos d'o castellanoveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Os diferents dialectos d'o castellano han cambiau con o tiempo y con a expansión d'o castellano. Bi ha dialectos en Espanya, America y Africa. Cal destacar tamién que en a población hispanoamericana prencipalment d'Estaus Unius y o Mexico amán d'Estaus Unius se dan mesclas linguisticas sin garra normalización conoixidas como spanglish y pocho respectivament.

Bibliografía

Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos 
L'edificio Banco Español del Río de la Plata de Madrit seu de l'Instituto Cervantes.
  • (es) Rafael Lapesa: Historia de la lengua española. Editorial Gredos, 2001.
  • (es) David A. Pharies: Diccionario Etimológico de Los Sufijos Españoles: Y de Otros Elementos Finales Volumen 25 de Biblioteca románica hispánica. Editorial Gredos, S.A., 2002 ISBN 8424923391, 9788424923396.
  • (es) Mario Desjardins: Breve estudio de los galicismos a través de la historia. TINKUY nº 4. Febrero, 2007.

Referencias

Vinclos externos

Organizacions

Diccionarios

Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos 
Wiki
Ista luenga tien a suya propia Wiki. Puetz vesitar-la y contribuir en Wiki en castellano.
Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos  Luengas oficials d'a Unión Europea Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos 
Alemán | Anglés | Bulgaro | Castellano | Checo | Danés | Eslovaco | Esloveno
Estonio | Finés | Francés | Griego | Hongaro | Irlandés | Italiano | Letón | Lituano
Maltés | Neerlandés | Polaco | Portugués | Rumano | Sueco
Fuent: Pachina oficial d'a UE


Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos  Luengas oficials d'as Nacions Unitas Idioma Castellano: Fonetica, Lexico, Dialectos 
AnglésArabeCastellano
ChinésFrancésRuso
Fuent: Pachina oficial d'a ONU


Luengas romances
Aragonés | Arrumano | Astur-leyonés | Castellano | Catalán | Corso incluindo o gallurés | Chudeocastellano | Dalmata | Francés incluindo o diasistema d'as luengas d'oïl con o Borgonyón, Campanyés, Franco-Contés, Galó, Lorenés, Normando (Guernesiés, Jèrriais y Anglo-normando), Petavín-Santonchés, Picardo y Valón | Francoprovenzal | Friulán | Gallego | Istriot | Istrorrumano | Italiano | Ladino | Ligur | Lombardo | Meglenorrumano | Napolitán | Occitán incluindo o gascón y l'aranés | Piemontés | Portugués | Rumanche | Rumano | Sardo incluindo o sasarés | Siciliano | Veneciano

Tags:

Idioma Castellano FoneticaIdioma Castellano LexicoIdioma Castellano DialectosIdioma Castellano BibliografíaIdioma Castellano ReferenciasIdioma Castellano Vinclos externosIdioma CastellanoCantabriaCastiellaEspanyaLa RiojaLuenga romanceProvincia de BurgosProvincias d'EspanyaReino de Castiella

🔥 Trending searches on Wiki Aragonés:

DemocraciaFútbolRadio (cheometría)Chorche III d'o Reino UniuOrgasmonassauAfganistánPantocratorTierraOdontolochíaRepublica de MoldaviaHimno d'o Real ZaragozaDallas (cinta)Pasau perfecto perifrasticoValéry Giscard d'Estaing510Idioma hongaroOrichenMaritxu (nora zoaz)VachinaIdioma eslovacoSudIllinoisSierra de Santa CruzBenidormAragonesismos en castellanoMespilus germanicaCantaireAragonés medievalKu Klux KlanMexicoGloria GuidaAuguaCine pornograficoPeitoConsoladorSufixo -uloSui generisRepublica DominicanaVox (partiu politico)Sociedad Deportiva HuescaDuolingoLista de municipios d'a provincia de CuencaJazzPortalada/ChistabínSGoticismos en castellanoLingüisticaDependencia emocionalClimaAlmuadesAmanita muscariaChordataIslamChuelo🡆 More