El Djudeo-portugez es una lingua muerta djudeo-romansa ke era avlada por los djudios de Portugal antes del syéklo XVI.
Esta lingua sigió biviendo en las komunitas djudias portugezas (Judeus da Nação Portuguesa), dempues del Egzilio. Para eskrivir la lingua, se uzaban tanto el alefbet ebreo komo el alefbet latino. La lingua resivió una enfluensia grande del djudeo-espanyol, ma la su istorya es diferente, deke los djudios de Portugal no fueron ekspulsados komo los sefardis, ma konvertidos al kristianismo. Munchos de estos Cristãos-Novos (kristyanos muevos o marranos) sigieron biviendo el su djudaismo en sekreto i ansina konservaron la su lingua. Ma dempués, kuando arrivó la Inkisizion enel anyo 1536, estos marranos fuyeron espesialmente a Fransia, los Payises Bashos, el Reyno Unido i Amerika, espesialmente Amerika del Sud. Komo es una lingua muy paresida a la lingua portugeza, esta lingua deshó de ser avlada en Portugal, ma las komunitas portugezas la avlaron asta el empesijo del syéklo XIX. Oy endiya sólo keda komo la baza del papiamento i el saramakano.
Djudeo-Portugez | Ivrit | Portugez | Djudeo-Espanyol |
---|---|---|---|
cados | kadosh | santo | santo |
esnoga | (de orijin grégo) | sinagoga | kal, esnoga |
jessiba | yeshiva | escola religiosa | yeshiva |
massó | matzot | pão ritual | matsá |
misvá | mitzvah | mandamentos | mitsvá |
ros | rosh | cabeça | kavesa |
rassim | rashim | cabeças | kavesas |
rossaná | rosh hashaná | ano-novo judaico | Rosh Ashana |
sabá | shabbat | sábado | Shabat |
sedacá | tsedaká | caridade | Sedaká |
queilá | keilá | congregação | Keilá |
quidus | kiddush | bênção sobre o vinho | kiddush |
tebá | tevá | plataforma central da sinagoga | tevá |
Djudeo-Portugez | Portugez | Djudeo-Espanyol |
---|---|---|
El Dio | O Deus | El Dio |
manim | mãos | manos |
Djudeo-Portugez | Portugez Modérno | Djudeo-Espanyol |
---|---|---|
algûa | alguma | alguna |
angora | agora | endagora |
apartar | separar | separar |
ay | há | ay |
aynda | ainda | daínda |
dous | duas | dos |
he | é | es |
hûa | uma | una |
Aragonit | Buhori | Djidi | Djudeo-Arabo | Djudeo-Bereber | Djudeo-Espanyol | Djudeo-Golpaygani | Djudeo-Hamedani | Djudeo-Malayalam | Djudeo-Marathi | Djudeo-Shirazi | Djuhuri | Gruzini | Haketia | Hulaulá | Italkit | Idish | Ivrit | Karaimit | Katalanit | Kaylinya | Krimchak | Kwara | La'az | Lishán Didán | Lishana Deni | Lishanid Noshan | Lusitaniko | Sarfatiko | Shuadit | Tetuani | Yevanitiko |
This article uses material from the Wikipedia Dzhudezmo article Djudeo-portugez, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). El contenido está disponible bajo la licencia CC BY-SA 4.0, salvo que se indique lo contrario. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Dzhudezmo (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.