Papa

Papa (-ae, masc.) etiam Pontifex Maximus, est Episcopus Romanus, Summus Pontifex Ecclesiae Catholicae. Secundum doctrinam Catholicae Ecclesiae, papa est successor Sancti Petri et munus universae Ecclesiae Christianae regendae gerit.

Unam legis e paginis de

Ecclesia catholica

disserentibus

---

Basis

• Religio Christiana
• Evangelium
• Biblia

Structura

• Papa
• Ecclesia Latina
• Ritus Romanus
• Ritus Byzantinus
• Ritus Alexandrinus
• Ritus Antiochenus
• Ritus Armenus
• Ritus Chaldaicus

Cultus

Sacramenta:

• Baptismus
• Confirmatio
• Eucharistia
• Confessio
• Unctio Infirmorum
• Sacri Ordines
• Matrimonium

Vide etiam
Roma · Glossarium · Catechismus · Codex Iuris Canonici

Martio anni 2013 Georgius Marius Bergoglio (Hispanicae: Jorge Mario Bergoglio) a cardinalibus in conclavi electus est sibique secundum sanctum Franciscum Assisiensem nomen imposuit "Franciscus", antecessor eius, Benedictus XVI, ex hoc "papa emeritus" vocabatur.

Origo ministerii Petrini in Christi verbis Simoni coram apostolis dictis fundatur:

Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam, et portae inferi non praevalebunt adversus eam et tibi dabo claves regni caelorum et quodcumque ligaveris super terram erit ligatum et in caelis et quodcumque solveris super terram erit solutum et in caelis. (Matt. 16,18–19)

Naturam huius ministerii ecclesia semper intellexit constantem temporis decursu esse, aliquo semper id exercente in ecclesia. Cum Petrus Romam pervenisset et ibi munere episcopali functus ibique mortuus esset, episcopi Romani semper hoc officium solverunt. Inde a veterrimis temporibus, ministerium paparum non tantum ad Romam, sed ad universalem ecclesiam pertinuit. Itaque papa Clemens I (tertius post Petrum) ad ecclesiam Corinthiorum ut pater scripsit, eos adiuvans et monens ut res ecclesiae suae recte disponerent. Natura huius muneris per historiam ecclesiae semper aptatur ad necessitates temporis, sed quoad essentiam semper eadem esse habetur.

In Codice Iuris Canonici munus atque auctoritas Summi Pontificis sic definiuntur:

"Can. 330—Sicut, statuente Domino, sanctus Petrus et ceteri Apostoli unum Collegium constituunt, pari ratione Romanus Pontifex, successor Petri, et Episcopi, successores Apostolorum, inter se coniunguntur.
"Can. 331—Ecclesiae Romanae Episcopus, in quo permanet munus a Domino singulariter Petro, primo Apostolorum, concessum et successoribus eius transmittendum, Collegii Episcoporum est caput, Vicarius Christi atque Universae Ecclesiae his in terris Pastor; qui ideo vi muneris sui suprema, plena, immediata et universali in Ecclesia gaudet ordinaria potestate, quam semper libere exercere valet.
"Can. 333—§1. Romanus Pontifex, vi sui muneris, non modo in universam Ecclesiam potestate gaudet, sed et super omnes Ecclesias particulares earumque coetus ordinariae potestatis obtinet principatum, quo quidem insimul roboratur atque vindicatur potestas ordinaria, propria et immediata, qua in Ecclesias particulares suae curae commissis Episcopi pollent.
§2. Romanus Pontifex, in munere supremi Ecclesiae Pastoris explendo, communione cum ceteris Episcopis immo et universa Ecclesia semper est coniunctus: ipsi ius tamen est, iuxta Ecclesiae necessitates, determinare modum, sive personalem sive collegialem, huius muneris exercendi.
§3. Contra sententiam vel decretum Romani Pontificis non datur appellatio neque recursus."

Nunc papa a cardinalibus in conclavi eligitur. Electio felix fumo albo fidelibus significatur.

Sancta Sedes papae positionem significat. Papa in Civitate Vaticana habitat, etsi ecclesia cathedralis dioecesis Urbis est Basilica Lateranensis.

Papae tituli sunt:

• Episcopus Romanus
• Vicarius Christi
• Successor principis apostolorum
• Caput Universalis Ecclesiae
• Summus Pontifex Ecclesiae Universalis vel Pontifex Maximus
• Patriarcha Occidentis (unus ex quinque patriarchis antiquis: Romae, Constantinopolis, Alexandriae, Antiochiae, Hierosolymorum; hunc titulum Benedictus XVI in Annuario Pontificio anni 2006 omitti constituit et Franciscus in Annuario Pontificio anni 2024 resumpsit)
• Primas Italiae
• Archiepiscopus et metropolitanus provinciae ecclesiasticae Romanae
• Princeps sui iuris Civitatis Vaticanae
• Servus Servorum Dei

Papae insignia sunt:

• Anulus piscatoris
• Camaurus
• Fanon
• Flabella
• Insignia episcopalia
• Mantum papale
• Pallium
• Sedes gestatoria
• Subcinctorium
• Tiara sive triregnum (a Paulo VI non abrogata, sed post eum non iam sumpta a Romanis Pontificis)

Caerimonia coronationis papae (a Romano pontifice Ioanne Paulo I reformata) ritum includebat verbis "Sic transit gloria mundi" notum.

Benedictio urbi et orbi est sollemnis papae benedictio, episcopi Sanctae Romanae Ecclesiae ("urbi") et pastoris universalis ("orbi") propria, quae impertitur in sollemnitatibus maximis, id est Natalis Iesu Christi et Paschae.

Episcopus Siricius dioecesis urbis Romae exeunte saeculo 4 primus titulem papa duxit.

Papa Leo magnus, annis 440 – 461 episcopus Romae, Concilio Chalcedonense anno 451 primus inter patriarchas ecclesiae electus est unde papa titulum Pontifex maximus coepit.

Stephanus III papa contra Langobardos a rege Francorum Pippino auxilium petivit. Post bellum papa Pippino favente Dicionem Pontificiam recipit fundationem civitatis sanctae sedis in Italia.

Medio Aevo historia paparum Schismatis anno 1054, Controversiae de investitura, Magni schismatis occidentalis cum serie Antipaparum usque ad Concilium Constantiense annis 1414 – 1418, quorum sedes Avennione fuit (Papae Avenionenses), necnon Reformationis causa malo affecta est.

Saeculo 16 super montem Vaticanum Basilica Vaticana constructa est.

Anno 1529 Communio Anglicana ecclesiam papalem reliquit.

Concilio Vaticano Primo 1869 – 1870 dogma infallibilitatis papae decretus est quo novum schisma ecclesiae ortum est.

Ioannes XXIII episcopos Concilio Vaticano Secundo 1962 – 1965 convocavit.

• Antipapa
• Civitas Vaticana
• Index paparum
• Lumen gentium
• Papae analphabetici
• Papocinetum
• Patriarcha