Irania (Persice ايران, API: ), etiam usitatissime ante annum 1935 Persia, rite Respublica Islamica Iraniae (Persice جمهوری اسلامی ایران Jomhuri ye Eslāmi ye Irān) appellata, est civitas sui iuris in Asia Occidentali sita.
Finitur ab Iraquia Turciaque ad occidentem versus, Atropatene Armeniaque ad occidente et septentrionem versus, a mari Caspio Turcmeniaque ad septentrionem versus, ab Afgania Pakistaniaque ad orientem versus, et Sinu Omaniensi Sinuque Persico ad meridiem versus. Sua area superficialis est 1 648 195 chiliometra quadrata, ut quarta a maxima civitate omnino in Asia sit et secunda a maxima civitate in Asia Occidentali, post Arabiam Saudianam. Numerus civium est 85 milliones, ut septima decima a frequentissima orbis terrarum civitate sit. Caput et maxima urbs est Teheranum (nomine Latino antiquo Rhagae appellatum), urbibus Mashhad, Isfahano, Karaj, Sirasio, et Tauri sequentibus.
Gestio
Populus
Commemoratio
Sigla
Tabula aut despectus
Terrae hodie Iranicae sunt locus unius ex veterrimis orbis terrarum civilizationibus, ex regnis Elamiticis millennio quarto a.C.n. exortis, quae in unum saeculo septimo a.C.n. redacta sunt a Medibus, antiquis gentibus Iranicis, et maximas terras suas saeculo sexto a.C.n. superaverunt, cum Cyrus Magnus Imperium Achaemenidarum conderet, quod vicissim unum e maximis imperiis notis factum est, unde prima mundi superpotentia politica reapse describitur. Imperium Achmaenidarum Alexandro Magno saeculo quarto a.C.n. cecidit, et deinde in aliquot civitates Hellenisticas divisum est. Homines seditiosi Regnum Parthorum saeculo tertio a.C.n. constituerunt, cui Imperium Sassanidarum saeculo tertio p.C.n. successit, quattuor saeculis sequentibus magna mundi potestas.
Iraniae territorium praecox ante Alexandrum Magnum, praecipue in scriptis cuneiformibus Accadicis et Babylonicis protonymo antiquissimo Arran et Erran indicatum est, ac deinde huius nomen recens, Irania, etiam continuatur.
Nomina classica (et hodierna):
Irania est civitas theocratica. Die 14 Iunii 2013, Hassan Rohani praeses electus, et die 3 Augusti 2013 creatus est. Minister rerum externarum est Mahometus Javād Zarīf. Schirin Ebadi ad iura humana et democratiam insigniter agit.
Quasi omnes Iraniae incolae se Islamicos fractionis Siiticae profitentur, sed Iran est cunabulum religionarum Zoroastrismi et Baha'ismi.
Olim ex Irania ortum est potentissimum Imperium Persarum, adversarium Graeciae; postea etiam regna Parthorum et Sassanidarum, imperii Romani contemporanea. Vide etiam commentarios de Arsacidis, Sassinidis, Seleucidis.
Ex anno 1979, cum ultimus imperator Machometus Reza Pahlavi ex Irania propter rerum eversionem fugere deberet, haec civitas est res publica Islamica.
Ab anno 1980 usque ad annum 1988, Ruhullah Khumayni duce, bellum ardebat cruentum inter Iraniam et Iraquiam.
Vicimedia Communia plura habent quae ad Iraniam spectant. |
Situs geographici et historici: Locus: • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Iran_-_område_i_Asia Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия |
Civitates | Atropatene · Afgania · Arabia Saudiana · Armenia · Baharina · Bangladesa · Birmania · Bruneium · Butania · Cambosia · Chirgisia · Corea meridiana · Corea septentrionalis · Cuvaitum · Cyprus · Emiratus Arabici Coniuncti · Georgia · Iaponia · Iemenia · India · Indonesia · Iordania · Iracum · Irania · Israël · Kazachstania · Laotia · Libanus · Malaesia · insulae Maldivae · Mongolia · Nepalia · Omania · Pakistania · Philippinae · Quataria · Russia · Sinae · Singapura · Syria · Tadzikistania · Taprobane · Thailandia · Timora Orientalis · Turcia · Turcomannia · Uzbecia · Vietnamia |
---|---|
Civitates statu dubio | Abascia · Carabachia Superior · Cyprus septentrionalis · Ossetia Meridionalis · Taivania |
Territoria obnoxia et statu dubio | Acroterium et Decelea · Casmiria · Territoria Palaestinensia |
Rezā Pahlawī rex regum 1925 • Mahometus Rezā Pahlawī rex regum 1944 • Rūḥullāh Khumaynī conductor 1979 • Ali Khamenei conductor 1989 Capsae cognatae: Praesides Iraniae | |
Abulhassan Banisadr 1980 • Mohammad-Ali Rajai 1981 • Ali Khamenei 1981 • Hāšimī Rafsanǧanī 1989 • Mahometus Ḫātamī 1997 • Mahmudus Aḥmadīnežād 2005 • Ḥasan Rūḥānī 2013 • Ibrāhīm Ra’īsī 2021 Capsae cognatae: Principes Iraniae • Ministri rerum externarum Iranienses | |
Karīm Sanǧabī • Mahdī Bāzargān • Abrahamus Yazdī • Abū al-Hasan Banīṣadr • Ṣādiq Quṭbzādih • Mahometus Karīm Ḫudāpanāhī • Mahometus ʿAlī Raǧāʾī • Mīr Ḥusayn Mūsawī • ʿAlī Ākbar Wilāyatī • Kamāl Ḫarāzī • Manūšahr Muttakī • ʿAlī Ākbar Ṣālaḥī • Mahometus Ǧawād Ẓarīf كريم سنجابي • مهدی بازرگان • إبراهيم اليزدي • ابوالحسن بنیصدر • صادق قطب زاده • محمدکریم خداپناهی • محمد كريم خدابناهي • مير حسين موسوي • علي أكبر ولايتي • كمال خرازي • منوشهر متكي • علي أكبر صالحي • محمد جواد ظريف Capsae cognatae: Praesides Iraniae | |
This article uses material from the Wikipedia Latina article Irania, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Textus sub CC BY-SA 4.0 praebetur nisi aliter indicatus. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Latina (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.