Causalitas

Causalitas est ratio vel relatio inter eventa, quorum unum alterum efficit.

Illud ad causam, hoc ad effectum refertur. Notio causalitatis iam pridem a philosophis pertractatur. Nam Aristoteles in Metaphysica quattuor causas distinguit, quae causalitatem finiunt: materialis, formalis, efficiens, finalis. Quarum celeberrima in disputationibus scientificis causa efficiens est. Saepius quiden pro effectu consecutio dicitur, nam, ut iam vidit Aristoteles, causarum genera varia sunt. Itaque iustum esse videtur pro eventis abstractius de relatis loqui. Apud Graecos causa (αἴτιον) a prima origine ad reatum relata est.

Causalitas
Effectus domino, insigne exemplum seriei causarum efficientium.

Cicero sic causam definit:

Causa autem ea est, quae id efficit, cuius est causa, ut vulnus mortis, cruditas morbi, ignis ardoris. Itaque non sic causa intellegi debet, ut, quod cuique antecedat, id ei causa sit, sed quod cuique efficienter antecedat, nec, quod in campumdescenderim, id fuisse causae, cur pila luderem, nec Hecubam causam interitus fuisse Troianis, quod Alexandrum genuerit, nec Tyndareum Agamemnoni, quodClytaemnestram. Hoc enim modo viator quoque bene vestitus causa grassatori fuisse dicetur, cur ab eo spoliaretur.

Notae

Bibliographia

  • Davidson, Donald (2001) Essays on Actions and Events. Clarendon Press.
  • Harré, Rom (1970) The principles of scientific thinking. Macmillan.
  • Itkonen, Esa (1983) Causality in Linguistic Theory. A critical investigation into the philosophical and methodological foundations of non-autonomous linguistics. Croom Helm; Indiana University Press.
  • Schaffer, Jonathan (2016) The Metaphysics of Causation, Stanford Encyclopedia of Philosophy

Nexus interni

Tags:

AbstractioAristotelesGraeci antiquiMetaphysica (Corpus Aristotelicum)Notio (philosophia)PhilosophiaTeleologia

🔥 Trending searches on Wiki Latina:

Islom KarimovTerrae australes antarcticaeque FrancicaePoësisSelenicereus wittiiRutheniaStellaEssexiaDacota MeridianaByzantiumAegyptusAbrahamus Lincoln61Ave MariaMillennium 1 a.C.n.ArsAmericaBenedictus XVIIbuprofenumIuris consultusSystema nervosum centraleBanksyIura humanaOxygeniumLauncestonTellusIavaMatthaeus (apostolus)StuprumAngliaUnus AnulusColonia AgrippinaMorbus comitialis2013Alexander MagnusRisottumVicicitatioSicilia (regio Italiae)ODies mundialis organizationis re publica vacantisIPv6Renatus CartesiusTurcomanniaECerebrumCursus electronicusIndonesiaContinensUAsiaRegio cervicalis anteriorTempus aestivumProgramma computatraleSāmiḥ ŠukrīAudaces fortuna iuvatStramenProvincia Sacerensis2000BrunsvicumSaeculum 10NuptiaeCantorJAngoliaMarcus AntoniusPetropolisOceanus Atlanticus0Camera AulicaLex internationalis iurum humanorumRamus interventricularis anterior🡆 More