Каада- Салттар,Ырым-Жырымдар

1.

Жаш балдарга байланыштуу каада-салттар:
- киндик эне болуу;
- ымыркайды оозантуу
- сүйүнчүлөө;
- наристеге ат коюу;
- жентек той берүү;
- көрүндүк берүү;
- кыркын чыгаруу;
- карын чачын алдыруу;
- тырмагын алдыруу;
- бешикке салуу;
- кас-кас тургузуу;
- тушоосун кесүү;
- сүннөт тою (эркек бала үчүн);
- мүчөл чыгаруу;
- кулагын көзөө (кыз бала үчүн);
- чачын өрүү;
- бала асыроо;
- баланы качыруу;
- эмчектеш кылуу;
- баланы эмчектен чыгаруу;
- баланы жентектөө;
- бармак тиштетүү;
- оозуна түкүртүү;
- көкүл коюу;
- мал энчилөө;
- энчи бөлүү;
- бата тилөө;
- бата берүү.
2) Бойго жеткен кыз жана эркек балдарга карата өткөрүлүүчү каада-салттар:
- сөйкө салуу;
- жуучу болуу;
- куда түшүү;
- жар көрүү;
- келин алуу;
- кыз узатуу;
- куда тосуу;
- үйлөнүү үлпөтү;
- келин көрүү;
- күйөө баланы жүгүнтүү;
- нике кыюу;
- өкүл ата шайлоо;
- төркүлөө; - конок алуу;
- ат алуу;
- атказуу;
- колго суу куюу;
- сый тартуу берүү;
- конок каадасы кылуу;
- малга бата кылуу;
- мал союу;
- мууздоо ооз тийүү;
- устукандоо;
- эт тартуу;
- устукан берүү;
- уча тартуу;
- ат токуу.
3) Той каадалары:<br>- тойго кеңешке чакыруу;
- мүчө берүү;
- мүчө коюу;
- тойдон кешик берүү;
- устукан берүү;
- түп коюу;
- үй көтөрүү;
- там түптөө;
- устун тартуу;
- жээн табак кармоо;
- табак тартуу;
- улуулата устукан берүү;
- маараке той өткөрүү;
- куттук айтуу;
- таякени күтүү (тосуу);
- досту күтүү.
- ачуу басар;
- отко киргизүү;
- аркан тосуу;
- ак чачуу (дан чачуу);
- чачыла чачуу;
- сөз айттыруу;
- куданын алдына түшүү;
- калың төлөө;
- кийит көрүү;
- кыз ала качуу;
- куугунга баруу;
- сеп берүү;
- күйөө баштык берүү;
- сүт акы берүү;
- тасмал акы берүү;
- кийит көрүү;
- кийит кийгизүү;
- бүчү боо берүү;
- кошумча суроо (ыража);
-эненин этегине таш бастыруу.
4) Меймандостукка байланыштуу:
- конок айттыруу;
- конок күтүү (тосуу);
5) Ырым-жырым каадалары:
- ысырыктоо;
- киринелөө;
- ай көрүү;
- дарындоо;
- тил буу;
- жайчынын көзүн куйкалоо;
- дем салуу;
- «ап-аптоо»;
- түлөө өткөрүү;
- «сук-суктоо»;
- суу айлантып чачуу;
- түш жоруу(түш жорутуу)
- жүрөгүн көтөрүү;
- канат чабуу;
- өпкө чабуу, жүрөк чабуу;
- тумар тагуу;
- бертик суроо;
- адалдоо;
- кыт куйдуруу;
- төлгө тарттыруу;
- күн күркүрөгөндөгү айтым;
- өткүн өткөндөгү айтым.
6) Көчкө байланыштуу жасалган каада-салттар:
- журт чалуу;- өрүлүктөө;
- түндүк көтөрүү;
- журт которуу;
- желе байлоо;
- «көкала» ооз тийүү;
- ширге жыяр ооз тийүү;
- үлүш берүү;
- ажырашар аяк берүү;
- эшик-төрүн көрүү.
7) Өз ара түрдүү мамиле адебине байланыштуу каада-салттар:
- салам айтуу;
- саламга келүү;
- ашарга чакыруу;
- шеринелеш болуу;
- ыражалаш болуу;
- жээнтабак кармоо;
- алдыга түшүү;
- күбөгө өтүү;
- базарлык берүү;
- чучу кулакка тартуу;
- кечип салуу;
- арачалоо;
- ачуусун суроо;
- ортомчулук кылуу;
- чагым салуу;
- айыпка жыгуу;
- салык салуу;
- жараштыруу, элдештирүү;
- топко береке айтуу;
- ант берүү;
- касам ичүү;
- кепилдикке өтүү;
- жолдугун жасоо;
- алыс жолго узатуу;
- кун төлөө;
- үстөк берүү;
- достоштуруу;
- «баш таңмай»;
- шыралга берүү;
- талак айтуу;
- соопчулук кылуу;
- топко береке айтуу;
- ыроолоо.
8) Мал-жанга байланыштуу ырым, каадалар:
- музоону кылоолоо;
- малга эн салуу;
- телүү;
- мал биттөө;
- жылкы кылдоо;
- көкүл куттуктоо;
- шырылдаң айтуу;
9) Эмгекке байланыштуу:
- «Ашарга» чакыруу;
- «Чечкор» майрамын өткөрүү;
- «Шырылдаң» айтуу;
- «Оп майда» айтуу;
- «Бекбекей» айтуу;
- «Кырманга береке» айтуу;
- «Чечке береке» айтуу;
- «Үлүш» майрамын өткөрүү;
- «Учук салуу» ж.б.

Tags:

АйАшарБатаБекбекейБешикДосЖентекЖүрөкКаада-салтКелинКонокКудаКөзМалМүчөОозОп майдаСепСууСүннөтСүтСөйкөТашТойУстуканЧачЧечкорШырылдаңЭтҮлүшӨпкө

🔥 Trending searches on Wiki Кыргызча:

Жусуп БаласагынАмерика Кошмо ШтаттарыЖомокТүштүк АмерикаХундарАлдаш МолдоАннотацияСолтоноев Белек Солтонкелди уулуКазакстанСаякбай КаралаевЖоопкерчиликНанПортугалияСыдык уулу ОсмонаалыЕвропаТоктобаев, ШамейТыныш белгилериСаякПрозаТамак сиңирүү системасыЭхинококкозКалпакСүймөнкул ЧокморовПедагогикаӨпкөнүн сезгенишиВикиКыргыз элинин калыптанышыВитаминдерКеңештер БирлигиЛазерБаш мүчөКүнБиринчи жардамСПИДЧаткал өрөөнүКусууКыргызстандын мамлекеттик тилиЖатындан кан агууКыргыз тилинин жазуу эрежелериБайыркы РимКоргол ДосуевСын атоочТарбиялоонун методдоруКосмосИтийТөрөттөн кийинки ооруОкутуу ыкмаларыЖерҮшүккө алдырууВирусСуу ЧечекТилдердин классификациясыМухаммед кыргызФранцияБугу (уруу)КомпьютерИтИнсанАкжол МахмудовКыргыз элинин оозеки чыгармачылык тарыхынын очеркиНарын дарыясыКыргыз тилинин тарыхыКөзТалас районуМектепке чейинки тарбияБекмурат уулу БоромбайТыйынСинтаксисЫсык урууАйыл чарбаКеп маданиятыЗаара бөлүп чыгаруу системасыХадисАнтонимКитептин тарыхыТойбаев, Мырзабек РаевичПланеталардын жандоочуларыӨзгөнКыргыз алфавити🡆 More