Gustav Wagner (* 18.
Juli">18. Juli 1911 ä Wien; † 3. Oktober 1980 ä São Paulo woch em Zweide Weltkresch Oberscharvührer beij d SS un dr ställvortränende Övichte van öt Vornichtungslajer Sobibór.
Wagner wood em Joohr 1931 Metjlett van d NSDAP, di zo di Zitt ä Österreich noch vorboone woch. Als sö häm erwichde, Hakenkrütze an d Wäng jemolt z ha, wood hä vorhaft un türmde no Dütschland, öm net wiir bestroft wäde z könne. Zö iisch troon hä d SA beij, wäßelde dann ävver zo d SS. Ä Hartheim woch hä domet betraud, Behinderde onger d Aktiun T4 ömzebränge.
Em Määz 1942 wood hä no Sobibór vorsatze, wo hä dr Vize va Franz Stangl, va September 1942 a zm zweide Mann no Franz Reichleitner jemaad wood. Gustav Wagner hod domet d zweidhükßde Positiun em Vornichtungslajer Sobibór. Hä bekleede vam 12. Februar 1943 a d Positiun van önö Oberscharvührer van d SS. Ä sing Positiun entscheed hä an d Ramp van öt Lajer, wä noch ö paar Daach lääve dorv un wä ö paar Stond spiir ömjebraad wood. Öm d 250.000 Mänsche had hä op si Jewesse.
Ö paar Väll övver öt Vorhalde va Wagner woode va Eda Lichtman, ön Övverläävende us Sobibor övvermeddelt:
“Vi lustig ist de unser lebn,
Man tut unz tsu essen gebn,
Vi lustig ist im grynen vald
Vo ich mich ofhalt…”
Op Ripuaresch heechd dat:
“Wi schünn es os Lääve,
He kriije mo z eiße,
Wi schünn es öt vöör mich hee en d schünne Bösch
Wo ich jraad ben.“
Va dä Daach a, woode alle em Lajer jezwonge, dat Läddche z sänge.
Heinrich Himmler zeechnede Wagner vöör si Werk en öt Lajer va Sobibór us un nannd häm enne van d beitzde Männer beij d Aktiun Reinhard. Wagner woch dovör bekannd, dat hä d Jüdde quälde, wo öt mä möjelich woch. Singe Spetznaam em Lajer woch „Dr Metzjer“ un „Dr lachende Dudesengel“. Angere sproche van dr „Wolf“. Öt wood vorzalld, dat Wagner ni z Meddach eiße wööd, wenn hä net vorhen önö Mänsch ömjebraad hod.
No dr Opstand va Sobibór mood hä dat Lajer schlösse un maade si Wärk ä Italije en d Sonderabteilung Einsatz R wiir.
No dr Zweide Weltkresch vorstoch hä sich onger valsche Naam ä Graz, bevöör dr Vatikan häm holp, övver Syrie no Brasilie z komme, wo häm am 12. April 1950 erlaubt wood, op Dauer onger dr Naam Günther Mendel em Land z bliive.
Simon Wiesenthal fluppde öt, häm vassnemme z losse. Stanislaw Szmajzner, enne van mä 47 Övverläävende us öt Lajer Sobibór, identifizeerde häm. Völl Länder vorsoote, Gustav Wagner usslävvere z losse, watt Brasilie ävver net zoleet.
Am 3. Oktober 1980 braad hä sich öm. Jrönd send net bekannd. Secher es mä, wi hä dr Radiosender BBC verzalld had, dat hä ni ö schlääd Jewesse jehad had. Hä höd mä si Wärk jedooh un no Viirovvend net dorövver nojedaahd.
This article uses material from the Wikipedia Ripoarisch article Gustav Wagner, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Dä Täx schtäjt unger dä CC BY-SA 4.0 sulang nix söns jesaaat es. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ripoarisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.