De ripoaresch Sproach, die me en Düre kallt, weed Dürener Platt jenanngk.
Me sprääch et och in de Dörper, die öm d'r Stadt eröm ligge, waal imme met jewisse Ongescheede.
Wie och en die mieschte angere ripoarisch Sproache, jitt et em Dürener Platt kenge Jennetiv, wie dat em Huhdütsche dä Fall es. Dröm weed die Form dorêch dä Dativ on't Verhältniswoêt "van" jebildt.
Zem Bejspell: "Das ist Josefs Pfeife." = "Dat es die Pief vamm Jupp."
Me kann ävve och dä Dativ met de Personalpronome vebenge, dann sitt dat nämlisch esu us: "Dat es dem Jupp senge Pief."
Dat heesch ävve natürlesch net, dat dä Jennetiv janz uss'r Sproach verschwonge es, me kann et o.a. nauch en Spreechwoête fenge, su z. B.: "Allemanns Fröngk es jedermanns Jeck."
De Personalpronome em Dürener Platt ongescheede sich en bitzje van de angere ripoarisch Dialekte, wie z. B. demm Kölsch.
Huhdütsch | Dürener Platt |
---|---|
Ich | Ich |
Du | Du |
Er | E, Hä, Ä |
Sie | Sej, Se |
Es | Et |
Wir | Mer |
Ihr | Iêh |
Sie (Pl.) | Sej, Se |
Wat die Possesivpronome anjeht, sitt dat em Dürener Platt esu us:
Huhdütsch (M,W,N) | Dürener Platt (M,W,N) |
---|---|
mein, meine, mein | menge, meng, mi(ê) |
dein, deine, dein | denge, deng, di(ê) |
sein, seine, sein | senge, seng, si(ê) |
ihr, ihre, ihr | iêhre, iêh, iêh |
unser, unsere, unser | osse, os (ons), os |
euer, eure, euer | üêhre, üêh, üêh |
ihr, ihre, ihr | iêhre, iêh, iêh |
Dat Jeschläêt un dä doazo jehüürije Artikel jitt et och im Dürener Platt: dä (der), die un dat/et (das). Ävve em Dürener Platt jitt et eenije Wöête, van denne dat Jeschläêt en bitzje angesch als wie em Huhdütsche es. Em Foljende sitt iêh eenmoal eenije Bejspelle doafüê:
Huhdütsch | Dürener Platt |
---|---|
die Kartoffel | dä Äêpel |
die Schürze | dä Schötzel |
die Wäsche | dä Weisch |
die Schüssel | dä Komp |
der Bach | die Baach |
der Salat | die Schlaat |
die Zwiebel | dat Öllesch |
der Topf | dat Döppe |
Doa et em Dürener Platt kenge Demonstrativpronome jitt, moêt me dat wiefolgt maache:
"Dieser Mann dort ist ein guter Kerl" ---> "Dä Mann doa es ene jode Käêl"
"Diese Tasche sieht gut aus" ---> "Die Teisch hee sitt jod us"
Die onbestemmte Jeschläêtswoête lauten em Dürener Platt esu:
Huhdütsch | Dürener Platt |
---|---|
einer | ene |
eine | en |
ein | e |
Zo de Dürener Jrammatik jitt et natürlisch noh vell ze verzälle, ävver belasse mer et füê't iêzte bej de bovvere Punkte.
En Düre jitt et noh eenije Löck, die op iêh Mottesproach senge un schrieve, su z. B. dä Josef Schregel un dä Josef Heinrichs, die vell op Dürener Platt jedichtet hann. Hee moal e Bejspell:
"Herres, Wenkte, Fröjoêh, Somme - Joêhre jonn, on Joêhre komme. De Zegg veflüch, on ieh me't weeß, es att zo End der Läêvenskrees."
-Josef Heinrichs.
This article uses material from the Wikipedia Ripoarisch article Dürener Platt, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Dä Täx schtäjt unger dä CC BY-SA 4.0 sulang nix söns jesaaat es. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ripoarisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.