Изьватас — коми отир, кöдна олöны Изьва да Печора юэз дорын, Ыджыт да Учöт тундраын, Обдорын да Кола кöджын.
Изьватаслöн олан муэз пырöны Коми Республикаись Изьва да Печора районнэзö, Ускар кытшö, а этасся Яран да Ямал Яран кытшшезö и Мурман лапöлö.
Этія коми группа пондöма аркмыны ХVІ нэмсянь, кöр Изьва дорын сорасисö Удорасянь да Емва дорсянь локтöм комиэз, Новгортсянь, Кардорсянь да Чилимдінсянь локтöм роччез да мымдышки яраннэз. Роччез да яраннэз öшисö комиэз коласын, мыйсянь татöр аркмöма ассяма изьва диалект, аскодя олан культура, торья антропотип.
Субэтнос аркман шöрин вöлі Изьва катытын Ижемскöй слободкаланьын.
Медодз татісь отирыс унажыксö вöралöмась да чериалöмась, етшаника уджалöмась му да видзöмась горт пода. XVIII-XIX веккезö, эна уджжез дынö содтісьö кöрвидзöм, кöда лоöма изьватас кöзяйствоын медассяма чертаöн. Кöррез видзиссезö пöртчикö комиэз пондöмась чожа босьтны аслыныс паськыт муэз тундра пасьта. Коми этнослöн мувывтор öдззöма бура содны. Кöр XIX нэм пондöтчикö комиэз олöмась токö Изьва пöлöн да матісь Печора районнезын, то сія жö век сьöрна нія босьтöны ас кипод увтö быдöс шöрöт Печора вожжезнас (Колва, Усва), овмöтчöны Ыджыт да Канин тундраэзö, вуджöны Кола кöджö да Об дорö, быддлаö аслыныс оланіннэз лöсьöтікö.
1897 вося гижöтöм дырни, Печора уездын лыддьöмась 22 сюрс коми мортöс (невна не быдöнныс — Изьватас). А эшö 10 сюрс изьватассö адззöмась уездыс сайын. 1979 вося гижöтöм сьöрті Изьва да Усва районнэзын олöмась 27,8 сюрс морт комиэз, изьватас вужись эшö 18 сюрс коми морт вöлісö лыддьöмась мукöдлаын (Рытвыв Сибирын, Яран муэзын да кытöн да).
Кöрвидзöмыс талун медбура торйöтö изьватассö быдöс мöдік коми этногруппаэзісь. Нія кочуйтöны кöррезöн, кöть и оланіннэз озö енöвтö. Кöр кучикись нія вурöны кöмкöт да паськöм. Ветлöны нія нартаэзöн, кöррез дор уджалікö олöны чуммезын.
Изьватас лыддьöны бы асьнысö торья отирöн, да кыдз учöтлыда ойвывся народок мöдöны босьтны сьöм веськыта Мöсквасянь.
Нылöн эм организация Изьватас. Сыктывкарын лöсьöтöмась асланыс землячество.
This article uses material from the Wikipedia Перем Коми (Perem Komi) article Изьватас, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Модік абу кӧ иньдӧм, пытшкӧссӧ позьӧ видзӧтны CC BY-SA 4.0 лицензия сьӧрті Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Перем Коми (Perem Komi) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.