Wikang Koreano: Wika sa Silangang Asya

Ang Wikang Koreano (Timog Korea: 한국어 hangugeo, Hilagang Korea: 조선말 chosŏnmal) ay ang opisyal na wika ng parehong Hilagang Korea at Timog Korea.

Ito rin ang isa sa dalawang opisyal na wika sa Nagsasariling Prepekturang Koreano ng Yanbian sa Tsina. Isinusulat ito sa alpabetong Hangeul. Mahigit sa 78 milyong katao ang nagsasalita ng Wikang Koreano sa buong daigdig. Sa mahigit na sanlibong taon, ang Wikang Koreano ay isinusulat kasama ng mga hiram na karakter panulat ng mga Tsino at tinawag na hanja, kasama ang mga sistemang ponetikong gaya ng hyangchal, gugyeol, at idu. Noong ika-15 dantaon, isang pambansang sistemang panulat ang tinawag na hangul ang pinagawa ni Sejong na Dakila, subali't hindî agad nagamit ng lahat hanggang noon lamang ika-20 dantaon, dahil sa higit na pinili ng aristokrasyang yangban noon ang paggamit ng hanja.

Wikang Koreano
한국어, 조선말
Hangugeo, Chosŏnmal
Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog
Katutubo saTimog Korea, Hilagang Korea, People's Republic of China, Estados Unidos
Mga natibong tagapagsalita
78 milyon (1999 est.)
isolated language (고립된 언어)
Hangul (Both Koreas), mix of Hangul and hanja (some professional scripts in S. Korea), or Cyrillic alphabet (lesser used in Goryeomal)
Opisyal na katayuan
Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog Hilagang Korea
Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog Timog Korea
Yanbian (Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog Republikang Popular ng Tsina)
Pinapamahalaan ngSouth Korea:
The National Institute of the Korean Language
국립국어원 North Korea:
Sahoe Kwahagwon Ŏhak Yŏnguso
사회과학원 어학연구소
Mga kodigong pangwika
ISO 639-1ko
ISO 639-2kor
ISO 639-3kor
Linguasphere45-AAA-a
Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog
Countries with native Korean-speaking populations

Ang kaurian ng angkan ng Wikang Koreano ay pinagtatalunan ng maraming mga linguistiko. Marami ang nag-uuri dito bilang hiwalay na wika samantalang may mga nagsasabi na kabilang ito sa kontrobersiyal na pamilyang wika ng Altaic. Isang aglunatibong wika ang wikang Koreano sa kanyang morpolohiya at ang kanyang syntax ay simuno-paksa-pandiwa.

Mga pangalan

Nakabatay ang mga pangalang ng wikang Koreano sa mga pangalang ng Korea na ginagamit sa Hilagang Korea at Timog Korea.

Sa Timog Korea, ang wika ay kadalasang tinatawag na Hangungmal (한국말; 韓國말), o sa mas magalang na salitang Hangugeo (한국어; 韓國語) o Gugeo (국어; 國語; na literal na nangangahulugang "pambansang wika").

Sa Hilagang Korea at sa Yanbian Korean Autonomous Prefecture ng Tsina, ang wika ay mas kadalasang tinatawag na (조선말; 朝鮮말), o sa mas pormal na Chosŏnŏ (조선어; 朝鮮語).

Sa kabilang banda, ang mga Koreanong nasa dating USSR, na tinatawag ang kanilang sarili bilang Koryo-saram (고려사람); at Goryeoin (고려인; 高麗人; na literal na, "Mga Tao ng Goryeo") ay tinatawag ang wika bilang Goryeomal (고려말; 高麗말).

Kasaysayan

Nagmula ang mga Koreano sa mga Sinaunang mga Koreano, Lumang Koreano, Gitnang Koreano at Modernong Koreano. Simula nang matapos ang Digmaang Koreano, ang mga kasalukuyang mga Koreano ay nakabuo ng pamantayang wikang Koreano, kasama na dito ang pagkakaiba ng mga bigkas, pag-iiba ng mga pandiwa at talasalitaan.

Mga sistema ng pagsulat

Dumating ang mga panitik ng Tsino sa Korea (tingnan din ang Mga Sino-Henikong pagbigkas para sa mas impormasyon) kasama na Budismo habang panahong Proto-Tatlong Kaharian ng Korea (tingnan din ang Tatlong Kaharian ng Korea) noong ika-1 na siglo BK. Iniakma para sa Koreano at naging hanja, at tumagal bilang pangunahing iskrip para sumulat ng Koreano sa loob ng mas kaysa sa isang milenyo kasama na iba't ibang ponetikong iskrip na inimbento mamaya tulad ng Idu, Gugyeol at Hyangchal. Lamang ang mga pili ay nasulat sa Hanja, yamang ang karamihan ng populasyon ay hindi man lang nasulat.

Noong ika-15 na siglo, lumikha si Dakilang Sejong mismo ng isang alpabeto na ngayong kilala bilang hangul. Naniwala na ang hanja ay kulang para sumulat ng Koreano at na nagdulot ito ng niyang bihirang paggamit. Ang layon ng hangul ay tulungan ang pagbasa, o kahit ang kumpletong kapalit, ng hanja. Inihayag sa dokumentong Hunminjeongeum, at tinawag eonmun ("kolokyal na iskrip") at mabilis na kumalat sa lahat ng Korea para itaas ang kaalaman sa pagbasa at pagsulat. Malawak na ginamit ng lahat ng mga Koreanong klase pero madalas na ipinalagay bilang amkeul ("pambabaeng iskrip") at kaya dinedma ng mga pili, at ang hanja ay ipinalagay bilang jinseo ("totoong teksto"). Dahil sa ito, ang opisyal na dokumento ay laging sinulat sa hanja habang ang panahong Joseon. Dahil ang kaunti ay nakaintindi ang hanja, minsan na nag-abot ang mga haring Koreano ng mga abisong pampubliko, ganap na sa hangul, noong ika-16 na siglo pa, para sa lahat ng mga klase, na sumaklaw ng mga magsasakang walang pinag-aralan at mga alipin. Noong ika-17 na siglo, ang klaseng piling yangban ay nakipag-usap sa hangul sa mga alipin, kaya iminumungkahi mataas na pagbasa at pagsulat sa hangul habang panahong Joseon.

Ngayon, bihira na ginagamit ang hanja sa ordinaryong buhay dahil sa kakulangan sa ginhawa, pero mahalaga pa para sa mga makasaysayan at lingguwistikong pag-aaral. Ni Timog Korea ni Hilagang Korea ay sumasalungat ng pag-aaral at paggamit ng hanja, pero sa Hilagang Korea hindi na ginagamit, at sa Timog Korea pangunahing inilalaan para sa espesipikong mga bagay-bagay tulad ng mga pahayagan, pang-iskolar na pagsulat, at paglilinaw.

Mga tunog

Mga katinig

Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog 
Ang mga Katinig ng Wikang Koreano
Bilabial Alveolar Post-
alveolar
Velar Glottal
Nasal /m/ /n/ /ŋ/ (restricted to syllable coda)
Plosive
and
Affricate
plain /b/ or /p/ /d/ or /t/ /d͡ʑ/ or /t͡ɕ/ /ɡ/ or /k/
tense /p͈/ /t͈/ /t͡ɕ͈/ /k͈/
aspirated /pʰ/ /tʰ/ /t͡ɕʰ/ /kʰ/
Fricative plain /s/ /h/
tense /s͈/
Liquid /l/

Mga patinig

Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog  Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog 
Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog 
Ang mga pangunahing patinig ng Wikang Koreano
Monophthongs /i/ , /e/ , /ɛ/ , /a/ *, /o/ , /u/ , /ʌ/ , /ɯ/ , /ø/
Vowels preceded by intermediaries,
or Diphthongs
/je/ , /jɛ/ , /ja/ , /wi/ , /we/ , /wɛ/ , /wa/ , /ɰi/ , /jo/ , /ju/ , /jʌ/ , /wʌ/

^* ㅏ is closer to a Near-open central vowel ([ɐ]), though ⟨a⟩ is still used for tradition.

Mga sanggunian

Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog Wikang Koreano: Mga pangalan, Kasaysayan, Mga tunog  Ang lathalaing ito na tungkol sa Wika at Korea ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wiki sa pagpapalawig nito.

Tags:

Wikang Koreano Mga pangalanWikang Koreano KasaysayanWikang Koreano Mga tunogWikang Koreano Mga sanggunianWikang KoreanoHangeulHangulHanjaHilagang KoreaMunhwaŏOpisyal na wikaRepublikang Popular ng TsinaTimog Korea

🔥 Trending searches on Wiki Tagalog:

Digmaang PasipikoHimagsikang PilipinoPagkamamamayanTala ng mga taonLindolParihabaKabibeKing GutierrezTalaan ng mga salitang hiniram ng TagalogLabanan sa MactanKarapatang sibil at pampolitikaBabaeAlemanyaKasalanKatamMangyanTalampasKorupsiyon sa PilipinasAbogadoBatisAdolf HitlerIndustriyalisasyonBugtongPananakit ng bayagRene RequiestasKomisyon sa HalalanAraw ng KalayaanSaligang Batas ng Pilipinas ng 1973Pista ng MorionesPartidong NaziAlpabetong FilipinoDigmaang Pilipino–AmerikanoLuwadManuel L. QuezonSeksuwalidad ng taoJovito SalongaSakit na naipapasa sa pakikipagtalikMatinding DepresyonDigmaang KoreanoBulalakawBumberoFanny GarciaBataanLapayArtipisyal na katalinuhanLindsay de VeraMarxismoKomprehensibong Programa sa Repormang PansakahanMustasaDigmaang Sibil ng TsinaIlocosJus sanguinisMga IgorotLos BañosKatadKalabawPistaBicolApendisitisSorbetesBinangonanHagdan-hagdang Palayan ng BanaweEkonomiya ng PilipinasTalasalitaanPamamaraang parlamentaryoHermano PuleMarijuanaRehiyon ng DavaoBangungotKaalamanPamamaga ng lalamunanHinuhaMga kagawarang tagapagpaganap ng PilipinasIglesia ni CristoKatinigDaigdigAraw ng mga Nagkakaisang BansaPanaginip🡆 More