ಸ್ವರ

ಸ್ವರವೆಂಬುದು ಭಾಷೆ, ವ್ಯಾಕರಣ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಪದ. ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ವರ (ಸಂಗೀತ) ಎಂಬ ಪದ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಕೇಶಿರಾಜ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ೧೪ ಸ್ವರಗಳಿವೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾನೆ...

ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸ್ವರ ಸಾಮರಸ್ಯ ಎಂದದರೆ ಸ್ಥಾಯಿಗಳು, ನಾದಗಳು, ಸ್ವರಗಳು ಅಥವಾ ವಾದ್ಯದ ಸ್ವರಮೇಳಗಳ ಸಮೀಕರಣ. ಸ್ವರ ಸಾಮರಸ್ಯದ ಅಧ್ಯಯನವೆಂದರೆ ಸ್ವರಮೇಳಗಳು, ಅವುಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸ್ವರಮೇಳ...

ರಾಗಗಳಿದ್ದು, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ೩೬ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ವರ "ಮ" ಶುದ್ದ ಮಧ್ಯಮವಾಗಿದ್ದು, ಇನ್ನುಳಿದ ೩೬ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ವರ "ಮ" ಪ್ರತಿ ಮಧ್ಯಮವಾಗಿರುವುದು(ಮ ಸ್ವರದ ಎರಡನೆಯ...

ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆಗಳು ಸ್ವರ ಚಿನ್ಹೆಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಗೀಕರಣವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿವೆ. (ನೋಡಿ ಮೇಳಕರ್ತಮತ್ತು ಥಾಟ್); ಆದಾಗ್ಯೂ ಸ್ವರ ಚಿನ್ಹೆಯು ಸೊಗಸಿನ ವಿಚಾರವನ್ನು ಗಣನೆಗೆ...

ಮೊದಲ ಹದಿಮೂರು ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಸ್ವರ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧ. ಅವು ಯಾವುವೆಂದರೆ ಹೃಸ್ವ ಸ್ವರಗಳು ಹಾಗೂ ದೀರ್ಘ ಸ್ವರ ಹೃಸ್ವ ಸ್ವರ ಹೃಸ್ವ ಸ್ವರಗಳು (೬)ಆರು. ಒಂದು...

ಸಂಧಿಸುವುದರಿಂದ ಸಂಧ್ಯಕ್ಷರವೆಂದು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಕನ್ನಡ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಹನ್ನೊಂದನೆಯ ಅಕ್ಷರ. ದೀರ್ಘ ಸ್ವರ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ದೊರಕುವುದು ಕಷ್ಟ. ವ್ಯಂಜನಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ...

ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿವೃತ ಮಧ್ಯ ಅಗೋಲ ಸ್ವರ; ಇನ್ನೊಂದು, ಕೆಲವರ ಉಚ್ಚಾರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಮಧ್ಯ -ಮಧ್ಯ ಅಗೋಲ ಸ್ವರ. ಇವು ಎರಡಕ್ಕೂ ಇರುವ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಅತ್ತೆ(ಅವಳು...

ಉ ಕನ್ನಡ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಐದನೇ ಸ್ವರಾಕ್ಷರ. ಉ ಕನ್ನಡದ ಹೃಸ್ವ ಸ್ವರ ಅಕ್ಷರ. ನಾಮಿಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಉ ಮತ್ತು ಊ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸವರ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಉ ಅಕ್ಷರದ ಪಾತ್ರವೂ ಇದೆ. ಇದು ಕನ್ನಡ...

ರಾಗಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆನಂತರ ರೂಪಗಳು ಇನ್ನೂ ಪ್ರಗತಿಯಾಗಿದೆ. ಜಂಟಿ ಸ್ವರಗಳು, ಸ್ವರ ಜಂಟಿಗಳು, ತನ ವರ್ಣಗಳನ್ನು ಮುದ್ದುಸ್ವಮಿ ದಿಕ್ಶಿತರರು ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದವು. ಅವರು ಹಲವಾರು...

ಸಾಮವೇದ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸ್ವರ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿ ಹಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಮ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮವೇದವು ಗಾನರೂಪವಾಗಿ ಹಾಡುವ ಮಂತ್ರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವೇದವಾಗಿದೆ.ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವ ಮಂತ್ರಗಳು...

ವ್ಯಾಕರಣವನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ದ್ರಾವಿಡ ಸ್ವರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಐದು ಸ್ವರ ಗುಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಅಂದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷಿನ a, e, i,...

ಕನ್ನಡ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಅಕ್ಷರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ಸ್ವರಾಕ್ಷರ. ಇ ಕನ್ನಡದ ಹೃಸ್ವ ಸ್ವರ ಅಕ್ಷರ. ನಾಮಿಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಇ ಮತ್ತು ಈ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸವರ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಒ ಅಕ್ಷರದ...

ವಿಸಂಧಿ. ಸ್ವರಕ್ಕೆ ಸ್ವರ ಪರವಾದಾಗ ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಸಂಧಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ಪಕೃತಿಭಾವ(ವಿಸಂಧಿ) ಎಂದು ಹೆಸರು. ಎಲೆ (?), ಹೋ, ಅರೆ ಮೊದಲಾದ ನಿಪಾತಗಳಿಗೆ ಸ್ವರ ಪರವಾದಾಗ ವಿಸಂಧಿ ಆಗುತ್ತದೆ...

ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಭಜಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ವರ್ಣ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವರ ಎಂಬುದು ಭಾಷೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ಭಾಗ. (ಉದಾ: ವಸ್ತ್ರ= ವ್+ಅ+ಸ್+ತ್+ರ್+ಅ). ಇತರ ಧ್ವನಿಗಳ...

ಕೃಷ್ಣಾ ಹಾನಗಲ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2009), ಕೇಂದ್ರ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2012), ಸ್ವರ ಲಯ ಸಾಮ್ರಾಟ (2014). ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪುರಸ್ಕಾರ (2016). ವೆಂಕಟೇಶ್ ಕುಮಾರರ ಪರಿಚಯ ಮತ್ತು...

ಸಂಧಿ'ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ನಿಯಮ :- ಇ,ಈ + (ಸವರ್ಣವಲ್ಲದ ಸ್ವರ) = ಯ್ ಉ,ಊ + (ಸವರ್ಣವಲ್ಲದ ಸ್ವರ) = ವ್ ಋ + (ಸವರ್ಣವಲ್ಲದ ಸ್ವರ) = ರ್ ಉದಾಹರಣೆ :- ಅತಿ + ಅಂತ = ಅತ್ಯಂತ ಅತಿ + ಅವಸರ...

'ಇದು ಒಂದು ಸ್ವರಾಕ್ಷರ. ಇ ಕನ್ನಡ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಮೂರನೆಯ ಅಕ್ಷರವಾಗಿದೆ. ಇ ಕನ್ನಡದ ಹೃಸ್ವ ಸ್ವರ ಅಕ್ಷರ. ನಾಮಿಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಇ ಮತ್ತು ಈ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸವರ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಇ ಅಕ್ಷರದ...

ಪದದಲ್ಲಿ-ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತದ್ಭವಗಳಲ್ಲಿ-ಪರಸ್ಪರವಾಗಿ ಒಂದರ ಬಳಿಕ ಒಂದು ಬರುವುದು. ಅಥವಾ ಸ್ವರ-ವ್ಯಂಜನ ಕೂಡಿ ಬರುವುದು (ಸ್ವರ ಎಂದರೆ ಸ್ವರ ಮತ್ತು ಸ್ವರಗುಚ್ಛಗಳು, ವ್ಯಂಜನ ಎಂದರೆ ವ್ಯಂಜನ ಮತ್ತು ವ್ಯಂಜನಗುಚ್ಛಗಳು...

ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳಲ್ಲಿನ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಸಹ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವರ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಸ್ವರ ಕಡಿತ:ಸ್ವರ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸ್ವರಗಳ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ...

ನೋಡಿ): ಆರೋಹಣ : ಸ ರಿ೧ ಗ೩ ಮ೨ ಪ ದ೧ ನಿ೧ ಸ ಅವರೋಹಣ :ಸ ನಿ೧ ದ೧ ಪ ಮ೨ ಗ೩ ರಿ೧ ಸ (ಈ ಸ್ವರ ಶ್ರೇಣಿ ಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಸ್ವರಗಳು ಶುದ್ಧ ರಿಷಭ, ಅಂತರ ಗಾಂಧಾರ, ಪ್ರತಿ ಮಧ್ಯಮ, ಶುದ್ಧ ಧೈವಥ...