ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಶಾಸನ ಎಂದು ೨೦೧೭ವರೆಗೂ ದಾಖಲಾಗಿತ್ತು (ಭಾರತೀಯ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ ತಾಳಗುಂದದ ಶಾಸನ ಕನ್ನಡದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಶಾಸನ ಎಂದು...

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿ. ಕ್ರಿ. ಶ. ೪೫೦ರ ಕಾಲದ, ಕನ್ನಡದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಶಾಸನ ಇದೇ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ದೊರಕಿತು. ಹಿಟ್ಟುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ಕೆತ್ತಿಸಿದ ಈ ಶಾಸನವನ್ನು ೧೯೩೦ರ...

ವಂಶ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿರುವ ತುಂಬಾ ಹಳೆಯ ಕಲ್ಬರಹವಾದ ತಾಳಗುಂದ ಕಲ್ಬರಹ ವು (ಇದು ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹಳೆಯದು) ಕದಂಬರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಕದಂಬರು (ಕ್ರಿ.ಶ...

ಎಂದಾಗಿದ್ದುವು. ಉದಾ :ಮಹಾಪಾತಕನ್[ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ 450], ಇತ್ತೊದಾನ್[[[ಬಾದಾಮಿ ಶಾಸನ]] 578], ಕಳ್ದೋನ್[[[ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ]] 450], ಕಿಡಿಸಿದೋಮ್[[[ಲಕ್ಷ್ಮೇಶ್ವರ ಶಾಸನ]] 793]. ಹಳಗನ್ನಡದ ‘ಅರ್’...

ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಶಾಸನ ಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಸನಗಳ ಲಿಪಿ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ನುರಿತಿದ್ದಾರೆ. ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ ಮತ್ತು ತಮಟಕಲ್ಲು ಶಾಸನಗಳನ್ನು...

ಸಿಕ್ಕಿರುವ ಕನ್ನಡದ ಅತಿಹಳೆಯ ಶಾಸನವೆಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದುವರೆಗೂ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವು ಕನ್ನಡದ ಅತಿಹಳೆಯ ಶಾಸನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಇದು ಹಳೆಯದೆಂದು...

ಲಿಪಿ ದಾನ ಶಾಸನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಶಾಸನ ವೀರಗಲ್ಲು ಮಾಸ್ತಿಕಲ್ಲು ನಿಷಿಧಿಗಲ್ಲು ಯೂಪ ಶಾಸನ ಕೂಟ ಶಾಸನಗಳು ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ ಐಹೊಳೆ ಶಾಸನ ಕಪ್ಪೆ ಅರಭಟ್ಟನ ಶಾಸನ ತಮ್ಮಟ ಕಲ್ಲು ಶಾಸನ ಕುಲಮುದ್ದನ...

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ ಹೇಗೆ ಮೊದಲೊ ಹಾಗೆಯೇ ಪ್ರಥಮ ಕವಿ,ಪ್ರಥಮ ಕಾವ್ಯವಾಗಿ ಪಂಪ ಮತ್ತು ಆತನ ಕೃತಿಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ.ಈತ ಬರೆದಿರುವಂತದ್ದು...

ಸಂಗತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾಷಾಸ್ವರೂಪವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕದಂಬ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥವರ್ಮನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ ಪುರ್ವದ ಹಳಗನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಅದರ ಕೆಲವು ಪಂಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು: ನಮಃ...

ವಿವರ ಮುಂತಾದುವುಗಳಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಸನ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಶಾಸನಗಳು ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿವೆ. ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರ ಪ್ರಕಾರ ಇವು ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮುಂಚಿನವಾಗಿವೆ. ಗಂಗರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ...

ಅನುಸರಿಸಿವೆ.ಕಾಕುತ್ಥ್ಸ ವರ್ಮನ ಹಲ್ಮಿಡಿಶಾಸನ ಮತ್ತು ತಾಳಗುಂದ ಲಿಪಿಭೇದಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವುವು.ಹಲ್ಮಿಡಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಸನವು ಕಾಕುತ್ಥ್ಸವರ್ಮನ ಮಗನಾದ ಶಾಂತಿವರ್ಮನ ಹೆಸರನ್ನು ಹೇಳದೆ ಮೊಮ್ಮಗನಾದ ಮೃಗೇಶನ...

ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ ಸುಮಾರು ೧೫೦೦-೧೬೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹಿಂದಿನದು. ಐದನೆಯ ಶತಮಾನದ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಸಮಯಕ್ಕಾಗಲೇ ಕನ್ನಡವು ಸಾಕಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತ್ತು. ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷಾತಜ್ಞ...

ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಪ್ರಸಿದ್ದ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವನ್ನೂ ತನ್ನ ಮಡಿಲಲ್ಲಿರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ , ಇದುವರೆಗೆ ಸಿಕ್ಕಿರುವ ಅತಿ ಹಳೆಯ ಕನ್ನಡ ಶಾಸನ ಇದಾಗಿದೆ (450 A.D). S. K. Aruni (14...

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಅಂತಃಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ರೂಪಿತಗೊಂಡಿತು. ಕನ್ನಡದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸನವೆನಿಸಿರುವ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಮಾದರಿಯ ಕೆತ್ತನೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಲಾಂಛನವನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ...

ವಿಗ್ರಹ, ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ ಚಿತ್ರ:ಗುಹಾಂತರ ದೇವಾಲಯ, ಬಾದಾಮಿ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ (450 CE), ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಮೊದಲ ಉಪಲಬ್ಧ ಶಾಸನ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು...

ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪದಗಳು ಹೀಗಿವೆ; ಮಾನ್ಯ, ಸರ್ವ-ಮಾನ್ಯ, ಸರ್ವ-ನಮಸ್ಯ, ನಮಸ್ಯ-ವೃತ್ತಿ. ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಅ-ಕರ ಎಂಬುದು ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ್ದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ....

ಶಾಸನಗಳ ಶೋಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣರಾದರು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಬರಹದ ದಾಖಲೆಯಾದ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವನ್ನು ಸಂಶೋಧಿಸಿದ ಹಿರಿಮೆ ಅವರದು. ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿಯ ಶಾಸನವು ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ...

ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಆರಂಭದ ಶ್ಲೋಕ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಉಳಿದ ಭಾಗ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿಯೂ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಇದೇ ಇದುವರೆಗೆ ದೊರೆತ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಕನ್ನಡ ಶಾಸನ. ಭಾಷಾದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ...

ಆಳುಪರು ಆಳಿದ ಈ ಪ್ರದೇಶ ಕ್ರಿ. ಶ. 2ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತೆನ್ನಬೇಕು. ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತನಾದ ಆಳಪಗಣ ಪಶುಪತಿಯು ಆಳುಪನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಈತ ಕದಂಬ ಮಯೂರ ಶರ್ಮನ...

ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಆಳುಪರ ಮೊದಲ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಲ್ಲೇಖವು ಕ್ರಿ.ಶ 450 ರ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಆಡಳಿತಗಾರ ಆಳಾಪ (ಅಲುಪಾ) ಗಣದ ಪಶುಪತಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ...