ಪುರಂದರದಾಸ

ಪುರಂದರದಾಸ ಇವರ ಮೊದಲ ಹೆಸರು ಶ್ರೀನಿವಾಸ ನಾಯಕ, ತಂದೆ ವರದಪ್ಪನಾಯಕ, ತಾಯಿ ರುಕ್ಮಿಣಿ. ಪುರಂದರದಾಸರ ತಂದೆ ವರದಪ್ಪ ನಾಯಕ ಲೇವಾದೇವಿ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದವರು. ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಕ್ಕಳಾಗದ...

ಈ ಲೇಖನ ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪುರಂದರದಾಸ ಬಗ್ಗೆ. ಹರಿಭಕ್ತ, ದಾಸಸಾಹಿತ್ಯದ ಪುರಂದರದಾಸರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಈ ಲೇಖನವನ್ನು('ಪುರಂದರದಾಸರು') ಓದಿ. ಪುರಂದರದಾಸ - ೧೯೩೭ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ...

ಅವರ ಒಂದು ಕಾವ್ಯ.ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಠಾಕೂರ್, ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸರ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಗಳನ್ನೂ, ಪುರಂದರದಾಸ, ಕನಕದಾಸ, ಅನಾರ್ಕಳಿ, ತಿರುಪಾಣಿ, ಶಿವಾಜಿ ಮೊದಲಾದ ನಾಟಕಗಳನ್ನೂ, ಷೇಕ್ಸ್‌ಪಿಯರನ ನಾಟಕಗಳ...

ರಾಗಗಳ ಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿಗಾಗಿ ಜನ್ಯಾ ರಾಗಗಳ ಪಟ್ಟಿ ನೋಡಿ. ಗುರುವಿನ ಗುಲಾಮನಾಗುವ ತನಕ - ಪುರಂದರದಾಸ ರಘುವರ ನನ್ನು, ಶಂಬೋ ಮಹಾದೇವ, ಸಾರಮೇಗನಿ, ಅಪರಾಮ ಭಕ್ತಿ, ಶೋಬಾನೆ, ಸುಂದರ ದರದೇಹಮ್...

ರಂಜಿಸಿದ ಇವರು, ನಾಟಕಗಳಲ್ಲೂ, ಸಿನಿಮಾ ರಂಗದಲ್ಲೂ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದರು. ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಪುರಂದರದಾಸ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಆ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದವರು ಇವರೇ ಎಂದು ತಿಳಿದಿರುವುದು ಕೆಲವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ...

ಸವಾಲು, ಸೊಸೆ ತಂದ ಸೌಭಾಗ್ಯ (ಚಿಕ್ಕಸೊಸೆ) ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ, ಸಿಂಧೂರ ಲಕ್ಷ್ಮಣ, ಪುರಂದರದಾಸ ಮುಂತಾದವು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಹಾಗೂ ಜನಪ್ರಿಯ ನಾಟಕಗಳಾಗಿದ್ದು, ವಿವಿಧ ನಾಟಕ ಕಂಪೆನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ...

ಭಕ್ತ ವಿಜಯ, ಹರಿಭಕ್ತ, ಓಹಿಲೇಶ್ವರ, ಭೂಕೈಲಾಸ, ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ, ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ(ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ) ಮುಂತಾದ ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ೨೦೦ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಾಗಿ...

ರಚನೆಗಳಿದ್ದು ಕಛೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಇತೆರೆಡೆ ಹಾಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯ ತಾಯೇ ಯಶೋದಾ, ಪುರಂದರದಾಸ ಏನು ಧನ್ಯಳೋ ಲಕುಮಿ, ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಭಜ ಮಾನಸ ತ್ಯಾಗರಾಜರ ನೀ...

ಶಾರದೆ(ಬಿರುದು)ದಾಸ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿನ ಸೇವೆಗಾಗಿ. ಗೌರವ ಪತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಸನ್ಮಾನ -ವಾದಿರಾಜ-ಕನಕದಾಸ-ಪುರಂದರದಾಸ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಗೀತೋತ್ಸವ -2008-09 ಅಭಿನಂದನೆ-ಹರಿದಾಸ ರಂಗದ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕು...

ತ್ರಿಪುರಾಂಬ ಹೆಚ್ಚು ಸಿನಿಮಾ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ೧೯೩೭ ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಮುಂದಿನ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ಪುರಂದರದಾಸ. ಅವರು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಹಲವಾರು ರಂಗ ನಾಟಕಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ತ್ರಿಪುರಾಂಬಾ ಎರಡು...

ಜೋಶಿ ಅಧ್ಯಯನ ಪೀಠ, ರಾಮಮನೋಹರ ಲೋಹಿಯಾ ಅಧ್ಯಯನ ಪೀಠ, ದಲಿತ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅಧ್ಯಯನ ಪೀಠ, ಪುರಂದರದಾಸ ಅಧ್ಯಯನ ಪೀಠ, ಕೆ.ವಿ.ತಿರುಪಾಲಕ್ಷಪ್ಪ ದತ್ತಿ ಪೀಠ, ಶ್ರೀಮತಿ ಅಲ್ಲಂ ಸುಮಂಗಳಮ್ಮ ಮತ್ತು...

ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದರು. ಆನಂತರ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ಗುಲ್ಬರ್ಗದಲ್ಲೇ ಉಳಿದರು. ಶರಣ ಬಸವೇಶ್ವರ, ಪುರಂದರದಾಸ, ಕನಕದಾಸ, ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ, ರಾಘವೇಂದ್ರಸ್ವಾಮಿ ಮೊದಲಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಮಹಾಪುರುಷರ...

ಬುನಾದಿಯಾಗಿದೆ. ದಾಸರ ಪದಗಳಿಗೆ ದೇವರನಾಮಗಳೆಂದೂ ಹೆಸರು. ಈ ಪ್ರಕಾರದ ಮುಖ್ಯ ಕನ್ನಡ ಕವಿಗಳೆಂದರೆ ಪುರಂದರದಾಸ (೧೪೯೪-೧೫೬೪) ಮತ್ತು ಕನಕದಾಸ(೧೫೦೯-೧೬೦೯). ಇವರನ್ನು ದಾಸ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅಶ್ವಿನಿದೇವತೆಗಳೆಂದು...

ಪುರಂದರದಾಸರು ಕರ್ನಾಟಕದವರು ಹಾಗು ದಾಸಪದ್ಧತಿಯ ಪ್ರಮುಖರು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪುಂಡರೀಕ ವಿಠಲ, ಪುರಂದರದಾಸ, ಶ್ರೀಪಾದರಾಯ, ಕನಕದಾಸ, ಜಗನ್ನಾಥ ದಾಸ, ವಿಜಯ ದಾಸ ಮತ್ತು ಕಮಲೇಶ ವಿಠ್ಠಲ ಮೊದಲಾದವರು...

ಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ, ಪ್ರಸಾರಾಂಗದ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ, ಪುರಂದರದಾಸ ಅಧ್ಯಯನ ಪೀಠದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ, ಉಡುಪಿಯ ಎಂ.ಜಿ.ಎಂ. ಕಾಲೇಜಿನ ಜಾನಪದ ರಂಗಕಲೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನ...

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆ. ಹಿಂದೋಳ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾದ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಕೃತಿಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. ಪುರಂದರದಾಸ ಅವರಿಂದ ಬಾರಯ್ಯ ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಮತ್ತು ರಾಮ ಮಂತ್ರವ ಜಪಿಸೊ ಮನಸುಲೋನಿ ಮರ್ಮಮುಲು, ಗೋವರ್ಧನ...

ಸ್ಪೇನ್ ರಾಣಿ ಇಸಾಬೆಲ್ಲಾ, ವಾಸ್ಕೊ ಡ ಗಾಮ, ಆಲ್ಫಾನ್ಸೋ ಡಿ ಅಲ್ಬುಕರ್ಕ್, ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ, ಪುರಂದರದಾಸ ಮುಂತಾದವರು ಪಾತ್ರಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪಾತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಂದಷ್ಟು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಪಾತ್ರಗಳು...

ಚಳುವಳಿ ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ "ವೈಷ್ಣವ ಕವಿ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿ" ಗಳ ಪಟ್ಟ ಶ್ರೀಪಾದರಾಯ, ಪುರಂದರದಾಸ ಹಾಗು ಕನಕದಾಸರದ್ದು. ಹರಿದಾಸ ಚಳುವಳಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಭಕ್ತಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ...

ಆಡುಮಾತಿನ ನುಡಿಗಟ್ಟಿನಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಛಂದಸ್ಸು ಇಂಥದೇ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ ಪುರಂದರದಾಸ, ಕನಕದಾಸ, ಮೊದಲಾದವರ ಒಲವು ಷಟ್ಪದಿಗಳಲ್ಲಿಯೇ-ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಾರ್ಧಕದಲ್ಲಿ- ಇರುವುದನ್ನು...

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹರಿದಾಸರು ಆಗಿ ಹೋದರು. ಕರ್ನಾಟಕ ಹರಿದಾಸ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಪುರಂದರದಾಸ, ಕನಕದಾಸ, ವಿಜಯದಾಸ, ಗೋಪಾಲದಾಸ, ಜಗನ್ನಾಥದಾಸ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ವೆಂಕಟದಾಸರು ಪ್ರಮುಖರು...