ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ಪದ್ಧತಿಯು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನೆಲೆಯನ್ನು ಮೂರು ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಗೋಳ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುವ ಒಂದು ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ಪದ್ಧತಿ.
ಭೂಮಿಯು ಒಂದು ಗೋಳವಲ್ಲ. ಅದು ಒಂದು ಅಂಡಾಕಾರದ ಘನಾಕೃತಿಗೆ ಸಮೀಪದ ಒಂದು ಅಸಮ ರೂಪದ ಆಕಾರ. ಪ್ರತಿ ಸ್ಥಳವರ್ಣನಾ ಬಿಂದುವನ್ನು ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಒಂದು ನಿಶ್ಚಿತ ಕ್ರಮಗೊಂಡ ವರ್ಗವಾಗಿ ಖಚಿತವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಬಲ್ಲ ಒಂದು ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವುದು ಸವಾಲು. ಅಕ್ಷಾಂಶವು ಗೋಳದ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಅಳೆಯಲಾದ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲಿನ ಒಂದು ಬಿಂದುವಿನಿಂದ ಸಮಭಾಜಕ ಸಮತಲದವರೆಗಿನ ಕೋನ.
ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶದಂತೆ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಅಳೆಯಲು ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಮಾಡಲು ಗೋಳಾಕಾರದ ಅಥವಾ ಜಿಯೋಡೆಟಿಕ್ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಉಲ್ಲೇಖ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸರಳ, ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶವು ಕಾರ್ಟಿಸಿಯನ್ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಂತೆ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ಟ್ಯೂಪಲ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆಯಾದರೂ ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕಾರ್ಟಿಸಿಯನ್ ಅಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಅಳತೆಗಳು ಕೋನಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸಮತಲ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿಲ್ಲ.
ಇಪಿಎಸ್‌ಜಿ ಮತ್ತು ಐಎಸ್‌ಒ ೧೯೧೧೧ ಮಾನದಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾದಂತಹ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿವರಣೆಯು ಜಿಯೋಡೆಟಿಕ್ ಡೇಟಮ್ (ಭೂಮಿಯ ಎಲಿಪ್ಸಾಯ್ಡ್ ಸೇರಿದಂತೆ) ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ವಿಭಿನ್ನ ಡೇಟಾಗಳು ಒಂದೇ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ವಿಭಿನ್ನ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಆವಿಷ್ಕಾರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೈರೀನ್‌ನ ಎರಾಟೋಸ್ತನೀಸ್‌ಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಅವರು ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ ೩ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಿಯಾದ ಲೈಬ್ರರಿಯಲ್ಲಿ ಈಗ ಕಳೆದುಹೋದ ಭೂಗೋಳವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಒಂದು ಶತಮಾನದ ನಂತರ ನೈಸಿಯಾದ ಹಿಪ್ಪಾರ್ಕಸ್ ಸೌರ ಎತ್ತರಕ್ಕಿಂತ ನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ಅಳತೆಗಳಿಂದ ಅಕ್ಷಾಂಶವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣಗಳ ಸಮಯದ ಮೂಲಕ ರೇಖಾಂಶವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದರು. ೧ ನೇ ಅಥವಾ ೨ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಟೈರ್‌ನ ಮರಿನಸ್ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಗೆಜೆಟಿಯರ್ ಅನ್ನು ಸಂಕಲಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನರಿ ಅಥವಾ ಕೇಪ್ ವರ್ಡೆಯ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಪಶ್ಚಿಮದ ಅತ್ಯಂತ ತಿಳಿದಿರುವ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಮೆರಿಡಿಯನ್‌ನಿಂದ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಅಳೆಯಲಾದ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ಪ್ರಪಂಚದ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿದನು. ಇದನ್ನು ದ್ವೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮೈನರ್‌ನ ರೋಡ್ಸ್ ದ್ವೀಪದ ಉತ್ತರ ಅಥವಾ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ಟೋಲೆಮಿ ಅವರು ಮಧ್ಯ ಬೇಸಿಗೆಯ ದಿನದ ಉದ್ದದ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷಾಂಶವನ್ನು ಅಳೆಯುವ ಬದಲು ರೇಖಾಂಶ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷಾಂಶವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಟಾಲೆಮಿಯ ೨ ನೇ ಶತಮಾನದ ಭೂಗೋಳವು ಅದೇ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿತು. ಆದರೆ ಬದಲಿಗೆ ಸಮಭಾಜಕದಿಂದ ಅಕ್ಷಾಂಶವನ್ನು ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ೯ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ ನಂತರ ಅಲ್-ಖ್ವಾರಿಜ್ಮಿಯ ಬುಕ್ ಆಫ್ ದಿ ಡಿಸ್ಕ್ರಿಪ್ಶನ್ ಆಫ್ ದಿ ಆರ್ತ್ ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದ ಉದ್ದದ ಬಗ್ಗೆ ಮರಿನಸ್ ಮತ್ತು ಟಾಲೆಮಿಯ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿತು. ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅರೇಬಿಕ್ ಕಾರ್ಟೋಗ್ರಫಿಯು ೧೦ ಡಿಗ್ರಿ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಪ್ರಧಾನ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಮಸ್ ಪ್ಲಾನ್ಯೂಡ್ಸ್ ೧೩೦೦ ಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊದಲು ಟಾಲೆಮಿಯ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಮರುಪಡೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ಯುರೋಪ್ನಲ್ಲಿ ಗಣಿತದ ಕಾರ್ಟೋಗ್ರಫಿ ಪುನರಾರಂಭವಾಯಿತು. ೧೪೦೭ ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಜಾಕೋಪೊ ಡಿ ಏಂಜೆಲೊ ಅವರು ಫ್ಲಾರೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಟಿನ್‌ಗೆ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸಿದರು.
೧೮೮೪ ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತೆರಡು ಮಂದಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಗ್ರೀನ್‌ವಿಚ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಯಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರಿಯ ರೇಖಾಂಶವನ್ನು ಶೂನ್ಯ-ಉಲ್ಲೇಖ ರೇಖೆಯಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಡೊಮಿನಿಕನ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಈ ನಿರ್ಣಯದ ವಿರುದ್ಧ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದರೆ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಜಿಲ್ ದೂರವಿಟ್ಟವು. ಫ್ರಾನ್ಸ್ ೧೯೧೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದ ಸ್ಥಳೀಯ ನಿರ್ಣಯಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಗ್ರೀನ್ವಿಚ್ ಮೀನ್ ಟೈಮ್ ಅನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.
ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಬಿಂದುವಿನ "ಅಕ್ಷಾಂಶ" ಎಂಬುದು ಸಮಭಾಜಕ ಸಮತಲ ಮತ್ತು ಆ ಬಿಂದುವಿನ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ನೇರ ರೇಖೆಯ ನಡುವಿನ ಕೋನ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಮೂಲಕ (ಅಥವಾ ಹತ್ತಿರ) ಆಗಿದೆ. ಒಂದೇ ಅಕ್ಷಾಂಶದ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಸೇರುವ ರೇಖೆಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸಮಾನಾಂತರ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಸಮಭಾಜಕ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಷಾಂಶದ ಸೊನ್ನೆ ಡಿಗ್ರಿ ಸಮಾನಾಂತರವನ್ನು ಸಮಭಾಜಕ ಎಂದು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಭೂತ ಸಮತಲವಾಗಿದೆ. ಸಮಭಾಜಕವು ಭೂಗೋಳವನ್ನು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಗೋಳಾರ್ಧಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಬಿಂದುವಿನ "ರೇಖಾಂಶ" ಆ ಬಿಂದುವಿನ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಮತ್ತೊಂದು ಮೆರಿಡಿಯನ್‌ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖದ ಮೆರಿಡಿಯನ್‌ನ ಪೂರ್ವ ಅಥವಾ ಪಶ್ಚಿಮದ ಕೋನವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಮೆರಿಡಿಯನ್‌ಗಳು ದೊಡ್ಡ ದೀರ್ಘವೃತ್ತಗಳ ಅರ್ಧಭಾಗಗಳಾಗಿವೆ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ವೃತ್ತಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ). ಇದು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮುಖವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಆಗ್ನೇಯ ಲಂಡನ್‌ನ ಗ್ರೀನ್‌ವಿಚ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಯಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರಿಯ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಧಾನ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಆಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು - ಫ್ರೆಂಚ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿ ಎಲ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಜಿಯೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಫಾರೆಸ್ಟಿಯರ್ - ಇತರ ಮೆರಿಡಿಯನ್‌ಗಳನ್ನು ಆಂತರಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತವೆ. ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಸರಿಯಾದ ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋಳಾರ್ಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ನಕ್ಷೆಗಳು ಹಳೆಯ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಒಂದೇ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲು ಈ ಅರ್ಧಗೋಳಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ವಿಭಜಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ರೀನ್‌ವಿಚ್‌ನ ಆಂಟಿಪೋಡಲ್ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ೧೮೦ ಡಿಗ್ರಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ೧೮೦ ಡಿಗ್ರಿ ಪೂರ್ವ ಎರಡೂ ಆಗಿದೆ. ದೂರದ ಪೂರ್ವ ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ದೂರದ ಪಶ್ಚಿಮ ಅಲ್ಯೂಟಿಯನ್ ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲಕರ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಅದರಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನಾಂಕ ರೇಖೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಬಾರದು.
ಈ ಎರಡು ಘಟಕಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಎತ್ತರ ಅಥವಾ ಆಳವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶದ ರೇಖೆಗಳಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿನ ದೃಶ್ಯ ಗ್ರಿಡ್ ಅನ್ನು ಗ್ರ್ಯಾಟಿಕ್ಯುಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲ ಅಥವಾ ಶೂನ್ಯ ಬಿಂದುವು ಘಾನಾದ ಟೆಮಾದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೬೨೫ ಕಿ.ಮೀ. (೩೯೦ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗಿನಿಯಾ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಲ್ ಐಲ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
"ಲಂಬ" ಮತ್ತು "ಅಡ್ಡ" ಮೇಲ್ಮೈಯ ದಿಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ನಿಸ್ಸಂದಿಗ್ಧವಾಗಿರಲು ಮ್ಯಾಪ್-ಮೇಕರ್‌ಗಳು ಮ್ಯಾಪ್ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮೂಲ ಮತ್ತು ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಉಲ್ಲೇಖ ಎಲಿಪ್ಸಾಯ್ಡ್ ಅನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಅವರು ಗೋಳಾಕಾರದ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಆ ದೀರ್ಘವೃತ್ತದ ಮೇಲೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಟೆರೆಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರೆಫರೆನ್ಸ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅಥವಾ ಜಿಯೋಡೆಟಿಕ್ ಡೇಟಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದತ್ತಾಂಶಗಳು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿರಬಹುದು ಅಂದರೆ ಅವು ಇಡೀ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಅವು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿರಬಹುದು ಅಂದರೆ ಅವು ಭೂಮಿಯ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೂಕ್ತವಾದ ದೀರ್ಘವೃತ್ತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿರುವ ಬಿಂದುಗಳು ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಉಂಟಾದ ಭೂಖಂಡದ ಪ್ಲೇಟ್ ಚಲನೆ, ಮುಳುಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ಭೂಮಿಯ ಉಬ್ಬರವಿಳಿತದ ಚಲನೆಯಿಂದಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ದೈನಂದಿನ ಚಲನೆಯು ಒಂದು ಮೀಟರ್ ಆಗಿರಬಹುದು. ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಚಲನೆಯು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ೧೦ ಸೆಂ.ಮೀ ವರೆಗೆ ಅಥವಾ ಒಂದು ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ೧೦ ಮೀ ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಹವಾಮಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರದೇಶವು ೫ ಮಿ.ಮೀ. ಮುಳುಗುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಕಳೆದ ಹಿಮಯುಗದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಗಳ ಕರಗುವಿಕೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯಾ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ೧ ಸೆಂ.ಮೀ ಏರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ನೆರೆಯ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಕೇವಲ ೦.೨ ಸೆಂ.ಮೀ. ಸ್ಥಳೀಯ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಅತ್ಯಲ್ಪವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾಗತಿಕ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಜಾಗತಿಕ ದತ್ತಾಂಶಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಜಿಯೋಡೆಟಿಕ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಪೊಸಿಷನಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ಡೀಫಾಲ್ಟ್ ದತ್ತಾಂಶ, ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಡ್ರಿಫ್ಟ್ ಮತ್ತು ಕ್ರಸ್ಟಲ್ ಡಿಫಾರ್ಮೇಶನ್ ಅನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲು ಬಳಸುವ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಟೆರೆಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರೆಫರೆನ್ಸ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೇಮ್ ಆಗಿವೆ. ಭೂಮಿಯ ಕೇಂದ್ರದ ಅಂತರವನ್ನು ಬಹಳ ಆಳವಾದ ಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದು.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಟೋಗ್ರಾಫಿಕಲ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ದತ್ತಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಡೇಟಮ್, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಇಡಿ೫೦ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಒಎಸ್‌ಜಿಬಿ೩೬ ಸೇರಿವೆ. ದತ್ತಾಂಶವು ಅಕ್ಷಾಂಶವನ್ನು ಫೈ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶ ಲ್ಯಾಂಬ್ಡಾವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಂನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಕ್ಷಾಂಶ, ರೇಖಾಂಶ ಮತ್ತು ಎತ್ತರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಡಬ್ಲ್ಯೂ ೮೪ ಗ್ರೀನ್‌ವಿಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಎಸ್‌ಜಿಬಿ೩೬ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ನಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೧೨ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ನ್ಯಾಟೊ ಬಳಸುವ ಮಿಲಿಟರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಡಿ೫೦ ಸುಮಾರು ೧೨೦ ಮೀ. ನಿಂದ ೧೮೦ ಮೀ. ವರೆಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.
ಸ್ಥಳೀಯ ದತ್ತಾಂಶಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಮಾಡಿದ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿನ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶವು ಜಿಪಿಎಸ್ ರಿಸೀವರ್‌ನಿಂದ ಪಡೆದಂತೆಯೇ ಇರಬಾರದು. ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳನ್ನು ಒಂದು ಡೇಟಾದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಹೆಲ್ಮರ್ಟ್ ರೂಪಾಂತರದಂತಹ ಡೇಟಮ್ ರೂಪಾಂತರದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸರಳವಾದ ಅನುವಾದವು ಸಾಕಾಗಬಹುದು.
ಜನಪ್ರಿಯ ಜಿಐಎಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಅಥವಾ ರೇಖಾಂಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಿಸಲಾದ ಜಿಸಿಎಸ್ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕನ್ ೧೯೮೩' ನಿಂದ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಅಥವಾ ರೇಖಾಂಶದಲ್ಲಿನ ದತ್ತಾಂಶವು ೧೯೮೩ ರ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ದತ್ತಾಂಶವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು 'ಜಿಸಿಎಸ್ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕನ್ ೧೯೮೩' ನಿಂದ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಮಭಾಜಕದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜಿಆರ್‌ಎಸ್ ೮೦ ಅಥವಾ ಡಬ್ಲ್ಯೂಜಿಎಸ್ ೮೪ ಗೋಲಾಕಾರದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಅಕ್ಷಾಂಶದ ಸೆಕೆಂಡ್ ಅಳತೆ ೩೦.೭೧೫ ಮೀ., ಒಂದು ಅಕ್ಷಾಂಶ ನಿಮಿಷ ೧೮೪೩ ಮೀ., ಮತ್ತು ಒಂದು ಅಕ್ಷಾಂಶದ ಡಿಗ್ರಿ ೧೧೦.೬ ಕಿ.ಮೀ. ರೇಖಾಂಶದ ವೃತ್ತಗಳು, ಮೆರಿಡಿಯನ್, ಭೌಗೋಳಿಕ ಧ್ರುವಗಳಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಷಾಂಶ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಒಂದು ಸೆಕೆಂಡಿನ ಪಶ್ಚಿಮ - ಪೂರ್ವ ಅಗಲವು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಮಭಾಜಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೇಖಾಂಶದ ಎರಡನೇ ಅಳತೆ ೩೦.೯೨ ಮೀ., ಉದ್ದದ ನಿಮಿಷ ೧೮೫೫ ಮೀ. ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶದ ಡಿಗ್ರಿ ೧೧೧.೩ ಕಿ.ಮೀ. ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ೩೦ ಡಿಗ್ರಿನಲ್ಲಿ ರೇಖಾಂಶದ ಸೆಕೆಂಡ್ ೨೬.೭೬ ಮೀ., ಗ್ರೀನ್‌ವಿಚ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೯.೨೨ ಮೀ., ಮತ್ತು ೬೦ ಡಿಗ್ರಿನಲ್ಲಿ ಅದು ೧೫.೪೨ ಮೀ. ಇರುತ್ತದೆ.
ಡಬ್ಲ್ಯೂಜಿಎಸ್ ೮೪ ಗೋಲಾಕಾರದ ಮೇಲೆ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಫೈ ನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷಾಂಶದ ಡಿಗ್ರಿಯ ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಉದ್ದ (ಅಂದರೆ ಅಕ್ಷಾಂಶದಲ್ಲಿ ೧ ಡಿಗ್ರಿ ಚಲಿಸಲು ನೀವು ಉತ್ತರ - ದಕ್ಷಿಣ ರೇಖೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕಾದ ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ) ಸುಮಾರು
ಪ್ರತಿ ಡಿಗ್ರಿ ಅಕ್ಷಾಂಶಕ್ಕೆ ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಹಿಂತಿರುಗಿದ ಅಳತೆಯು ಅಕ್ಷಾಂಶದೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಂತೆಯೇ ರೇಖಾಂಶದ ಡಿಗ್ರಿಯ ಮೀಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ದವನ್ನು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಬಹುದು
(ಆ ಗುಣಾಂಕಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಅವು ನೀಡುವ ದೂರವು ಒಂದು ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಒಳಗೆ ಸರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.)
ಎರಡೂ ಸೂತ್ರಗಳು ಪ್ರತಿ ಡಿಗ್ರಿಗೆ ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸುತ್ತವೆ.
ಅಕ್ಷಾಂಶದಲ್ಲಿ ರೇಖಾಂಶದ ಡಿಗ್ರಿಯ ಉದ್ದವನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲು ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧಾನ ಫೈ ಎಂಬುದು ಗೋಳಾಕಾರದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಊಹಿಸುವುದು (ಪ್ರತಿ ನಿಮಿಷ ಮತ್ತು ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಅಗಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲು, ಕ್ರಮವಾಗಿ ೬೦ ಮತ್ತು ೩೬೦೦ ರಿಂದ ಭಾಗಿಸಿ):
ಅಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಸರಾಸರಿ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ತ್ರಿಜ್ಯ 
ಅಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಸಮಭಾಜಕ ತ್ರಿಜ್ಯ 
| ಅಕ್ಷಾಂಶ | ನಗರ | ಡಿಗ್ರಿ | ನಿಮಿಷ | ಸೆಕೆಂಡು | ±೦.೦೦೦೧ ಡಿಗ್ರಿ |
|---|---|---|---|---|---|
| ೬೦ ಡಿಗ್ರಿ | ಸೇಂಟ್ ಪೀಟರ್ಸ್ಬರ್ಗ್ | ೫೫.೮೦ ಕಿ.ಮೀ. | ೦.೯೩೦ ಕಿ.ಮೀ. | ೧೫.೫೦ ಮೀ. | ೫.೫೮ ಮೀ. |
| ೫೧ ಡಿಗ್ರಿ ೨೮ ನಿ. ೩೮ ಸೆ. ಉತ್ತರ | ಗ್ರೀನ್ವಿಚ್ | ೬೯.೪೭ ಕಿ.ಮೀ. | ೧.೧೫೮ ಕಿ.ಮೀ. | ೧೯.೩೦ ಮೀ. | ೬.೯೫ ಮೀ. |
| ೪೫ ಡಿಗ್ರಿ | ಬೋರ್ಡೆಕ್ಸ್ | ೭೮.೮೫ ಕಿ.ಮೀ. | ೧.೩೧ ಕಿ.ಮೀ. | ೨೧.೯೦ ಮೀ. | ೭.೮೯ ಮೀ. |
| ೩೦ ಡಿಗ್ರಿ | ನ್ಯೂ ಓರ್ಲಿಯನ್ಸ್ | ೯೬.೪೯ ಕಿ.ಮೀ. | ೧.೬೧ ಕಿ.ಮೀ. | ೨೬.೮೦ ಮೀ. | ೯.೬೫ ಮೀ. |
| ಸೊನ್ನೆ ಡಿಗ್ರಿ | ಕ್ವಿಟೊ | ೧೧೧.೩ ಕಿ.ಮೀ. | ೧.೮೫೫ ಕಿ.ಮೀ. | ೩೦.೯೨ ಮೀ. | ೧೧.೧೩ ಮೀ. |
ಬಹು-ಅಂಕಿಯ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಯಾವುದೇ ಸರಣಿಯಂತೆ ಅಕ್ಷಾಂಶ-ರೇಖಾಂಶ ಜೋಡಿಗಳು ಸಂವಹನ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಸವಾಲಾಗಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಜಿಸಿಎಸ್ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳನ್ನು ಆಲ್ಫಾನ್ಯೂಮರಿಕ್ ತಂತಿಗಳು ಅಥವಾ ಪದಗಳಾಗಿ ಎನ್ಕೋಡಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಪರ್ಯಾಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ:
ಇವು ವಿಭಿನ್ನ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲ, ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶದ ಮಾಪನಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧಾನಗಳು ಮಾತ್ರ.
This article uses material from the Wikipedia ಕನ್ನಡ article ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ಪದ್ಧತಿ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡದಿದ್ದ ಹೊರತು ಪಠ್ಯ "CC BY-SA 4.0" ರಡಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ಕನ್ನಡ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
