សេចក្តីវិភាគគឺជាការសិក្សាអំពីចិត្ត ហើយនឹងការបែកចែកយល់អោយបានច្បាសលាស់ពីចិត្តអ្នកដែលនៅជុំវិញខ្លួន ទាំងនេះគឺ
ការបង្ហាញបន្តិចបន្តចអំពីការវិភាគចិត្ត។
មានៈ - តថភាពបរានុម័ត - ចរិតអត្តនោម័តរបស់ចិត្ត - ចិត្តជាមុខងាររបស់ខួរក្បាល - ចិត្តជាបទពិសោធន៍ដែលមានចរិត សង្គមប្រវត្តិ ហើយដែលមនុស្សបានប្រែក្លាយជាសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន ។
ឧៈ គំហើយខុសគ្នានៃផ្លែស្វាយមួយ ដោយមនុស្សធម្មតាមនុស្សឈឺក្រពះ និង ស្រ្តីមានពោះ ។
- តំរង់ទិស ណែនាំ ដឹកនាំអំពើរបស់មនុស្ស ។ ឧៈ អ្នកប្រមាញ់សំដៅទៅកន្លែងដែលសត្វយំ ។ - រុញច្រាន ធ្វើអោយកាន់តែខ្លាំងនូវអំពើ ទាំងឡាយ ។ ឧៈ ទឹកចិត្តឪពុកម្តាយស្រឡាញ់កូន ធ្វើអោយកូនហ៊ានតស៊ូ ខិតខំ ប្រឹងប្រែងក្នុងការការរៀនសូត្រ ការងារ ។ - តំរែតំរង់ កែតំរូវអំពើៈ នៅក្នុងសកម្មភាព គេអាចភាន់ច្រលំ ។ គោលបំណងដែលបានកំនត់ជួយអោយមានភាពត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដ និង មានប្រយោជន៍ ។
- លំនាំចិត្តៈ ជាបាតុភូតទាំងឡាយណា ដែលប្រព្រឹតទៅក្នុងរយៈ ពេលមួយខ្លី វាអាចចាប់ផ្តើម ការប្រព្រឹត្តទៅ និង ការបញ្ចប់ ។ - សភាពចិត្តៈ ជាបាតុភូតចិត្ត ដែលប្រព្រឹត្តទៅអស់រយៈពេលយូរបន្តិច ។ ជាធម្មតាសភាពចិត្តដើរតាមលំនាំចិត្តដទៃទៀត ដោយ យកលំនាំចិត្តទាំងនោះធ្វើជាបង្អែក ។ - លក្ខណៈចិត្តៈ ជាបាតុភូតចិត្តទាំងឡាយដែល ប្រព្រឹត្តទៅអស់រយៈពេលយ៉ាងវែង ជួនកាលរហូតអស់មួយជីវិត ហើយមានសភាពនឹងនរ ចំពោះបុគ្គលមួយជាក់លាក់ ។
មាន ៦ យ៉ាង គឺៈ
ឧៈ សង្កេតទៅលើចណូលចិត្ត និង តំរូវការរបស់អតិថិជន ។
ឧៈ តាមរយៈប្រាសាទ អង្គរ វត្ត ដែលបានបន្សល់ទុក នាំអោយយើងដឹងពីស្នាដៃរបស់បុព្វបុរសខ្មែរសម័យនោះថាជាមនុស្សឧស្សាហ៍ និងជាមនុស្សដែលមានការបំរុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ។
ចំៈ មានពីរ គឺៈ - ពុទ្ធិឥន្រ្ទីយ៍ៈ ជាលំនាំពុទ្ធិដែលឆ្លុះបញ្ចាំងតថភាពបរានុម័ត ដោយប្រើឥន្ទ្រីយ៍ ។ ពុទ្ធិឥន្រ្ទីយ៍មាន ឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ និង ប្រត្យក្សារម្មណ៍ ។ - ពុទ្ធិវាចារៈ ជាលំនាំពុទ្ធិដែលឆ្លុះបញ្ចាំងដោយប្រយោពីលក្ខណៈ ខាងក្នុងនៃវត្ថុ ឬ បាតុភូត ដែលកន្លងហួសមកហើយ ឬ ដែលស្ថិតនៅចំពោះមុខ ឬ នៅអនាគត ហើយបង្កើតបានជា សញ្ញាណអរូបី និង ទូទៅ ។
ឧៈ ហូបនំ ច្រមុះដឹងក្លិន អណ្តាតដឹងរសជាតិ .
- ឆ្លុះបញ្ជាំងពីវត្ថុ ឬ បាតុភូតដែលប្រព្រឹត្តផ្ទាល់មកលើសរីរាង្គឥន្ទ្រីយ៍ ។ + លក្ខណៈខុសគ្នា ឥន្ទ្រីយារម្មណ៍ ប្រត្យក្សារម្មណ៍ - ផ្តល់នូវលក្ខណៈទោលនៃវត្ថុ - ផ្តល់នូវលក្ខណៈទាំងស្រុង ឬបាតុភូត នៃវត្ថុទាំងមូល - លទ្ធផលឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ផ្សេងៗ - លទ្ធផលរូបភាព ។
- ការគិតមានបីប្រភេទគឺៈ + ការគិតរូបីដោយដៃ + ការគិតរូបីដោយរូបភាព + ការគិតអរូបី
ចំៈ គឺជាលំនាំចិត្តដែលឆ្លុះបញ្ចាំងវត្ថុទាំងឡាយដែលពុំទាន់កើតមាននៅឡើយ ក្នុងបទពិសោធរបស់បុគ្គល ។ លំនាំនេះ ប្រព្រឹត្តទៅដោយបង្កើតរូបភាពថ្មីៗ ដែលចាប់ផ្តើមពី រូបតំណាងចាស់ៗទំាងឡាយ ។
ចំៈគឺជាការប្រមូលផ្តុំនៃប្រព័ន្ធសញ្ញាទាំងឡាយដែលជាគ្រឹះក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សក្នុងសង្គម ។ ភាសាជាការសម្តែងសកម្មភាពដោយនិមិ្មតរបស់មនុស្សពោលគឺ សម្បទារបស់គេ ក្នុងការសម្តែងចិត្តគំនិត និង ជាហេតុការណ៍នានាតាមសូរសំលេង និង កាយវិការ ។ សរុបមក ភាសាគឺជាឧបករណ៍នៃគំនិតដែលមនុស្សបង្កើតឡើងសំរាប់បញ្ជូលទំនាក់ទំនងក្នុងសង្គម ។
- ចក្ខុឥន្ទ្រីយារម្មណ៍ ឬ ចក្ខុវិញ្ញាណ - សោតិន្ទ្រីយារម្មណ៍ ឬ សោតវិញ្ញាណ - ឃានិន្ទ្រីយារម្មណ៍ ឬ ឃានវិញ្ញាណ - ជីវ្ហិន្ទ្រីយារម្មណ៍ ឬ ជីវ្ហាវិញ្ញាណ - កាយិន្ទ្រីយារម្មណ៍ ឬ កាយវិញ្ញាណ
- សរីរាង្គទទួល - សរសៃប្រសាទ ប្រទាញ - ផ្នែកមួយដែលទាក់ទងនឹង អឌ្ឍគោលខួរ
- ច្បាប់ព្រំ - ច្បាប់បន្ស៊ាំ - ច្បាប់អំពើប្រតិឃាដរវាងឥន្រ្ទីយារម្មណ៍នានា - ច្បាប់ផ្ទុយគ្នានៃឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ ។
- ច្បាប់ជំរើស - ច្បាប់អត្ថន័យ - ច្បាប់ស្ថិរភាព - ច្បាប់មាយាការ
ចិត្តវិទ្យា (Psychology)មានឫសស័ព្ទមកពីភាសាក្រិកពាក្យថា “Psyche” មានន័យថា “ចិត្ត” (ធម្មជាតសម្រាប់សន្សំអារម្មណ៍,សម្រាប់គិត គឺវិញ្ញាណ)+ពាក្យថា“.កកសក់ ()??)(?8?របបរបប។។”ដែលប្រែថា(ការសិក្សា) ” ដូច្នោះពាក្យថា “ចិត្តវិទ្យា”មានន័យថា” សាស្ត្រដែលសិក្សាអំពីចិត្ត ឬព្រឹត្តិកម្មរបស់ មនុស្ស ”។ វចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់ថា៖ ចិត្តវិទ្យាគឺវិជ្ជាខាងចិត្ត ។ បន្ទាប់មកអត្ថន័យ របស់ចិត្តវិទ្យាបានផ្លាស់ប្តូរទៅតាមយុគសម័យ គឺអាស្រ័យទៅតាមគោល គំនិ តដែលមាន ៊ឥទ្ធិពល ចំពោះអ្នកចិត្តវិទ្យា ឬចំណាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកចិត្តវិទ្យា ក្នុងយុគសម័យ នោះ ៗ ដូចជាក្នុងយុគ គោលគំនិតក្កក់សេសថា,មកលើវាសល់នុងរឿង កក់(Unconscious mind) អញ្ញាណចិត្ត ជាទីចាប់អារម្មណ៍និងពេញនិយម ។ ចិត្តវិទ្យាត្រូវបានគេគិតថាគឺការសិក្សាទាក់ទងនឹង (Unconsciousmind) អញាណចិត្ត ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងយុគដែលព្រឹត្តិកម្មនិយមជាទីពេញនិយម អត្ថន័យរបស់ចិត្តវិទ្យាក៏ប្តូរទៅ សិក្សារឿងព្រឹត្តិកម្មនិយមទៅ វិញ។ទោះបីយ៉ាងណាក៏៊កកស៊ើបរបប។ ដោយ ចិត្តវិទ្យាក្នុងយុគសម័យនីមួយៗ មិនមានអត្ថន័យតែម្យ៉ាងនោះទេ ព្រោះការស្វែងយល់ផ្នែកចិត្តវិទ្យាមានចំនួនច្រើនឡើងក្នុងអំឡុងពេលព្រមគ្នា រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលការស្វែងយល់នឹកកកុញ។ចចប់់ងចំណាប់អារម្មណ៍នៃអ្នកចិត្តវិទ្យា មានអត្ថន័យផ្សេងៗពីគ្នា រហូតដល់មិន អាចកំណត់យកអត្ថន័យណាមួយកកលើ៊លេងកកកម្មផលនាមុខរបបនិង់មិនចង់់ថាយុវវ័យ។។។ខ៊របបលន់បើសេសសល់.ពិវេកកក្នុងសនលុបតប្រាកដ ឬច្បាស់លាស់បានឡើយ។ជាពិសេស សមាគម ចិត្តវិទ្យាអាមេរិកកាំង (American Psychologicកក់សេសសល់ក្នុងal Association: APA)អង្គការើ,់របបរបចង់បផលលំបាកដល់ផ្នែកចិត្តវិទ្យាដែល មានឈ្មោះបោះសម្លេងជាងគេ ក្នុងលោកបានឲនិយមន័យ ” ចិត្តវិទ្យាថា គឺការសិក្សាផ្នែក វិទ្ច៊៊របបលោកមិន៊៊៊៊។រង។ចផផ៊ុំ៊។។។បាន។យាសាស្រ្ត ដែលទាក់ទងទៅនឹងព្រឹត្តិកម្មហើយនឹងរបៀបបែបបទផ្នែក នៃបច្ចេកបុគ្គល ” បើ និយាយឲស្រួលស្តាប់ទៅ “ចិត្តវិទ្យា”គឺការសិក្សាទាក់ទងទៅនឹង គំនិត អារម្មណ៍ហើយនឹង ព្រឹត្តិ កម្មរបស់មនុស្សដោយប្រើវិធីសាស្រ្ត ដែលជាវិទ្យាសាស្្វាឪ .៊របស់របបថាវា៊៊កក៊កក់និម្មិតមករបបល្មមលុយរបបបបរកករកកកម្មករ៊លើកក។៊៊ចដូចជាសិក្សាក្នុងរឿងបុគ្គលិកលក្ខណៈ និង វិវឌ្ឍនាការ (Development) អំឡុងពេលវ័យនីមួយៗ នៃបុគ្គលជាដើម ។
This article uses material from the Wikipedia ភាសាខ្មែរ article វិភាគចិត្តវិទ្យា, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ខ្លឹមសារអត្ថបទប្រើប្រាស់បានក្រោមអាជ្ញាបណ្ឌCC BY-SA 4.0 លើកលែងតែមានបញ្ជាក់ផ្សេងពីនោះ។ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ភាសាខ្មែរ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.