Michael Jackson

Michael Jackson
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Michael Joseph Jackson
Jaiotza	Gary, 1958ko abuztuaren 29a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Neverland Ranch (en)
Talde etnikoa	afro-amerikarra
Lehen hizkuntza	estatubatuar ingelesa; ingelesa
Heriotza	Los Angeles, 2009ko ekainaren 25a (50 urte)
Hobiratze lekua	Forest Lawn Memorial Park (en)
Heriotza modua	giza hilketa: miokardio infartu akutua
Familia
Aita	Joseph Jackson
Ama	Katherine Jackson
Ezkontidea(k)	Lisa Marie Presley (1994ko maiatzaren 26a - 1996ko abuztuaren 20a); Debbie Rowe (en) (1996ko azaroaren 15a - 2000ko apirila)
Seme-alabak	ikusi Prince Michael Jackson I; Paris Jackson; Prince Michael Jackson II;
Anai-arrebak	ikusi Rebbie Jackson; Janet Jackson; La Toya Jackson; Jermaine Jackson (en) ; Marlon Jackson; Randy Jackson (en) ; Jackie Jackson (en) ; Tito Jackson (en) ; Brandon Jackson (en) ;
Leinua	Jackson family (en)
Hezkuntza
Heziketa	Montclair College Preparatory School (en)
Hizkuntzak	estatubatuar ingelesa; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	dantzaria, egile abeslaria, enpresaburua, filantropoa, film-zuzendaria, gidoilaria, autobiografialaria, disko-ekoizlea, zinema aktorea, aktorea, ekintzailea, musikaria, estudioko musikaria, abeslaria, ahots-aktorea, arte bildumagilea, kantugilea, modeloa eta poeta
Altuera	175 zentimetro
Lan nabarmenak	ikusi Off the Wall; Thriller; Bad; Dangerous; HIStory: Past, Present and Future, Book I (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Karrera artistikoari Grammy saria (2010) ; Grammy Legend Award (1993) ; International Artist Award of Excellence ; Genesis saria ; Grammy Award for Best Male R&B Vocal Performance (1980) : Don't Stop 'Til You Get Enough; Grammy Award for Album of the Year (1984) : Thriller; Grammy Award for Best Male Pop Vocal Performance (1984) : Thriller; Grammy Award for Record of the Year (1984ko otsailaren 28a) : Beat It; Grammy Award for Best Male Rock Vocal Performance (1984ko otsailaren 28a) : Beat It; Grammy Award for Best Album for Children (1984) : E.T. the Extra-Terrestrial (en) ; Grammy Award for Producer of the Year, Non-Classical (1984) : Thriller; Grammy Award for Best Music Film (1985) : Michael Jackson's Thriller (en) ; Grammy Award for Song of the Year (1986) : We Are the World; Grammy Award for Best Music Video (1990) : Leave Me Alone; Grammy Award for Best Music Video (1996) : Scream / Childhood; Johnny Mercer Award (2002) ; Grammy Award for Best R&B Song (1984ko otsailaren 28a) : Billie Jean; Grammy Award for Best Male R&B Vocal Performance (1984ko otsailaren 28a) : Billie Jean; Officer of the National Order of Merit (1992ko otsaila) ; Medal of the City of Paris : Jacques Chirac (1988ko ekaina) ; Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan ; American Choreography Awards ; Rock and Roll Hall of Fame (2001) ;
Influentziak	Sammy Davis JR, James Brown, Charlie Chaplin, Fred Astaire, Diana Ross, Sam Cooke, Sly Stone (en) , Jackie Wilson (en) , Marcel Marceau eta The Beatles
Kidetza	The Jackson 5
Genero artistikoa	pop musika; soula; dantza; Disco musika; rock; bluesa; rhythm and bluesa; funk; new jack swing (en) ; hip hop musika; hard rock; urbana; sanba; dance popa
Ahots mota	tenorra
Musika instrumentua	ahotsa; pianoa; bateria; perkusio instrumentua
Diskoetxea	Epic Records; Sony Music; Motown Records; Universal Music Group; Sony BMG; Legacy; Steeltown Records (en)
	michaeljackson.com

"Poparen Erregea" ezizenaz ezaguna zen.

Bost urterekin anaiekin batera "The Jackson Brothers" taldea osatu zuen, gerora "The Jackson Five" izango zena.

Bakarlari moduan, ibilbide arrakastatsua eduki du, "Thriller" (1982) diskoa izanda historiako salduena munduan (51 milioi ale), 13 Grammy Sari eskuratuta eta 13 "number-one single" lortuz AEBetan, besteak beste. "Thriller", "Billie Jean", "Beat it", "I Just Can't Stop Loving You", "Bad" eta "Black or White" haren abestirik arrakastatsuenen artean daude. Abestiak plazaratzeko bideoak bereziki zaindu zituen, sarri bideogintzako azken teknikak erabiliz, morphing delakoaren efektua kasu.

Rock and Roll Hall of Fame-n bi aldiz sartu zen, "The Jackson 5" garaian eta bakarlari moduan.

Bere bizitza pribatuaren azken urtetan, arazoak eduki zituen Justiziarekin, eta 2005ean epaitu egin zuten adingabeko batzuk salatutako sexu gehiegikeriak direla eta. 2009ko ekainean bihotzeko baten ondorioz hil egin zen.

Bizitza

Hastapenak

Bere aita Joseph Jacksonek metalurgia lantegi batean lan egiten zuen. Musikazale amorratua zen eta gitarra elektrikoa jotzen zuen baina bere seme-alabei erabiltzen uzten ez zien. Hala ere, anaia zaharrenek (Jackie, Jermaine eta Tito), haien aita etxean ez zegoenean erabiltzen hasi ziren, eta azkenean zaletasun bihurtu zuten musika.

Denborarekin, Josephek bere lau semerekin (Marlon, Jackie, Jermaine eta Tito) talde bat osatzea erabaki zuen. Garai hartan, Michael gazteegia zen taldean parte hartzeko, baina bost urte soilik zituelarik, Jermaine abeslari bezala ordezkatu zuen, The Jackson Five sortuz. Boskoteak urteetan zehar klub ezberdinetan jo zuten eta lehiaketa ugaritan parte hartu zuten. 1968an (Gladis Knight eta Bobby Taylor produktoreengatik gomendatuta), Motown diskoetxearentzat audizio bat egin zuten. Berry Gordyk bertako jabeak, berehala kontratatu zituen, Michael gaztea eta bere anaiak Jackson Brownen abestiak bertsioak egiten ikusi eta gero.

Taylorren ardurapen artistikoan, urtebete lanean eman zuten 1969eko urrian, beren lehen singlea kaleratu zuten, "I want you back". Arrakasta handia izan zuten, eta oso entzunak egin ziren. 1972an Michaelek bere bakarlari karrera hasi zuen "Got to be there" albumarekin debutatuz, Jackson Fiveren abeslaria zen bitartean. Lau urte geroago, Motown diskoetxea utzi eta Epic Recordsekin kontratua sinatu zuten.

Ospea

Quincy Jones produktorea ezagutu ondoren, 1979an Jacksonek "Off the wall" album berria atera zuen CBS diskografiaren laguntzaz. Grammy bat irabazi zuen Rhythm & Bluesko abeslari honena izateagatik eta "Don´t stop ´til you to get enough" kantarengatik. 1981.urtean bere anaiekin batera, LP bat editatu zuen: "Triumph". 1982.ean Thriller albuma atera zuen eta honekin ikuskizunaren mega izarra bihurtu zen. Hollywooden izarren famaren pasealekuan lehenengo pertsona izan zen bi izar lortzen. Geroztik aurrera, album hori historian gehien saldu den albuma izan da, gutxi gorabehera 104 miloi kopia, 65 Estatu Batuetan eta 55 gainerako lekuetan. Thriller kantak bere bideokliparengatik ere ospe handia hartu zuen eta album horren barruan "Beat it" eta "Billie Jean" kanta ezagunak agertzen dira. 1985ean, Lionel Richie eta beste ospetsu batzuekin, "Usa for Africa" reprodukzio musikala egin zuten eta "We are the world"-ek milloi asko bildu zituen Afrikako herrialde gosetuentzat, batez ere Etiopiara, eta urte haietako disko salduena bihurtu zen.

21. mendean

2001. urtean, Jacksonek bere 30. urteurrena ospatu zuen bakarlari gisa, “Invisible” albuma kaleratuz eta irailaren 11ko atentatua baina egun batzuk lehenago Madison Square Gardenean kontzertu bat emanez. Dena den, disko horrek ez zuen besteek bezain beste saldu. 2002rako aurreikusita zegoen bira bat deuseztatu zuen, beste hainbat singleren kalerakuntzarekin batera.

2001eko urrian Michaelek beste hainbat artistekin batera "What more can I give" lan benefikoa grabatu zuen, irailaren 11ko atentatuan hildakoen familientzat 50 milioi dolar lortzeko asmoz, baina azkenean ez zen kaleratu, Jacksonek Sony Music utzi baitzuen. Kanta hori grabatu zuten, besteak beste, Mariah Carey, Céline Dion, Tom Petty, Reba McEntire, Ricky Martin, Carlos Santana, Beyoncé Knowles (Destiny's Child), Nick Carter (Backstreet Boys), Aaron Carter, Mya, Luis Miguel, Gloria Estefan, Shawn Stockman (Boyz II Men), Shakira, Usher, Brian McKnight, Julio Iglesias, Luther Vandross, John Secada, Billy Gilman, Alejandro Sanz, Christian Castro, Olga Tañón, Anastacia, Juan Gabriel, Thalía, Ziggy Marley eta 3LW-k.

Heriotza

Michael Jackson 2009ko ekainaren 25ean hil zen arnas gutxiegitasuna jasan ostean. Los Angelesko bere jauregian hil egin zen. 911 larrialdi zerbitzuetara 12:21etan deitu zuten, eta medikuak 9 minutu beranduago iritsi ziren. Ahal zuten azkarren, Los Angelesko Ronald Reagan UCLA Medical Centerera eraman zuten eta bere heriotza arratsaldeko 2:26etan ziurtatu zuten medikuek.

Handik egun batzuetara, uztailaren 7an, bere omenean hiletak ospatu ziren Los Angelesko Staples Center estadioan. Milaka lagun bildu ziren Jacksonei azken agurra ematera.

Ahotsa

Tinbre bokala: kontratenorra, tenorra eta baritonoa.
Notarik altuena: E6
Notarik baxuena: E3
Ahots-maila: 3,6 zortziko

Bitxikeriak

Pepsiren iragarki bat grabatzen ari zen bitartean, Jacksonek hirugarren mailako erredurak jasan zituen ilean eta gorputzeko beste zenbait ataletan. Konpentsazio gisa, enpresak mila milioi dolar ordaindu zizkion, baina berak erretako pertsonentzako ospitale bati dohaintzan eman zizkion (orduz geroztik “Michael Jacksonen Erretakoentzako Zentroa” deiturikoa).
Azaleko gaixotasun bat pairatzen du, bitiligo deiturikoa.
Bi aldiz ezkondu da: lehen aldia Lisa Marie Presleyrekin (Elvis Presleyren alaba), eta bigarrena Deborah Rowe erizainarekin, berekin bi seme izan zituelarik: Michael eta Paris. Abeslariak, bi hauetaz gain, hirugarren seme bat eduki zuen, Prince Michael II, bere esperma alokairuzko ama batengan isuriaz jaiotakoa.
Thriller albuma historiako salduena da.
Victory albuma CD formatuan kaleratu zen lehena da.
Historiako musikaririk sarituena izan da 405 sari dituelarik, horien artean 18 Grammy.
Guiness World Recordek dioenez, historiako musikaririk arrakastatsuena da, bere karreran 750 milioi disko saldu ditu eta.
Erakunde benefikoei diru gehien dohaini dien artista da, 300 milioi dolarrekin 39 erakunderi lagunduz.
2002. urtean, Men In Black II pelikulan agertu zen laburki.
Bi pederastia salaketa ditu.
1985ean, The Beatlesen abesti esanguratsuen autore eskubideak erosi zituen.
Michael Jackson hil zen egunean, espezie ezezaguneko krustazeo fosila aurkitu zuten Koskobilo leizean, Nafarroan, eta zientziarako izen hau eman zioten ondoren: Mesoparapylocheles michaeljacksoni.

Diskografia

1971: Got to Be There (Motown)
1972: Ben (Motown)
1973: Music and Me (Motown)
1975: Forever, Michael (Motown)
1979: Off the Wall (Epic)
1982: Thriller (Epic)
1987: Bad (Epic)
1991: Dangerous (Epic)
1995: HIStory (Epic)
1997: Blood on the Dance Floor (Epic)
2001: Invincible (Epic)

Iruditegia

Michael Jackson Etxe Zurian Ronald Reagan eta Nancy Reagan, 1984. urtea
Michael Jackson bere zaletuei sinadurak eskaintzen
Michael Jacksonen Hollywoodeko ospearen etorbideko izarra, 1984an ezarria

Erreferentziak

Kanpo estekak

Michael Jacksonen webgune ofiziala

Datuak: Q2831
Multimedia: Michael Jackson / Q2831

This article uses material from the Wikipedia Euskara article Michael Jackson, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.