Ислам
Ислам (гӀар.
Исламалъул рукнаби Тарих ва вакилзаби Аслиял къокъаби Къосарал къокъаби ТІахьал ва къанунал Маданият ва жамагІат        |
«Ислам»-абураб рагӀиялъул таржама гьабизе бегьула «мунго Аллагьасе мутӀигӀав гьави», «мутӀигӀлъи», (Аллагьасул къануназухъ) «гӀенекки» . ГӀараб мацӀалда «ислам»-абураб рагӀи буго «сах-саламатго вукӀине», «хвасарлъизе», «цӀунун хутӀизе», «эркенав вукӀизе»-абурал рагӀабазул магӀна кьолеб سلم глаголалдасан лъугӀараб предметияб цӀар. ШаргӀияб терминологиялда ислам буго цохӀого-цо вугев Аллагьасда иман лъей, Гьесие мутӀигӀлъи, Гьес хӀарам гьабуралдаса инкар гьаби, Гьес хӀалал гьабураб -къабул гьаби; гьединго политеизмалдаса ва ширкалдаса камилаб инкар гьаби.
Тарихалда Исламалъе кьучӀ лъураб заман рикӀкӀуна VII гӀасру МухӀаммад аварагас ﷺ дагӀват гьабизе байбихьараб мех. Амма Исламалъул гӀакъидаялда рекъон киналго цере рукӀарал аварагзаби ва расулал Муса авараг вукӀа, ГӀиса авараг вукӀа, рукӀана батӀи-батӀиял миллатазул, халкъазул гӀадамазухъе хӀакъаб дин - Исламги босун рачӀун, гьезда тавхӀид къабулабизе рачӀун. Амма заман унщинахъе, гӀадамаца жедехъе щвараб дин хисизабулеб букӀана, гӀемерал бидгӀаби журан, гьитӀинабги, кӀудиябги ширк гьабун, цӀидасан хъанчазе гьабулеб букӀараб лъагълъи-гӀибадат гьабизе лъугьун, тӀадежоялъе Мукъадасал тӀахьазда хиса-баси гьабун. МухӀаммадин абуни ﷺ, гьев вуго Исламалъул ахирисев авараг, жиндихъ ТӀадегӀанас Къуръан вахӀью гьабурав.
Ислам къабулабуралщиназда абула бусурманалин. Динияб мацӀ — классикияб гӀараб. БатӀи-батӀиял къиматазда рекъон, дунялалда руго 1,2-1,3 миллиардалдаса 1,57 млрдалда вахарав бусурманчи (ай, дунялалъул киналго гӀадамаздасан 22,74 %). Исламияб уммат буго 120-ялдасан цӀикӀкӀун пачалихъалда гӀумру гьабулеб, амма гӀемерисел бусурбаби руго Магърибияб, Къилабияб ва Къилабгун-Машрикъияб Азиялда ва Шималияб Африкаялда. Гьеб 120 пачалихъалда гьоркьоса 35-ялда бусурбабазул бутӀа бащалъиялдасан цӀикӀкӀун буго, 28 улкаялда абуни, Ислам буго пачалихъияб дин, гьезда гьоркьо — Египет, СагӀудиязул ГӀарабия, Марокко, Кувейт, Иран, ГӀиракъ, Пакистан ва цогидал.
Диналъул аслаби
Аллагьасул дин гIуцIун буго лъабго аслияб бутIаялдаса.
- ТIоцебесеб: Иман – Аллагьасул рахъалдаса бачIараб щинаб жоялда ракI чIей.
- КIиабилеб: Ислам – Аллагьасул рахъалдаса бачIараб жоялъе мутIигIлъи.
- Лъабабилеб: ИхIсан – исламияб диналъ тIалаб гьабулеб щинаб жо ракIги, черхги, мацIги цадахъ рекъон камилго ва бацIцIадго гьаби.
Иман
Иман – диналъул тIоцIебесеб аслу.
- 1. Аллагьасда ракI чIезаби.
- 2. Аллагьасул малаикзабада ракI чIезаби.
- 3. Аллагьасул тIухьдузда ракI чIезаби.
- 4. Аллагьасул русулазда (илчизабазда) ракI чIезаби.
- 5. Къиямасеб къоялда ракI чIезаби.
- 6. Аллагьасул къадаралда ракI чIезаби.
Ислам
Ислам – диналъул кIиабилеб аслу.
Ислам абураб рагIиялъул хIакъаб дин абураб магIнаги букIуна. Гьеб магIна босани гьелъ жанире рачуна иманалъул анлъабго рукнуги, исламалъул киналго аслабиги, тIолабго шаригIатги. Гьаниб нилъеца исламалъул хассаб магIнаялъул бицен гьабила.
Ислам гIуцIараб буго щуго аслуялдаса:
ИхIсан
ИхIсан – диналъул лъабабилеб аслу
ХIалтIизабураб адабият
ХӀужаби
Линкал
 | Портал «Ислам» |
|---|---|
 | Ислам Викикъамусалда |
 | Ислам Викицитатаялда |
 | Ислам Викимактабалда |
 | Ислам Викигъамасалда |
 | Ислам Викихарбазда |
This article uses material from the Wikipedia Авар article Ислам, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Контент рагьараб буго CC BY-SA 4.0 лицензиялда гъоркь, цогидаб бихьизабун гьечӀони. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Авар (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.