Сарғалдақ
Сарғалдақ (лат.
Ranunculus) — сарғалдақтар тұқымдасына жататын бір не көп жылдық өсімдіктердің үлкен тегі. Текте 360-тай биологиялық түрлер бар.
| Сарғалдақ | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
-KayEss-1.jpeg) | ||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||
| ||||||||||
| Түрлері | ||||||||||
| 250-400+; мәтінді қара |
Таралуы
Солтүстік жартышардың қоңыржай белдеуіндегі аймақтарда кең таралған. Суда өсетін түрлері бар. Қазақстанның барлық өңірінде кездеседі. Өзен, жылға жағалауларындағы ылғалды жерлерде, батпақты ағынсыз шалшық суда, құрғақ және батпақты шалғында өсетін 55 түрі белгілі.
Ботаникалық сипаттамасы
Өсімдіктің биіктігі көбіне 5 — 150 см аралығында болады. Сабағы тықыр не түкті. Жапырағының жиектері бүтін не қауырсын тәрізді тілімденген. Гүлі ақ (суда өсетіндерінде) және сары (құрлықта өсетіндерінде) түсті, бір-бірден, кейде топтанып орналасады. Жәндіктермен, сондай-ақ өздігінен де тозаңданады, жемісі — көп жаңғақша.
Химиялық құрамы
Сарғалдақтардың көптеген түрлерінің құрамында протоанемонин және ранункулин глюкозиді болғандықтан улы, бірақ кептіргенде уыттылығы жойылады. Жатаған Сарғалдақ — дәрілік өсімдік. Сарғалдақтардың әсемдік үшін өсірілетін түрлері де бар.
Түрлері
- Ranunculus aconitifolius
- Ranunculus acris, L. - Ащы сарғалдақ
- Ranunculus aduncus
- Ranunculus alpestris
- Ranunculus aquatilis
- Ranunculus arvensis
- Ranunculus asiaticus
- Ranunculus auricomus, L.
- Ranunculus baudotii
- Ranunculus breyninus
- Ranunculus bulbosus,L.
- Ranunculus carinthiacus
- Ranunculus cassubicus,L.
- Ranunculus circinatus,Sibth.
- Ranunculus ficaria
- Ranunculus flammula,L.
- Ranunculus fluitans
- Ranunculus glacialis
- Ranunculus gmelinii,DC.
- Ranunculus hederaceus
- Ranunculus hybridus
- Ranunculus illyricus,L.
- Ranunculus lanuginosus
- Ranunculus lingua,L.
- Ranunculus lyallii,Hook.f.
- Ranunculus monophyllus
- Ranunculus montanus
- Ranunculus nemorosus
- Ranunculus nivalis
- Ranunculus ololeucos
- Ranunculus pallasii
- Ranunculus parnassiifolius
- Ranunculus peltatus
- Ranunculus penicillatus
- Ranunculus platanifolius
- Ranunculus polyanthemos
- Ranunculus polyanthemoides
- Ranunculus polyanthemophyllus
- Ranunculus ponticus
- Ranunculus repens
- Ranunculus reptans
- Ranunculus rionii
- Ranunculus sardous
- Ranunculus sceleratus
- Ranunculus seguieri
- Ranunculus thora
- Ranunculus trichophyllus
- Ranunculus tripartitus
Дереккөздер
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Сарғалдақ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.