Коронавирус ауруының пандемиясы 2019 жылы, желтоқсан айының ортасында орталық Қытайда орналасқан Хубэй провинциясына кіретін Ухань қаласының Хуанань жануар мен теңіз өнімдері базарында болған тұрғындары түсініксіз пневмонияға шалдыққаны анықталған кезден басталды.
Коронавирус инфекциясының пандемиясы | |
10,000+ расталған жағдай 1,000–9,999 расталған жағдай 100–999 расталған жағдай 10–99 расталған жағдай 1–9 расталған жағдай | |
Ана тіліндегі атауы | қыт. 2019-2020年新型冠狀病毒肺炎事件 |
---|---|
Дата | 17 қараша 2019 жылдан бастап (4 жыл, 4 ай, 24 күн) |
Орны | Ошақ: Ухань, Хубэй, Қытай |
Түрі | Жаңа коронавирус індеті |
Себебі | SARS-CoV-2 |
Шығын | |
2022 жылғы 28 шілдесіндегі мәлімет: Расталған жағдайлар: 578,668,455 Өлім саны: 6,410,994 (жарияланған) 20.1 млн (бағаланған) Жазылып шыққандар: 548,683,523 Індет жайылған елдер саны: 230 | |
Ухань, Қытай, тіркелген жалғыз ошақтың орналасқан жері | |
өңдеу |
Осыдан кейін Қытай ғалымдары коронавирустың жаңа түрін анықтады — SARS-CoV-2. Оның генетикалық құрылымы ауыр жіті респираторлы синдромды (атипті пневмония деген атаумен танымал) қоздыратын SARS-CoV вирусына 70% ұқсайтыны белгілі болды. Осылайша олар карта құрып, жаңа вирустың генетикалық құрылымын анықтады.
22 қаңтардан бері Ухань қаласында карантин жарияланып, қоғамдық көліктер тоқтатылып, қалаға кіріп-шығуға тыйым салынған; дәл осындай карантин 24 қаңтардан бастап Уханьға шекаралас Хуанган, Эчжоу, Чиби және Чжицзян қалаларында жарияланған. Жалпы алғанда қытайлық 14 қаладан шығуға тыйым салынған. Вирус Қытайдың бірнеше әкімшілік аймақтарында анықталған.
22 қаңтар күні Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының төтенше жағдай комитетінің індетке қатысты отырысы өтті. 23 қаңтарда ДДҰ бас директоры Тедрос Аданом Гебреисус ДДҰ төтенше жағдай комитеті жаңа коронавирус індетінің өршуі ерекше қауіп төндіретіні жайлы бір тоқтамға келмегенін айтып, халықаралық деңгейде денсаулық сақтау аясында төтенше жағдай жарияланбайтынын мәлімдеді.
Індеттің басталуы жайлы алғашқы мәлімет 2019 жылдың 31 желтоқсаны жарияланды, ал науқастардағы алғашқы клиникалық көрініс 8 желтоқсан күні біліне бастаған. Уханьдағы базар жабылып, клиникалық әйгіленімдері бар науқастар оқшауланды.
COVID-19 пандемиясының әр ел мен аймақтағы жағдайы | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел/Аймақ | Жұқтыр. | Өлім | Жазыл. | Дер. | |
178 | 433,172 | 19,677 | 111,738 | ||
Қытай | 81,218 | 3,281 | 73,650 | ||
Италия | 69,176 | 6,820 | 8,326 | ||
АҚШ | 55,330 | 804 | 379 | ||
Испания | 47,610 | 3,434 | 5,367 | ||
Германия | 34,009 | 172 | 3,535 | ||
Иран | 27,017 | 2,206 | 9,625 | ||
Франция | 22,304 | 1,100 | 3,281 | ||
Швейцария | 9,877 | 130 | 131 | ||
Корея Республикасы | 9,137 | 126 | 3,730 | ||
Ұлыбритания | 8,078 | 422 | 140 | ||
Нидерланд | 5,580 | 277 | – | ||
Аустрия | 5,283 | 28 | 9 | ||
Бельгия | 4,937 | 178 | 547 | ||
Норвегия | 2,890 | 13 | – | ||
Канада | 2,746 | 26 | 185 | ||
Аустралия | 2,431 | 8 | 118 | ||
Португалия | 2,362 | 33 | 22 | ||
Швеция | 2,300 | 40 | 16 | ||
Бразилия | 2,201 | 46 | 2 | ||
Израиль | 2,170 | 5 | 53 | ||
Түркия | 1,872 | 44 | 0 | ||
Дания | 1,852 | 32 | – | ||
Малайзия | 1,796 | 19 | 199 | ||
Чехия | 1,497 | 3 | 10 | ||
Ирландия | 1,329 | 7 | 5 | ||
[[Жапония|]] | 1,128 | 42 | 301 | ||
Люксембург | 1,099 | 8 | 6 | ||
Эквадор | 1,082 | 27 | 3 | ||
Пәкістан | 1,000 | 7 | 19 | ||
Тайланд | 934 | 4 | 70 | ||
Польша | 927 | 12 | 1 | ||
Чили | 922 | 2 | 17 | ||
Румыния | 906 | 13 | 86 | ||
Финляндия | 792 | 1 | 10 | ||
[[Индонезия|]] | 790 | 58 | 31 | ||
Сауд Арабиясы | 767 | 1 | 28 | ||
Грекия | 743 | 20 | 19 | ||
712 | 11 | 587 | |||
ОАР | 709 | 0 | 2 | ||
Ресей | 658 | 0 | 29 | ||
Исландия | 648 | 1 | 51 | ||
Филиппиндер | 636 | 38 | 26 | ||
Үндістан | 562 | 12 | 40 | ||
Сингапур | 558 | 2 | 155 | ||
Катар | 526 | 0 | 41 | ||
Словения | 480 | 4 | 10 | ||
Үлгі:Country data Панама | 443 | 6 | – | ||
Бахрейн | 419 | 3 | 190 | ||
Хорватия | 418 | 0 | 16 | ||
Перу | 416 | 7 | 4 | ||
Мысыр | 402 | 20 | 80 | ||
Гонконг | 386 | 4 | 102 | ||
Колумбия | 378 | 3 | 6 | ||
Эстония | 369 | 0 | 7 | ||
Мексика | 367 | 4 | 4 | ||
Ирак | 316 | 27 | 75 | ||
Доминикан Республикасы | 312 | 6 | 3 | ||
Ливан | 304 | 4 | 8 | ||
Сербия | 303 | 4 | 15 | ||
Аргентина | 301 | 4 | 51 | ||
Армения | 265 | 0 | 16 | ||
Алжир | 264 | 19 | 65 | ||
Біріккен Араб Әмірліктері | 248 | 2 | 45 | ||
Тайвань | 235 | 2 | 29 | ||
Мажарстан | 226 | 10 | 21 | ||
Болгария | 218 | 3 | 3 | ||
Словакия | 216 | 0 | 7 | ||
Литва | 213 | 2 | 1 | ||
Жаңа Зеландия | 205 | 0 | 22 | ||
Латвия | 197 | 0 | 1 | ||
Кувейт | 191 | 0 | 39 | ||
Сан-Марино | 187 | 21 | 4 | ||
Коста-Рика | 177 | 2 | 2 | ||
Солтүстік Македония | 177 | 2 | 1 | ||
Марокко | 170 | 5 | 6 | ||
Босния және Герцеговина | 166 | 3 | 2 | ||
Үлгі:Country data Андорра | 164 | 3 | 1 | ||
Уругвай | 162 | 0 | 0 | ||
Иордания | 154 | 0 | 1 | ||
Солтүстік Македония | 148 | 2 | 1 | ||
Вьетнам | 134 | 0 | 17 | ||
Үлгі:Country data Молдова | 125 | 1 | 2 | ||
Албания | 123 | 5 | 10 | ||
Кипр | 124 | 3 | 3 | ||
Буркина-Фасо | 114 | 4 | 7 | ||
Тунис | 114 | 4 | 1 | ||
Украина | 113 | 4 | 1 | ||
Мальта | 110 | 0 | 2 | ||
Бруней | 109 | 0 | 2 | ||
Шри-Ланка | 102 | 0 | 3 | ||
Үлгі:Country data Сенегал | 99 | 0 | 8 | ||
Камбоджа | 93 | 0 | 6 | ||
Венесуэла | 91 | 0 | 15 | ||
Әзірбайжан | 87 | 1 | 10 | ||
Үлгі:Country data Оман | 84 | 0 | 17 | ||
Беларусь | 81 | 0 | 22 | ||
Ауғанстан | 74 | 1 | 1 | ||
Грузия | 73 | 0 | 10 | ||
Кот-д’Ивуар | 73 | 0 | 1 | ||
Қазақстан | 3913 | 27 | 1056 | ||
Камерун | 66 | 1 | 2 | ||
Палестина | 60 | 0 | 16 | ||
Тринидад және Тобаго | 57 | 0 | 0 | ||
Гана | 52 | 2 | 0 | ||
Лихтенштейн | 51 | 0 | 0 | ||
Өзбекстан | 50 | 0 | 0 | ||
Куба | 48 | 1 | 0 | ||
Черногория | 47 | 1 | 0 | ||
Нигерия | 46 | 1 | 2 | ||
Конго Демократиялық Республикасы | 45 | 2 | 1 | ||
{{{name}}} | 42 | 0 | 0 | ||
Маврикий | 48 | 2 | 0 | ||
Солтүстік Кипр | 40 | 0 | 3 | ||
Үлгі:Country data Руанда | 40 | 0 | 0 | ||
Бангладеш | 39 | 4 | 5 | ||
Парагвай | 37 | 3 | 0 | ||
Гондурас | 36 | 0 | 0 | ||
Боливия | 32 | 0 | 0 | ||
Үлгі:Country data Косово | 31 | 1 | 0 | ||
Макао | 28 | 0 | 10 | ||
Ямайка | 25 | 1 | 2 | ||
Кения | 25 | 0 | 0 | ||
Guernsey | 23 | 0 | 0 | ||
Мэн аралы | 23 | 0 | 0 | ||
Монако | 23 | 0 | 1 | ||
Гватемала | 21 | 1 | 0 | ||
Үлгі:Country data Того | 20 | 0 | 1 | ||
Үлгі:Country data Барбадос | 17 | 0 | 0 | ||
Мадагаскар | 17 | 0 | 0 | ||
Джерси | 16 | 0 | 0 | ||
Мальдив Республикасы | 13 | 0 | 3 | ||
Эфиопия | 12 | 0 | 0 | ||
Танзания | 12 | 0 | 0 | ||
Замбия | 12 | 0 | 0 | ||
Моңғолия | 10 | 0 | 0 | ||
Сальвадор | 9 | 0 | 0 | ||
Экваторлық Гвинея | 9 | 0 | 0 | ||
Уганда | 9 | 0 | 0 | ||
Суринам | 8 | 0 | 0 | ||
Гаити | 7 | 0 | 0 | ||
Намибия | 7 | 0 | 0 | ||
Нигер | 7 | 1 | 0 | ||
Сейшель аралдары | 7 | 0 | 0 | ||
Бенин | 6 | 0 | 0 | ||
Үлгі:Country data Габон | 6 | 1 | 0 | ||
Гайана | 5 | 1 | 0 | ||
Багам аралдары | 4 | 0 | 0 | ||
Конго Республикасы | 4 | 0 | 0 | ||
Эсватини | 4 | 0 | 0 | ||
Фиджи | 4 | 0 | 0 | ||
Гвинея | 4 | 0 | 1 | ||
Ватикан | 4 | 0 | 0 | ||
Кабо-Верде | 3 | 1 | 0 | ||
Орталық Африка Республикасы | 3 | 0 | 0 | ||
Чад | 3 | 0 | 0 | ||
Джибути | 3 | 0 | 0 | ||
Гамбия | 3 | 1 | 0 | ||
Либерия | 3 | 0 | 0 | ||
Мозамбик | 3 | 0 | 0 | ||
Мьянма | 3 | 0 | 0 | ||
Судан | 3 | 1 | 0 | ||
Зимбабве | 3 | 1 | 0 | ||
Үлгі:Country data Ангола | 2 | 0 | 0 | ||
Бутан | 2 | 0 | 0 | ||
Доминика | 2 | 0 | 0 | ||
Үлгі:Country data Лаос | 2 | 0 | 0 | ||
Мавритания | 2 | 0 | 0 | ||
Үлгі:Country data Непал | 2 | 0 | 1 | ||
Никарагуа | 2 | 0 | 0 | ||
Сент-Люсия | 2 | 0 | 0 | ||
Антигуа және Барбуда | 1 | 0 | 0 | ||
Белиз | 1 | 0 | 0 | ||
Шығыс Тимор | 1 | 0 | 0 | ||
Эритрея | 1 | 0 | 0 | ||
Үлгі:Country data Гренада | 1 | 0 | 0 | ||
Ливия | 1 | 0 | 0 | ||
Папуа — Жаңа Гвинея | 1 | 0 | 0 | ||
Сент-Винсент және Гренадиндер | 1 | 0 | 0 | ||
Сомали | 1 | 0 | 0 | ||
Сирия | 1 | 0 | 0 | ||
As of Үлгі:Format date (UTC) · History of cases: China, international | |||||
Notes |
2020 жылдың 27 қаңтары белгілі болған Қытайдың ресми мәліметі бойынша 2 809 адамның вирусты жұқтырғаны тіркелген. Ауру әйгіленімдері 2019 жылдың 8 желтоқсаны мен 2020 жылдың 2 қаңтары аралығында көріне бастаған. 7 науқастың жағдай өте ауыр деп бағаланды. 11 қаңтар күні 61 жасар науқас қайтыс болса, 15 қаңтарда 69 жасар науқас вирусты жұқпа салдарынан көз жұмды. Қазіргі мәліметке сәйкес барлығы 80 адам қайтыс болған. Қайтыс болғандардың барлығы Қытайдан.
Осыдан кейін жұқпаға күдігі бар науқастармен қатынаста болған 700 адамға, оның ішінде 400 медицина қызметкеріне мониторинг жасалды. ПЦР-тест көмегімен Ухань аймағындағы 41 науқаста 2019-nCoV коронавирусының бар екені анықталған. Кейінірек жұбайы базарда болмаса да, ауруға шалдыққан ерлі-зайыпты жайлы ақпарат тарады, алайда осы отбасынан үш адам аталған базарда жұмыс істеген. 2020 жылдың 9 қаңтарында Уханьда 61 жасар ер адам қайтыс болды. 16 қаңтарда Қытай үкіметі Уханьда тағы да бір 69 жасар ер кісінің қайтыс болғанын мәлімдеді.
Қытайдан тыс алғашқы жағдай 2020 жылдың 13 қаңтары белгілі болды. Ол 8 қаңтар күні Уханьнан Бангкокқа (Тайланд) ұшып келген 61 жасар әйел. 18 қаңтарда Қытайдан тыс орын алған жағдай саны үшке таяды (Тайландта екеу, Жапонияда біреу).
Қытайдан тыс бірнеше ауруға шалдығу жағдайы тіркелгендіктен, эпидемиологтар Уханьдағы вирус жұқтырғандар саны ресми тіркелген 41 жағдайдан да көп (1-2 есе) болуы мүмкін деген шешімге келді.
Науқастарды қараған дәрігерлердің де ауруға шалдығуы — вирустың адамнан адамға берілетінін дәлелдеді.
Сингапур мен Гонконг әуежайларында Уханьнан келген жолаушыларды арнайы тексерістен өткізіп, пневмония симптомдарын сұрастырды. Тайланд, Оүтүстік Корея, Малайзия мен Филиппин әуежайларында да дәл осы шаралар қолданылды.
2020 жылдың 18 қаңтарынан аталған бақылау шаралары АҚШ-тың үш басты әуежайларында жасала бастады — Сан-Франциско халықаралық әуежайы (SFO), Лос-Анджелес халықаралық әуежайы (LAX) және Нью-Йорктағы Джон Кеннеди атындағы халықаралық әуежай (JFK).
20 қаңтарда қытай билігі 2019-nCoV коронавирусы қоздырған жұқпаға шалдыққандар санының кенет 140-қа артуын мәлімдеді. Олардың бірнешеуі Уханьнан тыс Шэньчжэн мен Бейжіңде тіркелгені белгілі болды. Сондай-ақ тағы бір өлім мен, Оңтүстік Кореяда бір науқастың ауруға шалдыққаны хабарланды.
Қытай билігі вирустың адамнан адамға берілетінін ресми түрде растады.
21 қаңтарда Уханьнан АҚШ-қа 15 қаңтарда қайтып келген америкалық азаматқа жаңа коронавирус жұқпасы диагнозы қойылды. Бұл Азиядан тыс орын алған алғашқы жағдай болды.
26 қаңтарда Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жаңа коронавирустың Қазақстан аумағына таралуына жол бермеу жөнінде нақты ұйымдастыру шараларын қабылдауды тапсырылды. Осыдан кейін Үкімет басшысы Асқар Мамин арнайы кеңес өткізіп, Үкіметке көші-қон бақылауын күшейтуді, Қытайдан келген барлық адамдарға тұрғылықты мекенжайы бойынша медициналық бақылау орнатуды, медициналық ұйымдардың дайындығын қамтамасыз етуді, Қытайдан келетін транзиттік жолаушыларға ҚР аумағына 72 сағаттық визасыз келу режимін уақытша тоқтатуды, "Қорғас" қазақстандық бөлігінің жұмысын уақытша тоқтатуды және басқа да алдын алу шараларын ұйымдастыруды тапсырды.
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article COVID-19 пандемиясы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.