Kôngo ya Ntôtila (na kikôngo: Kôngo dia ntôtila) vwandaka yinsi ya kintinu ya mfunu na mitiu ya nzâdi Kôngo katuka 1400 tî 1885.
Mukânda yai kele ndoí ya Mukânda losúsu, ótála mpe Bisongidila : Kôngo.
Bantu ya yinsi yai vwandaka bakôngo. Bayinsi na pene-pene ya yau vwandaka Lwangu, Kakongo mpe Ngoyo na node, Ndongo mpe Matamba na sude.
Bau ke bokilaka ntinu ya Kôngo ya Ntôtila mwéné Kôngo to Mani-Kôngo.
Lukwikilu
Lukwikilu ya kisina ya Kôngo vwanda lukwikilu ya bambuta ya bakôngo. Dibundu ya katolika kwizaka na bamputuluki, kasi bangânga-nzâmbi mîngi vwandaka kutuka Italia. Ntinu Mvemba Nzinga me songa dibundu ya katolika bonso dibundu ya yinsi.
Muntu ya mfunu mîngi ya lukwikilu vwandaka Kimpa Vita.
Nimi ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Alvaro VI) (1636-1641)
Nkanga ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Garcia II) (1642-1661)
Mvita ya Nkanga (Antonio I) (1661-1665), ntinu ya dipanda ya nsuka
Bantinu ya Mbânza Kôngo
Afonso II Afonso (1665)
Tusi Mumaza Alvaro VII (1665-666)
Mvemba ya Mpanzu (Alvaro VIII) (1666-1669)
Nsimba Ntamba (Pedro III) (1669)
Mpanzu ya Ntivila (Alvaro IX) (1669-1670)
Nzinga ya Nkanga (Rafael I) (1670-1673)
Mvemba ya Nimi (Afonso III) (1673-1674)
Miala ya Nzimbwila (Daniel I) (1674-1678)
Bantinu ya Nkondo
Afonso II (1665-669)
Mvemba ya Nimi (Afonso III) (1669-1673)
Bantinu ya Lemba (Mbula)
Nsimba ya Ntamba (Pedro III) (1669-1680)
Nzuzi ya Ntamba (João III) (1680-1716)
Bantinu ya Kibangu
Nkanga ya Mvemba (Garcia III) (1669-1685)
Mvizi ya Nkanga (André I) (1685)
Nzinga ya Nlenke (Manuel Afonso) (1685-88)
Nimi ya Mvemba (Alvaro X) (1688-December 1695)
Nusamu ya Mvemba (Pedro IV) (1695-1709)
Bantinu ya Mbânza-Kôngo
Nusamu ya Mvemba (Pedro IV) (1709-1718)
Mpanzu ya Nimi (Manuel II) (1718-1743)
Nkanga ya Mvandu (Garcia IV) (27.7.1743-31.3.1752)
Misaki ya Nimi (Nicolau I) (27.8.1752-1758)
Nkanga ya Nkanga (Afonso IV)
Mvita ya Mpanzu (Antonio II)
Nkanga ya Nkanga (Sebastião I)
Ntivila ya Nkanga (Pedro V) (1763-1764)
Nkanga ya Nkanga (Alvaro XI ) (1764-1778)
Mpasi ya Nkanga (José I) (1778-1785)
Afonso V (1785-1788)
Alvaro XII (1788-?)
Mpanzu a Mbandu (Alexio I) (?-1793)
Joaquim I (1793-94)
Masaki ya Mpanzu (Henrique I (10.1.1794-1803)
Nkanga ya Mvemba (Garcia V) (1803-1830)
Mvizi ya Lukeni (André II) (1830-1842)
Mpanzu ya Nsindi ya Nimi ya Lukeni (Henrique II) (1842-1857)
Ndongo (Alvaro XIII) (1857-7.8.1859)
Elelo (Pedro V) (7.8.1859-1891)
Alvaro XIV Agua Rosada (1891-1896)
Tekenge (Henrique III) (1896-1901)
Mbemba (Pedro VI) (1901-10)
Manuel Nkomba (1910-11)
Kiditu (Manuel III) (1911-1914)
This article uses material from the Wikipedia Kikôngo article Kôngo ya Ntotila, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kikôngo (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.