Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

Gandhi
Mahatma Gandhi
Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ (Ɛɛndɩ)
Ɛ-tʋmɩyɛ
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Porbandar, Bombay, Gujarat, (Ɛɛndɩ)
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ 2 Aloma fenaɣ 1869
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ New Delhi, Delhi, (Ɛɛndɩ)
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ 30 Kɔnaɣ fenaɣ 1948
Mahatma Gandhi

Ɛnʋ lʋbɩna siŋŋ nɛ ɛjaɖɛ ńɖɩ ɖiyiɣ ɖɩ-yɔɔ wɛʋ. Palʋla-ɩ "Porbandar" tɛtʋ taa aloma fenaɣ kɩyakʋ naalɛ n̄ɩŋʋ wiye, pɩnaɣ 1869 taa. Pakʋ-ɩ "Delhi" tɛtʋ taa kɔlaɣ fenaɣ niidozo n̄ɩŋʋ wiye, pɩnaɣ 1948 taa. Payaɣ-ɩ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ ńɖɩ ɖɩ-taa se, Mahatma Gandhi. Hɩɖɛ ńɖɩ ɖɔɖɔ pasɩmna-ɩ kedeŋa kpeekpe yɔɔ. "Sanskrit" kʋnʋŋ taa lɛ, payaɣ se, mahatma, pʋ-tɔbʋʋ se, "ciyam sɔsɔʋ". Ɛlɛ, Gandhi kisi hɩɖɛ ńɖɩ e-wezuu caɣʋ tɩŋa. Ɛɛndɩ kʋnʋmɩŋ sakɩyɛ taa lɛ, payaɣ-ɩ yem se, Gandhi yaa Gandhiji yaa Bapu, pʋ-tɔbʋʋ se, "Caa"

Mahatma Gandhi
Ɖajaa Mohandas K.Gandhi

Gandhi kɛkɛ ɛyʋ weyi ɛn̄ɩnaɣ toovenim tɔm ɖeke koŋ yɔ. Ɛtaasɔɔlɩ cɛtɩm tɔm kaʋ. Ɛɛkɛ mbʋ payaɣ se, "satyagraha" yɔ, pʋ-yɔɔ lʋɖʋ siŋŋ. Eyekaɣ se, ɛyaa ɛɖɔ habɛ yɔɔ nɛ pawɩlɩ se, pɔsɔɔlɩ yomiye taa lɩʋ. Ɛtɔsɔɔlɩ heluhelu lakasɩ. Pʋ-yɔɔ ɛtɩŋna hɛɛɛ hɛɛɛ nɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ lɩɩ yomiye taa. Gandhi ɖʋ aŋgba sakɩyɛ wena alʋkɩ se, ajɛɛ ɛlɩɩ yomiye taa nɛ paa weyi ɛwɛɛna ɛ-waɖɛ yɔ. Aŋgba ana an̄ɔ kedeŋa kpeekpe yɔɔ. Sɔsaa nabɛyɛ sakɩyɛ lʋba tɩ-yɔɔ wɛʋ waɖɛ yɔɔ siŋŋ ɖɔɖɔ ɛzɩ Gandhi yɔ. Mbaa yɔ : Albert Schweitzer nɛ Martin Luther KingNelson MandelaSteve BikoDalaï LamaAung San Suu Kyi. Ɛlʋkaɣna lɛɣzɩtʋ ndɩ ndɩ ndʋ ansaayɩnaa kɔŋkaɣna yɔ. Ekizaɣ komina n̄azʋʋ n̄azʋʋ mbʋ yɔ. Kedeŋa yɔɔ sɔsaa nabɛyɛ sakɩyɛ tɩŋna Gandhi maɣzɩm yɔɔ nɛ palʋkɩ ɛ-lʋɖɛ pa-ajɛɛ taa.

Mahatma Gandhi
Gandhi spinning

Gandhi laba ɛyʋ waɖɛ yɔɔ kandʋʋ sukuli Angleterre ɛjaɖɛ taa nɛ ɛpɩsɩ tɔmhʋyʋ. Eseɣtaɣ ɛyaa Afrɩka nɛ hadɛ kiŋ ɛjaɖɛ taa se palɩɩ pɔɖɔ habɛ yɔɔ nɛ pawɩlɩ se, pɔsɔɔlɩ ɛyʋ waɖɛ. Ɛlɛ, ɛtɔsɔɔlɩ se, pɔyɔkɩ nabʋyʋ yaa pala heluhelu lakasɩ kaʋ. Ɛpɩsɩ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ taa lɛ, eseɣti haɖaa nɛ kʋn̄ɔndɩnaa se, pekisi lambuu ŋgʋ pamʋwa-wɛ yɔ. Eheyaɣ-wɛ ɖɔɖɔ se, pekisi ɛyaa hɛkʋ taa tɛyɩtʋ ndʋ tɩwɛɛ yɔ. Ɛlʋbɩna ɖɔɖɔ ɛ-ɛjadɛ taa paɣtʋ ɖoŋ n̄ɩndʋ ndʋ Brimaanɩ waa kaɖʋwa yɔ. Ɛkɔma ɛkɛ ŋgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se, "Congrès national indien" yɔ, ɖɩ-n̄ʋʋdʋ lɛ, ɛlʋ se pasɩna kʋn̄ɔndɩna. Ɛlʋba ɖɔɖɔ se, Ɛɛndɩ halaa ɛwɛɛ pa-tɩ yɔɔ. Ɛlʋba siŋŋ se, taabalɩyɛ nɛ ɖama nɩnaʋ pɛwɛɛ ɛyaa hɛkʋ taa, se tɛyɩtʋ natʋyʋ ɛtaawɛɛ pɛ-hɛkʋ taa. Ɛsɔɔlaa se, kʋnʋmɩŋ nɛ Ɛsɔ tɛɛ luŋuu aŋgba pa-nʋmɔʋ taa lɛ, tɛyɩtʋ natʋyʋ ɛtaawɛɛ ɛyaa hɛkʋ taa kaʋ. Ɛsɔɔlaa se, paa anɩ ɛtɔɔ nɛ ɛhaɣ. Ɛlʋba "Swaraj" ŋgbɛyɛ yɔɔ siŋŋ. Ŋgbɛyɛ ńɖɩ ɖɩlʋkɩna se, ɛjaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaan̄azɩ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ.

Mahatma Gandhi
Gandhi, Londres, 1906

Gandhi lɩmaɣza yɔɔ pɩtɩŋnaa nɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ lakɩ mbʋ sɔnɔ ɖɩlakɩ yɔ. Ɛtacaɣ wezuu ɛzɩ ɛyʋ n̄ɩm tʋ yɔ kaʋ. Ɛlakaɣ mbʋ payaɣ se, "ashram" yɔ. Pʋ-tɔbʋʋ se, ɛcakaɣ lakʋ taa yaa pʋʋ taa. Ɛnʋ n̄ɩyaɣna e-wondu ndʋ esuwaɣ yɔ. Esuwaɣ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ wondu ndʋ payaɣ se, "dhoti" nɛ kpootu wondu ndʋ halaa laɣyɩɣ pa-hazasɩ yɔɔ yɔ. Ehuwaɣ kuntu ŋgʋ palʋna kpootu pɩzatʋ yɔ. Ɛlʋkaɣ se pahayɩ hatʋ ɖozi sakɩyɛ. Ɛhɔkaɣ nɔɔ alɩwaatʋ sakɩyɛ lɩŋŋŋ se, ɛwɛɛ kele kele. Ɛlɛ, ɛhɔkaɣ nɔɔ ɖɔɖɔ se, ɛtɩŋna pʋ-yɔɔ nɛ ɛlɛɣzɩ wɛtʋ nɛ lakasɩ mba ɛyaa lakɩ nɛ patamʋna kpem yɔ.

Gandhi kɛŋna Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ maʋ yaa lɩzɩyʋ. Ɛnʋʋ lɛ, ɖɩ-caa. Ɛ-lʋlʋʋ kazandʋ kɩyakʋ kɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ kazandʋ sɔsɔtʋ. Evemiye ńɖɩ ɖɔɖɔ Kedeŋa kpeekpe ajɛɛ kpɛndʋ ŋgbɛyɛ agbeɣla lɩza pɩnaɣ 2007 taa nɛ payaɣ-ɖɩ se, "Kedeŋa kpeekpe helu helu lakasɩ fɛfɩ evemiye".

Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

Ɛ-pɩcatʊ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ taa(1869-1888)

E-sukuli labʊ Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa(1888-1891)

Ɛpɩsʊʊ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ taa yɔ pʊ-tɔm(1891-1893)

Ɛkɛ takayaɣ taa mayʊ tɔm hʊʊ kpaaŋ taa

Ɛ nɛ Britaniki komina pa-kajalaɣ you=

Ɛlabʊ lɩmaɣzɛ se eseɣ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ taa yɔ

Ɛwɛʊ Afrɩka nɛ hadɛ ɛjaɖɛ taa yɔ(1893-1915)

Ɛ-pɩsaʊ hulaɣ nakɛyɛ tɔm

Suluku nakʊyʊ tɔm

Ɛlʊbɩnaʊ paɣtʊ ndʊ tɩɩ̃nɔɔzʊʊ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ taa samaɣ yɔ

Ɛtɛlɛm waa nabɛyɛ kʊyʊʊ ɛ-yɔɔ nɛ Ɛɛndɩ samaɣ se nɛ kaɖʊ ajɛya lɛɛna kʊyʊʊ yɔ

Ɛɖʊʊ nesi Bowɛɛrɩsɩ (Boers) waa you naalɛ ̃nɩŋgʊ ɖeɖe yɔ

Kɩkalʊʊ paɣtʊ

Ɛlʊkɩ se tɛyɩtʊ ɛwɛɛ Ɛɛdɩ ̃nɩma nɛ ɛyaa kɩkpɛdaa pɛ-hɛkʊ taa

Ɛɖʊ nesi siŋŋ nɛ palʊbɩna Zoulou samaɣ ŋga kakʊyɩ Ɛɛndɩ kewiyaɣ yɔɔ yɔ

Hermann Kallenbach

Ɛlʊba nɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ lɩɩ yomiye taa(1915-1945)

Champaran nɛ Kheda

Ɛgbadɩyɛ fɛyɩ

Swaraj nɛ ɖɔm ɖɔnɛ (nɖɩ payaɣ se satyagraha)

Kedeŋa kpeekpe you kɩlɛlʊʊ nɛ ===«QuitIndia»

Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ tɩ-yɔɔ wɛʊ nɛ Ɛzɩma mbʊ pɛtɛyɩ-kʊ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ yɔ(1945-1947)

Ɛ-kʊʊ(1948)

Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

Tolstoï nɛ Ruskin pa-lɩmaɣzɛ ɖukuni-i

Tisuu

Toovenum

Ɛfɛyɩ kaɖɛ

Tɩŋ pe nɛ ɛ-hatʊ yɔ ɛ-tɔɔnaɣ kɩbaŋga

Brahmacharya

Ɛtɔsɔɔlɩ helu helu lakasɩ(Ahimsâ)

Ɛwaɣ kʊdɔmɩŋ

Satyagraha

Ekisi Anasaayɩnaa ɛsɩndaa ɖɛnaʊ nɛ pɔ-tɔsʊʊ nʊmɔŋ

Ɛsɔɔlaa se samaɣ ɛwɛɛ ka-tɩ yɔɔ, kataawɛɛna komina, kɛwɛɛ ɖiɣɖiɣ caɣʊ taa

Palʊʊ

Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

ɛ-hɩɖɛ ɖʊʊ

Kedeŋa yɔɔ

Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ taa

Ɛ-taabalaa nɛ ɛ-ɖoŋ

Mbʊ pʊtɔcɔlɩ yɔ

Mba payaɣ se «Dalits» waa yɔ pa-lɩmaɣzɛ

Samaɣ kʊyʊʊ ɛ-yɔɔ yɔ nɛ ɛzɩma mbʊ kɛtɛyɩ ɖama yɔ

Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

Ɛ-tʊma

Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

Ɛ-takayɩsɩ kɩkalɩsɩ

Minziiki

Aleɣya ndɩ ndɩ fideyoo taa

Mahatma Gandhi

Weyi payaɣ se, Mohandas Karamchand Gandhi yɔ, ɛkɛ Ɛɛndɩ ɛjaɖɛ n̄ʋʋdʋ.

Ɛ-agbele naa : Indira nɛ Rajiv Gandhi

Ɛ-takayɩsɩ ndɩ ndɩ sɩm

E-wezuu caɣʊ Fransɩ ɛjaɖɛ taa

E-wezuu caɣʊ Iŋgilisi ɛjaɖɛ taa

Ɛ-yɔɔ tɔm kpɛlɛkʊʊ nɛ tɩ-taa tazʊʊ

Ɛ-takayɩsɩ lɛɛsɩ ndɩ ndɩ

Takayɩhayʊʊ tɛɛ tɔm nɛ ɖenɖe panaɣ-tʊ yɔ

Tɔm lɛɛtʊ

Awayɩ kpasɩ

41.207.160.90 13:01, 17 February 2016 (UTC)

Tags:

Mahatma Gandhi E-wezuu caɣʊ tɔmMahatma Gandhi Ɛ-lɩmaɣzɩyɛMahatma Gandhi Ñɩm mbʊ eyeba yɔMahatma Gandhi Ɛ-takayɩsɩ nzɩ ɛmaa yɔMahatma Gandhi Pasɩma-ɩ samaɣ sɔnzɩ taaMahatma Gandhi E-wezuu caɣʊ filim waa taa=Mahatma Gandhi Ɩcɔna ɖɔɖɔMahatma GandhiKɔlaɣ fenaɣƐɛndɩ

🔥 Trending searches on Wiki Kabɩyɛ:

1971Niyuu YɔrɩkɩSiuu siuu tɛ Krɩstʊ samaɣAdisi-AbebaItaaliiVladimir PoutineMaɣzɩm taa tazʊʊ tʊmɩyɛ1965KɔntrɩbasɩTɩɩŋaAdolph HitlerBob DylanEtiyoopiiKooreyɛ kʊnʊŋPasifiki LɩŋamʋʋPɔɔlɩ1953Kewiyaɣ fɛyɩ lɩmaɣzɩyɛSalɩvaadɔɔrɩMɔɔyɛKpataayalaMaldiviiIranɩUgandaaSidaaTemokraasiiNiwu Yɔrkɩ (Tɛtʋ cikpetu)Richard WagnerSaɣʊʊ tʊmɩyɛFrédéric BarberousseVladimir LeninMesopotamiPlatɩnɩMɔʋEmiraatɩ-Araabʊ UniiOsitraaliiAlbrecht DürerMaalii1928Lɩŋgamʋʋ (Océan)Tɔm yɔɔ kandɩyʊ (Avocat - métier)TuniiziiKameruni (Cameroun)Yasʊʊ tʊmɩyɛ (Chirurgie)Luther lɩmaɣzɩyɛ tɩŋɩtʊ2005Mɩnjɩ mɩnjɩ wɛtʋ wɛʋUkurɛnɩSeɣtuu mʋndʋsʋʋ (Laser)BluzɩToovenum (réalité)Kamɩŋ fenaɣIsaac NewtonKolombiNaajeeriyaPasɩtɛkɩKeziyeƉeeɣaAlaa al-AswanyTaataaYouTubeBaalɛɛnɩ2011FlorɛnsɩAndorɩPaariiMaarɩMarie CurieKaspɩyɛnii teŋguJean-Paul 21995LakʊSinto🡆 More