გიორგი გურჯიევი

31 მარტი 1866/14 იანვარი, 1872/28 ნოემბერი, 1877, ალექსანდროპოლი, რუსეთის იმპერია, ახლანდ. გიუმრი, სომხეთი, — გ. 29 ოქტომბერი, 1949, პარიზი) — თეოსოფი, აღმოსავლური ოკულტიზმის მიმდევარი, ქრისტიანული მისტიკურ-ანთროპოლოგისტური მოძღვრების ავტორი. ბევრს მოგზაურობდა მსოფლიოში. წლების მანძილზე ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა თბილისში. მის კალამს ეკუთვნის არაერთი ეზოთერული ნაშრომი.

გიორგი გურჯიევი
გურჯიევი 1925-1935 წლებს შორის
დაბადების სახელი	გიორგი ივანოვიჩ გურჯიევი
დაბადების თარიღი	1866–1877 წლებს შორის ალექსანდროპოლი, რუსეთის იმპერია.(დღევანდელი სომხეთი , გიუმრი)
გარდაცვალების თარიღი	29 ოქტომბერი 1949 (71–83 წლის) საფრანგეთი

გურჯიევის მოძღვრების თანახმად, ადამიანი არასრულქმნილი იბადება, მისი ცნობიერება მთვლემარე მდგომარეობაშია, რის გამოც ინსტინქტები სჭარბობს ცნობიერ ქცევებს. საჭიროა ჩვენი ნამდვილი „მე“-ს აღმოჩენა, არაცნობიერი ქცევის აღკვეთა და ცნობიერების სრული ამოქმედება. ამ პროცესს იგი ადამიანის ევოლუციას უწოდებს და სულის უკვდავყოფის გზად სახავს. გურჯიევი თვლის, რომ ადამიანი თვითგანვითარებადი სისტემაა, რომლის სრულქმნა შესაძლებელი და აუცილებელია. გურჯიევს მოწაფეები და თაყვანისმცემლები უწოდებდნენ „კაცობრიობის სულიერი კულტურის განმაახლებელს“, „დიდ მოგვს“, „უდიდეს მოაზროვნეს“, რომელიც იღვწოდა დასავლეთის კულტურის დეკადანსისა და დაღუპვისაგან გადასარჩენად.

მისი ცნობილი მოსწავლეები იყვნენ: პეტრე უსპენსკი, ფომა ჰარტმანი, ოლგივანა ლოიდ ვრაითი, ჯონ გოდოლფინ ბენეტი და სხვ.

წარმოშობით ბერძენი, გიორგი გურჯიევი დაიბადა ალექსანდროპოლში (ახლანდელი გიუმრი, სომხეთი). ბავშვობა ალექსანდროპოლში, ყარსსა და თბილისში გაატარა. შეისწავლა ქართული ენაც.ახალგაზრდობიდანვე მოგზაურობდა აზიისა და აფრიკის ქვეყნებში, წლების განმავლობაში ცხოვრობდა ტიბეტში. დაეუფლა იოგების მოძღვრებას, ოკულტიზმსა და სპირიტიზმს. 1913 წელს მოსკოვსა და პეტერბურგში შემოიკრიბა მიმდევართა დიდი ჯგუფი. სხვადასხვა წლებში მოღვაწეობდა ესენტუკში, თბილისში, სტამბოლსა და პარიზში. 1919 წელს თბილისში გახსნა „ადამიანის ჰარმონიული განვითარების ინსტიტუტი“. დამოუკიდებელი საქართველოს მთავრობამ მას გამოუყო ორსართულიანი შენობა (ნიკოლოზის ქუჩა №22, ახლანდ ივანე ჯავახიშვილის ქუჩა), სადაც გურჯიევი ატარებდა საჯარო ლექციებს თავისი მოძღვრების ჯერ კიდევ გამოუქვეყნებელ ძირითად საკითხებზე. თბილისში ურთიერთობა ჰქონდა მწერალ გრიგოლ რობაქიძეთან, თანამშრომლობდა კომპოზიტორ თომას ჰარტმანთან, მხატვარ ალექსანდრე ზალცმანთან, ჟაკ დალკროზის სისტემის თბილისის რიტმული ტანვარჯიშის სკოლის დამაარსებელ ჟანა მატინიონ-ზალცმანთან. 1922 წლიდან გარდაცვალებამდე ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა თავდაპირველად პარიზის მახლობლად (ფონტენბლო), ხოლო 1933 წლიდან კი – პარიზში. აქ შეიქმნა გურჯიევის „ყველა და ყველაფერი (ანუ ბელზებელის საუბარი თავის შვილიშვილთან)“ და სხვა თხზულებები, რომლებსაც ავტორის გარდაცვალების შემდეგ აქვეყნებდნენ მისი მოწაფეები. 2007 წელს თბილისში იტალიის საელჩოს ეგიდით ჩატარდა გურჯიევისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო კონფერენცია.

გურჯიევი ამბობდა, რომ ადამიანებს არ შეუძლიათ რეალობის აღქმა ამჟამინდელ მდგომარეობაში, რადგან ისინი არ აღიარებენ, რომ ცხოვრობენ ჰიპნოტიკურ, „ძილში მოსიარულე“ მდომარეობაში. „ადამიანი თავის სიცოცხლეს ატარებს ძილში და ამ ძილშივე კვდება“ — ამბობდა ის. შედეგად, თითოეული პიროვნება რეალობას სუბიექტური პერსპექტივიდან აღიქვამს. ის ამტკიცებდა, რომ ადამიანები ავტომატურად/მექანიკურად ცხოვრობენ და ფუნქციონირებენ, მაგრამ ადამიანს შეუძლია, რომ „გამოფხიზლდეს“ და იქცეს ახალი ტიპის ადამიანად.

თვითგანვითარების სწავლებები

გურჯიევი ამბობდა, რომ დედამიწაზე არსებულმა დღევანდელმა რელიგიებმა და სულიერმა ტრადიციებმა დაკარგეს თავიანთი თავდაპირველი დანიშნულება და მნიშვნელობა, ამიტომ ისინი ვეღარ ემსახურებიან კაცობრიობას იმ სახით, როგორითაც ისინი იყვნენ ჩაფიქრებულნი. ამიტომ, ადამიანებს აღარ შეუძლიათ გააანალიზონ უძველესი სწავლებები, რის შედეგადაც ისინი უფრო და უფრო მექანიკურები ხდებიან.

გურჯიევის მიხედვით, როგორც წესი, ადამიანის სამი ცენტრიდან: ემოცია, ფიზიკური სხეული, გონება — მხოლოდ ერთს ავითარებს თანამედროვე რელიგიები და სექტები, ისიც ამ ერთ ცენტრს ავითარებს, სხვა ცენტრების ხარჯზე. შედეგად, ჩვენ ვერ ვიღებთ სრულყოფილ ადამიანს. უფრო მეტიც, მათ ვისაც სურს, რომ გაყვეს სპირიტუალური ცოდნის ტრადიციულ გზებს (გურჯიევი გამოყოფს სამ გზას: ფაკირის გზა, რომელიც ფოკუსირებულია ადამიანის ფიზიკურ განვითარებაზე; ბერის გზა, რომელიც ფოკუსირებულია ადამიანის ემოციურ განვითარებაზე და იოგის გზა, რომელიც ფოკუსირებულია ადამიანის გონებრივ განვითარებაზე), ისინი აუცილებლად თმობენ ამქვეყნიურ ცხოვრებას. გურჯიევმა განავითარა „მეოთხე გზა“, რომელიც შეესაბამებოდა თანამედროვე ადამიანის მოთხოვნილებებსა და ცხოვრების წესს, ევროპასა და ამერიკაში. ცალ-ცალკე გონების, ემოციებისა და სხეულის განვითარების მაგივრად, მან განავითარა სწავლება, რომელიც სამივე ცენტრის ჰარმონიულ, დაბალანსებულ განვითარებას უზრუნველყოფდა.

გურჯიევი ფიქრობდა, რომ სხვა სასულიერო ტრადიციების პარალელურად, პიროვნებამ თავდაუზოგავად უნდა იმუშაოს საკუთარ თავზე, რათა გამოიღვიძოს ის, რადგან ადამიანების აბსოლუტური უმრავლესობა დღეს მექანიკური ცხოვრების წესით ცხოვრობს. ის ასევე ამბობდა, რომ საკუთარ თავზე მუშაობა იმდენად რთული არაა, რამდენადაც ამ ყოველივეს სურვილი. გურჯიევს არასდროს მიუნიჭებია დიდი მნიშვნელობა ტერმინ „მეოთხე გზისთვის“, ამ ტერმინს ის არც თავის ნაწერებში არ იყენებდა. მისი მოსწავლე, პეტრე უსპენსკი გურჯიევის იდეების სწავლებისას იყენებდა ამ ტერმინს და ანიჭებდა მას დიდ მნიშვნელობას. უსპენსკის სიკვდილის შემდეგ კი მისმა სტუდენტებმა გამოაქვეყნეს წიგნი „მეოთხე გზა“, მის ლექციებზე დაყრდნობით.

• ავალიანი ს., დადიანი ლ., ხომერიკი მ., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012.

• გიორგი გურჯიევი, ცხოვრება, შემოქმედება
• გიორგი გურჯიევი, აღმოსავლელი მოგვი, უცხოელები მას მოიხსენიებდნენ, როგორც კავკასიელს - დავიწყე რუსეთით და დავასრულე რუსეთით
• გიორგი გურჯიევი-ადამიანთა სულის მექანიკოსი
• გიორგი გურჯიევი. საუბრები მოწაფეებთან
• რომანოვების აგენტი, აღმოსავლელი "ბრძენი" და "მოგვი" გიორგი გურჯიევი
• GD პედია - მარტა ბარამიძე - გიორგი გურჯიევი
• გიორგი გურჯიევის ცხოვრება და შემოქმედება (ნაწილი I)
• გიორგი გურჯიევის ცხოვრება და შემოქმედება (ნაწილი II)
• გურჯიევი უკრავს ჰარმონიკაზე (Гурджиев играет на гармонике)
• მაგნო შავდია - გურჯიევი - ყველაზე უცნაური ოსტატი