Kakaisaran Romawi (Latin: Imperium Romanum) nyaéta jaman pasca-Républik ti peradaban Romawi kuna, dicirian ku wangun pamaréntahan otokrasi sarta kakawasaan wewengkon nu lega di Éropa jeung sadeukeuteun Méditérania.
Kakaisaran Romawi Senatus PopulusQue Romanus (SPQR) "Sénat jeung Rahayat Roma" | ||||
Kakaisaran | ||||
| ||||
Vexillum kalawan aquila sarta inisial kanagaraan Romawi | ||||
Kakawasaan maksimum Kakaisaran Romawi dina 117 M. | ||||
Ibu kota | Roma nyaéta ibu kota pulitis nepi ka 286 M Aya sababaraha puseur pulitis nalika Katétraan samentawis Roma tetep jadi ibu kota nominal, budaya, jeung idéologis. Konstantin ngadegkeun sarta ngawangun ulang kota Konstantinopel salaku ibu kota kakaisaran nu anyar dina 330. Mediolanum (Milan) mangrupa batur gawéna nalika babagian Wétan/Kulon ningkat remenna. Pangadilan kakaisaran kulon teras dipindahkeun ka Ravenna. | |||
Basa | Latin, Yunani | |||
Pamaréntahan | Otokrasi | |||
Kaisar | ||||
- 27 SM – 14 M | Augustus | |||
- 378–395 | Theodosius I | |||
- 475–476 / 1449–1453 | Romulus Augustus / Konstantin XI | |||
Badan législatif | Sénat Romawi | |||
Jaman | Kuna klasik | |||
- Patempuran Actium | 2 Séptémber 31 SM | |||
- Octavia nyatakeun Augustus | 27 SM | |||
- Diocletian misahkeun adminstrasi kakaisaran antawsi Wétan jeung Kulon | 285 | |||
- Konstantin nu Ageung ngadegkeun Konstantinopel salaku ibu kota kakaisaran nu anyar | 330 | |||
- Pupusna Theodosius nu Ageung, diteraskeun ku dibagina kakaisaran kana wétan jeung kulon | 395 | |||
- Turunna Kaisar Kulon Romulus Augustus/Labuhna Konstantinopel * | 476/1453 M | |||
Aréa | ||||
- 25 SM | 2.750.000 km2 (1.061.781 mil pasagi) | |||
- 50 | 4.200.000 km2 (1.621.629 mil pasagi) | |||
- 117 | 6.500.000 km2 (2.509.664 mil pasagi) | |||
- 390 | 4.400.000 km2 (1.698.849 mil pasagi) | |||
Populasi | ||||
- Perkiraan 25 SM | 56.800.000 | |||
Kapadetan | 20,7 /km2 (53,5 /mil pasagi) | |||
- Perkiraan 117 | 88.000.000 | |||
Kapadetan | 13,5 /km2 (35,1 /sq mi) | |||
Mata uang | (a) 27 SM – 212 M: 1 emas aureus (1/40 lb. emas, dirobah ka 1/50 lb. dina 212) = 25 pérak denarii = 100 perunggu sesterces = 400 tambaga asses. (b) 294–312: 1 emas aureus solidus (1/60 lb. emas) = 10 pérak argentei = 40 perunggu folles = 1.000 logam nu diturunkeun denarii (c) 312 ka hareup: 1 emas solidus (1/72 lb.) = 24 pérak siliquae = 180 perunggu folles | |||
Ayeuna bagian ti | Tingali artikel | |||
* Kajadia-kajadian ieu nandaan ahirna Kakaisaran Romawi Kulon (286–476) jeung Kakaisaran Romawi Wétan (330–1453). |
Dina ahir abad ka-3 Maséhi, Diocletian ngadegkeun sarta mraktékkeun babagian kakawasaan antawis 4 kaisar (kawanoh salaku katétraan) sangkan leuwih alus ngamankeun wewengkonna nu lega, ngahirkeun Krisis Abad KAtilu. Nalika dékade sanggeusna, Kakaisaran remen dibagi kana poros Wétan/Kulon. Sanggeus pupusna Theodosius I dina 395, kakaisaran dibagi pikeun nu pangahirna.
Kakaisaran Romawi Kulon ngahir dina 476 basa Romulus Augustus dipaksa turn tahta pikeun raja perang Jérmanik, Odoacer. Romawi Wétan atanapi Kakaisaran Bizantium ngahir dina 1453 nalika pupusna Konstantin XI sarta labuhna Konstantinopel ka Mehmed II, pamingpin Turki Ottoman.
Wewengkon Kakaisaran Romawi ayeuna mangrupa bagian ti nagara:
Pék paluruh émbaran nu leuwih loba ngeunaan Kakaisaran Romawi ku jalan nyungsi proyék sabaraya Wikipédia | |
---|---|
Définisi kamus ti Wiktionary | |
Buku téks ti Wikibooks | |
Cutatan ti Wikiquote | |
Téks sumber ti Wikisource | |
Gambar jeung média ti Commons | |
Warta ti Wikinews | |
Sumber pangajaran ti Wikiversity |
Citakan:Ancient Rome topics Citakan:Roman history by territory Citakan:Territories with limited Roman Empire occupation & presence Citakan:Ancient Greek and Roman Wars Citakan:Empires Citakan:Former monarchies Italian peninsula
Artikel ngeunaan sajarah ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan. |
This article uses material from the Wikipedia Basa Sunda article Kakaisaran Romawi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eusi nu nyangkaruk ditangtayungan ku CC BY-SA 4.0 iwal lamun disebutkeun béda. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Basa Sunda (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.