Samtsche-Dzjavacheti: Regio van Georgië

Samtsche-Dzjavacheti (Georgisch: სამცხე-ჯავახეთი) is een regio (mchare) in het zuiden van Georgië met een oppervlakte van 6413 km² en 147.352 inwoners (2023).

De hoofdstad is Achaltsiche, de belangrijkste stad van de regio en oud-hoofdstad van het historische vorstendom Samtsche. De gouverneur van Samtsche-Dzjavacheti is sinds augustus 2018 Besik Amiranasjvili. De regio heeft zes gemeenten en omvat de historische landsdelen Mescheti (Samtsche), Dzjavacheti en Tori. Het territorium Zemo-Kartli (Opper-Kartli) onderdeel van Kartli. De regio kent een Armeense meerderheid.

Samtsche-Dzjavacheti
სამცხე-ჯავახეთი
Regio in Georgië Vlag van Georgië
Kaart van Samtsche-Dzjavacheti
Geografie
Hoofdplaats Achaltsiche
Oppervlakte 6412.8 km²
Hoogste punt Didi Aboeli (3301 m)
Coördinaten
Bevolking
Inwoners (2023) 147.352
(23 inw./km²)
Etniciteit (2014) Armeens (50,5%)
Georgisch (48,3%)
Russisch (0,4%)
Grieks (0,3%)
Osseets (0,2%)
Religie (2014) Georgisch-Orthodox (45,26%)
Armeens-Orthodox (39,9%)
Katholiek (9,4%)
Islam (3,8%)
Jehova (0,2%)
Bestuur
Gouverneur Besik Amiranasjvili (2018)
Gemeenten 6
Overige informatie
Opgericht 1995
Tijdzone UTC+4
ISO 3166-2 GE-SJ
Website samtskhe-javakheti.gov.ge
Reliefkaart Samtsche-Dzjavacheti
Samtsche-Dzjavacheti (Samtsche-Dzjavacheti)
Samtsche-Dzjavacheti
Foto's
Samtsche-Dzjavacheti: meren en graslanden in het vulkanische hoogland
Samtsche-Dzjavacheti: meren en graslanden in het vulkanische hoogland
Portaal  Portaalicoon   Georgië

Geografie

Samtsche-Dzjavacheti ligt in het zuiden van Georgië en grenst aan zowel Turkije als Armenië. Ten noordwesten van de regio liggen de Georgische autonome republiek Adzjarië en de regio Goeria. In het noorden grenst Samtsche-Dzjavacheti aan Imereti en Sjida Kartli en in het oosten aan Kvemo Kartli.

Hooglanden

De regio bestaat voornamelijk uit het Dzjavacheti-plateau, een hoogland van vulkanische oorsprong en is noordkant van het Armeens Hoogland. De hoogvlaktes van Samtsche-Dzjavacheti liggen tussen de 1500-2000 meter boven zeeniveau. De regio wordt op natuurlijke wijze begrensd door enkele bergketens, de belangrijkste zijn de Mescheti- en Trialetigebergtes in het noorden en de Samsari- en Dzjavachetigebergtes in het oosten, welke bergkammen voor een groot deel de grenzen van de Samtsche-Dzjavacheti zijn..

De hoogste bergen van de regio liggen in het Samsarigebergte: de Didi Aboeli (3301 m), een stratovulkaan en de Samsari (3285), waar ook een caldera ligt. Een andere zichtbaar aanwezige vulkaan in dit gebergte is de Sjavnabada (2929 m). In het Dzjavachetigebergte zijn ook enkele drieduizenders te vinden, waaronder de Emlikli (3054 m) en de Leili (3157 m) op de grens met Armenië. In het noorden liggen de hoogste toppen van het Meschetigebergte op de regiogrens, die rond de 2800 meter hoog zijn. Het Trialetigebergte in het noordoosten is minder hoog met toppen tussen de 2000- en 2500 meter. Door de hoge ligging van de regio heeft het koude en sneeuwrijke winters. In Bakoeriani, niet ver van de toeristische trekpleister Bordzjomi, is een wintersportgebied. In het Meschetigebergte bij Bordzjomi ligt het nationaal park Bordzjomi-Charagaoeli, het grootste nationaal park van Georgië.

Meren en rivieren

In het hoogland liggen enkele van de grootste meren van Georgië, zoals het Paravanimeer, Tabatskoerimeer, Kartsachimeer en Chantsjalimeer. Verschillende van deze meren en de graslanden in de hooglanden, die veel vogels aantrekken, vallen onder het nationaal park Dzjavacheti. De grootste rivier van Georgië, de Mtkvari, stroomt vanuit Turkije een paar kilometer ten noorden van het Kartsachimeer de regio binnen. De rivier heeft een kloof in het hoogland uitgesneden met een diepte tot 700 meter, en vormt de oostelijke begrenzing van het Eroesjeti Hoogland, een gebergte langs de grens met Turkije.

In deze kloof ligt het grote historische grotklooster Vardzia, een belangrijke toeristische trekpleister. De rivier stroomt door deze kloof in noordwestelijke richting naar Achaltsiche, via het Chertvisi-fort waar de Paravani rivier zich bij de Mtkvari voegt. Na Achaltsiche stroomt de rivier in noordoosten en stroomt naar Bordzjomi tussen het Meschetigebergte (linkeroever) en Trialetigebergte (rechteroever), waarna ze de regio verlaat via de Sjida Kartli vlakte.

Economie

De Bakoe-Tbilisi-Ceyhan-pijpleiding (olie) en de Zuid-Kaukasus-pijplijn (gas) doorkruisen de regio. Deze pijpleidingen zijn van strategisch belang voor Georgië, en leveren ook transitbaten op. Daarnaast is in 2017 de Bakoe-Tbilisi-Kars spoorlijn geopend. Voor deze route werd het traject Tbilisi - Achalkalaki gerenoveerd en deels herbouwd door Samtsche-Dzjavacheti. Het traject Achalkalaki - Kars (Turkije) werd geheel nieuw aangelegd. Het traject is onderdeel van het Chinese Belt & Road routenetwerk. Sinds 2017 rijden goederentreinen van en naar China hierlangs. Een passagiersdienst is aangekondigd.

Bestuurlijke onderverdeling

Gemeenten in Samtsche-Dzjavacheti

Samtsche-Dzjavacheti heeft zes gemeenten:

De regio heeft in totaal 271 bewoonde kernen:

Demografie

Samtsche-Dzjavacheti telde op 1 januari 2023 147.352 inwoners, een daling van 8,2% ten opzichte van de volkstelling van 2014. De urbanisatiegraad is 36,7%, waar zowel de steden als daba's onder vallen.

Bevolkingsontwikkeling van de regio Samtsche-Dzjavacheti
1959 1970 1979 1989 2002* 2002** 2014 2020 2023
Samtsche-Dzjavacheti 213.329 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  231.593 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  227.676 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  238.750 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  207.598 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  183.096 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  160.504 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  152.114 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  147.352
Achalkalaki 62.977 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  69.992 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  68.234 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  69.256 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  60.975 - Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  45.070 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  41.481 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  39.392
Achaltsiche 50.420 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  51.907 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  49.836 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  54.747 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  46.134 - Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  38.895 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  39.401 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  39.588
Adigeni 19.593 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  20.272 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  20.278 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  21.284 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  20.752 - Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  16.462 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  16.134 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  15.908
Aspindza 11.265 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  12.494 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  12.264 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  13.262 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  13.010 - Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  10.372 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  10.535 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  10.626
Bordzjomi 37.010 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  39.661 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  40.796 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  41.266 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  32.422 - Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  25.214 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  24.983 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  24.858
Ninotsminda 32.064 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  37.267 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  36.268 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  38.935 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  34.305 - Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling 24.491 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  19.580 Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling  16.980
* Uit onderzoek na volkstelling 2014 is gebleken dat volkstelling 2002 8-9 procent te hoog is uitgevallen.
**Gecorrigeerde data op basis van retro-projectie 1994-2014 i.s.m. VN.

Etniciteit en religie

De bevolking van Samtsche-Dzjavacheti bestaat volgens de volkstelling van 2014 in meerderheid uit Armeniërs (50,5%), die zich voornamelijk concentreert in de gemeenten Ninotsminda en Achalkalaki met respectievelijk 93% en 95% van de bevolking. In de andere gemeenten zijn de Georgiërs ruimschoots in de meerderheid. Hun aandeel in de regio bevolking is 48,3%. Etnische minderheden in kleine getale aanwezig: Russen (0,4%), Grieken (0,3%), Osseten (0,2%), Oekraïners (0,1%) en Azerbeidzjanen.

De meeste inwoners in de regio zijn Georgisch-Orthodox (45,2%), terwijl 39,9% Armeens-Orthodox is. In de gemeenten Achalkalaki en Ninotsminda is driekwart van de bevolking Armeens-Orthodox, in navolging van de etnische samenstelling. Ruim driekwart van alle Georgische katholieken woont in Samtsche-Dzjavacheti. Deze religie is met 9,3% de derde grootste in de regio, gevolgd door de islam (3,8%). Dit zijn voornamelijk Adzjaren in de gemeente Adigeni dat aan Adzjarië grenst. Verder is er een kleine gemeenschap jehova's (0,2%) en wonen er enkele tientallen protestanten en joden.

Bezienswaardigheden

Samtsche-Dzjavacheti: Geografie, Economie, Bestuurlijke onderverdeling 
Achaltsiche, hoofdstad van Samtsche-Dzjavacheti met het Rabatifort

Zie ook

Referenties

Zie de categorie Samtskhe-Javakheti van Wiki Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Tags:

Samtsche-Dzjavacheti GeografieSamtsche-Dzjavacheti EconomieSamtsche-Dzjavacheti Bestuurlijke onderverdelingSamtsche-Dzjavacheti DemografieSamtsche-Dzjavacheti BezienswaardighedenSamtsche-Dzjavacheti Zie ookSamtsche-Dzjavacheti ReferentiesSamtsche-DzjavachetiAchaltsiche (stad)Armeniërs in GeorgiëAtabegaat SamtscheBestuurlijke indeling van GeorgiëGeorgischGeorgiëKartli (regio)Mescheti

🔥 Trending searches on Wiki Nederlands:

EritreaFritz WepperNoa-Lynn van LeuvenDe TokkiesZonsverduistering van 8 april 2024Wim SuurbierIerland (land)ArubaZeno DebastChinese MuurProvincies van BelgiëGaslightingRené van de KerkhofElvis PresleyGeorgisch voetbalelftal (mannen)Drake BellThe Passion 2024Tatjana ŠimićEvolutie van de mensTien gebodenIslamitische Staat (in Irak en de Levant)Emomalii RachmonRani De ConinckWillem III van OranjeThuis (televisieserie)Vlaamse Radio- en TelevisieomroeporganisatieOlympische SpelenChristoffel ColumbusHet Laatste NieuwsArmeniëLijst van hoofdstedenSMART-principeRichairo ŽivkovićWilliam SpaaijDonald TrumpRob OudkerkLijst van Nederlandse gemeentenGloria MonserezKat (dier)Leandro TrossardTsjechiëGoede VrijdagHaagse School (schilderkunst)Leonardo DiCaprioMadeira (eiland)Shōgun (2024)Sydney SweeneyHeinrich HimmlerKeanu ReevesPremier LeagueZuid-AfrikaCillian MurphyRuud KrolXHamsterMauthausen (concentratiekamp)Danny BlindBart De PauwHornbach (bouwmarkt)TrouwdagMustafa Kemal AtatürkLijst van fruitIslamJasmin ParisLenteRoemeniëHamasZuid-AmerikaM7 (spoorwegrijtuig)Skunk (film)HongerwinterRonde van VlaanderenEgypte (land)Annick BoerKunstmatige intelligentieIlja Leonard Pfeijffer🡆 More