წითელი ჯუჯა

წითელი ჯუჯების მასები იცვლება 0,075 (ზედა ზღვარი ყავისფერი ჯუჯისთვის)-დან 0,5 მზის მასამდე. მათი ზედაპირის ტემპერატურა 4000 კელვინზე ნაკლებია.

წითელი ჯუჯები ვარსკვლავთა ყველაზე გავრცელებული ტიპია „ირმის ნახტომში“ (მზის სამეზობლოში ასე დაიმზირება), მაგრამ დაბალი სიკაშკაშის გამო ინდივიდუალური წითელი ჯუჯების შესწავლა ურთულესია. დედამიწიდან არც ერთი ასეთი ვარსკვლავი არ ჩანს შეუიარაღებელი თვალით. მზესთან მდებარე უახლოესი ვარსკვლავი „პროქსიმა კენტავრი“ (იხ. ალფა კენტავრი) წითელი ჯუჯაა (M5 ტიპის, ხილული ვარსკვლავიერი სიდიდე 11,05-ია). შემდეგი უახლოესი 30 ვარსკვლავიდან 20 წითელი ჯუჯაა. ზოგიერთი გამოთვლის თანახმად, წითელი ჯუჯები „ირმის ნახტომის“ ვარსკვლავების 3/4-ს შეადგენს.

ვარსკვლავური მოდელების თანახმად, წითელი ჯუჯები, რომელთა მასა ნაკლებია მზის მასის 35 %-ზე, მთლიანად კონვექციურია. აქედან გამომდინარე, წყალბადის თერმობირთვული სინთეზის შედეგად წარმოქმნილი ჰელიუმის ხელახალი შერევა მუდმივად ხდება მთელ ვარსკვლავში, რის შედეგადაც ბირთვში აღარ გროვდება. ამგვარად, წითელი ჯუჯები ძალიან ნელა ვითარდება. თეორიულად, მათ მუდმივი სიკაშკაშე და სპექტრული ტიპი ტრილიონობით წლის მანძილზე აქვს, სანამ მათი საწვავი არ გამოილევა. სამყაროს შედარებით მცირე ასაკის (13,7 მილიარდი წელიწადი; წითელი ჯუჯები კი ტრილიონობით წლების მანძილზე ცოცხლობს) გამო, მოწინავე ევოლუციური ეტაპის წითელი ჯუჯები არ არსებობს.

• Stellar Flares — D. Montes, UCM.