საქსები

Sachsen) — ძველი დასავლეთ გერმანული მოდგმის ხალხი, რომელიც სავარაუდოდ III საუკუნეში ჩამოყალიბდა, IV საუკუნიდან კი მათი არსებობის უტყუარი წყაროები არსებობს. საქსები ჩამოყალიბდნენ სამი ძველი გერმანული ტომის, ხაუკების, ანგრივარიებისა და ხერუსკების გაერთიანებით, რომლებიც I საუკუნეში თანამედროვე გერმანიის ჩრდილოეთსა და ნიდერლანდების აღმოსავლეთ ნაწილში სახლობდნენ. მეროვინგების დროიდან მოყოლებული საქსები მხოლოდ ნაწილობრივ იყვნენ დამოკიდებული ფრანკთა სამეფოზე, სანამ ისინი საბოლოოდ კარლოს დიდმა არ დაიმორჩილა.

დღევანდელ გერმანიაში არსებობს საქსონიის მხარე, თუმცა მისი ტერიტორია არაა ძველი საქსების განსახლების არეალი. ის ტერიტორია, რომელიც ძველი საქსებით იყო დასახლებული, დღეს ძირითადად ქვემო საქსონიის მხარეშია მოქცეული. იმისათვის, რომ თანამედროვე საქსონიის მოსახლეობა და ძველი საქსები ერთმანეთში არ აურიონ, სამეცნიერო ლიტერატურაში ხშირად იყენებენ ხელოვნურ ტერმინს ძველ საქსებს (გერმ. Altsachsen).

• Bremer Archäologische Blätter, Beiheft 2/2000 zur gleichnamigen Ausstellung im Focke-Museum: „Siedler, Söldner und Piraten“. Chauken und Sachsen im Bremer Raum, Der Landesarchäologe Bremen, ISSN 0068-0907.
• Torsten Capelle: Die Sachsen des frühen Mittelalters. Theiss, Stuttgart 1998, ISBN 3-8062-1384-4.
• Torsten Capelle, Matthias Springer, Heinrich Tiefenbach: Sachsen. In: Heinrich Beck, Dieter Geuenich, Heiko Steuer (Hrsg.): Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 26, de Gruyter, Berlin/New York 2004, ISBN 3-11-017734-X, გვ. 24–60.
• Wilhelm Gebers: Auf dem Weg nach Walhall – Die Pferde der Altsachsen – Begleiter in Leben und Tod. Industrie-Museum Lohne, Lohne 2004, ISBN 3-9808151-8-8.