პროტო-ქართველური ენა
პროტო-ქართველური ენა, ანუ საერთო-ქართველური არის ქართველურ ენათა თეორიულად პოსტულირებული საერთო წინაპარი.
ამ ენის არსებობა საყოველთაოდ არის გაზიარებული ენათმეცნიერებაში. ქართველურ ენათა შედარებითი ანალიზის საფუძველზე საერთო-ქართველური ენის ორიგინალური ფორმები საკმაოდ ფართოდ არის აღდგენილი სხვადასხვა სტრუქტურულ დონეზე. ეს ფორმები მოიცავს ფონოლოგიას, გრამატიკას, ლექსიკას.
ფონოლოგია
ხმოვნები
| წინა | უკანა | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| არალაბიალური | ლაბიალური | |||||
| მოკლე | გრძელი | მოკლე | გრძელი | მოკლე | გრძელი | |
| მაღალი | (ი [i]) | (უ [u]) | ||||
| საშუალო | ე [ɛ] | ე̄ [ɛ:] | ო [ɔ] | ო̄ [ɔ:] | ||
| დაბალი | ა [ɑ] | ა̄ [ɑ:] | ||||
თანხმოვნები
| ლაბიალური | დენტალი | დენტალვეოლარი | ალვეოლარი | ველარი | უვულარი | გლოტალური | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ცენტრალური | ლატერალური | ||||||||
| ნაზალი | მ [m] | ნ [n] | |||||||
| ხშული | მჟღერი | ბ [b] | დ [d] | გ [g] | |||||
| ყრუ ფშვინვიერი | ფ [p] | თ [t] | ქ [k] | ჴ [q] | |||||
| ყრუ მკვეთრი | პ [pʼ] | ტ [tʼ] | კ [kʼ] | ყ [qʼ] | |||||
| აფრიკატები | მჟღერი | ძ [d͡z] | ძ₁ [d͡ʐ] | ჯ [d͡ʒ] | |||||
| ყრუ ფშვინვიერი | ც [t͡s] | ც₁ [t͡ʂ] | ჩ [t͡ʃ] | ||||||
| ყრუ მკვეთრი | წ [t͡sʼ] | წ₁ [t͡ʂʼ] | ჭ [t͡ʃʼ] | ɬʼ [t͡ɬʼ] | |||||
| ნაპრალოვნები | ყრუ ფშვინვიერი | ს [s] | ს₁ [ʂ] | შ [ʃ] | ლʿ [ɬ] | ხ [x] | ჰ [h] | ||
| მჟღერი | ზ [z] | ზ₁ [ʐ] | ღ [ɣ] | ||||||
| მთრთოლი | რ [r] | ||||||||
| აპროქსიმანტები | უ̂ [w] | ლ [l] | ჲ [j] | ||||||
ბიბლიოგრაფია
- Encyclopedia Britannica, 15th edition (1986): Macropedia, "Languages of World", see section titled "Caucasian languages".
- Fähnrich, H. (2002). Kartwelische Wortschatzstudien. Jena: Friedrich-Schiller-Universität.
- Gamkrelidze, Th. (1966) "A Typology of Common-Kartvelian", Language, Vol. 42, No. 1 (Jan. - Mar.), pp. 69-83
- გამყრელიძე, თ. & მაჭავარიანი, გ. (1965). სონანტთა სისტემა და აბლაუტი ქართველურ ენებში. თბილისი.
- Klimov, G. (1998a). Etymological Dictionary of Kartvelian Languages. Berlin: Mouton de Gruyter.
იხილეთ აგრეთვე
შენიშვნები
This article uses material from the Wikipedia ქართული article პროტო-ქართველური ენა, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.