ნაპირის ყინული
ნაპირის ყინული — ნაპირთან მიბჯენილი ზღვის ყინული, რომელიც წარმოიქმნება გვიან შემოდგომაზე, მიეყინება სანაპიროს, წყალმარჩხ ადგილებში — ფსკერსაც, და ზაფხულის დასაწყისამდე უძრავია.
უმეტესად განვითარებულია არქტიკასა და ანტარქტიკაში, შეჭრილ-შემოჭრილი სანაპიროების გასწვრივ და კუნძულებს შორის. ნაპირის ყინული უძრავი ყინულია, რომელიც არ ასრულებს ჰორიზონტალურ მოძრაობებს, მაგრამ მონაწილეობს წყლის დონის ვერტიკალურ რყევებში.
ზღვებში ნაპირის ყინული წარმოიქმნება მყინვარული ბარიერის ნაპირებთან და სხვა. შეიძლება ჩამოყალიბდეს მარილიანი წყლიდან ან ნებისმიერი ასაკის მოდრეიფე ყინულის ნაპირთან მიყინვის შედეგად. ნაპირის ყინულის სიგანე, ისევე როგორც არსებობა, ჩვეულებრივ სეზონურია და დამოკიდებულია ყინულის სისქეზე, ოკეანის საგების რელიეფსა და კუნძულებზე. მისი სიგრძე რამდენიმე მეტრიდან ასეულობით კილომეტრამდეა.
ნილასის ან ახალი ყინულისაგან შემდგარ ნაპირის ყინულს ჩამოყალიბების საწყის სტადიაზე, 200 მ სიგანემდე ყინულოვან ყინულნაპირის ან უბრალოდ ყინულნაპირის უწოდებენ. მრავალწლიან ნაპირის ყინულს გრენლანდიის ფიორდებში მოიხსენიებენ ესკიმოსური ტერმინით სიკოზაკით ან სიკუსაკით.
თუ ნაპირის ყინული ესაზღვრება სუფთა წყალს, მაშინ მის საზღვარს ნაპირის ყინულის პირს უწოდებენ; თუკი ის ესაზღვრება მოდრეიფე ყინულს, მაშინ მათი გამყოფი ხაზი ატარებს ნაპირის ყინულის საზღვრების სახელწოდებას. ნაპირის ყინული ფართოდაა განვითარებული ანტარქტიდის ნაპირებთან, ხოლო ჩრდილოეთ ყინულოვან ოკეანეში ყველაზე მეტ გავრცელებას პოულობს ციმბირის ჩრდილოეთ სანაპიროსა და კანადის არქტიკულ არქიპელაგში.
ზამთარში ნაპირის ყინული ფარავს სრუტეებს, უბეებსა და ზღვის აკვატორიებს რამდენიმე ასეულ კილომეტრზე (აღმოსავლეთ ციმბირის, ლაპტევებისა და სხვა ზღვები), სისქე — 2,5–3 მ. მაღალ განედებში ზოგან წლობით ძლებს და სისქე 10–20 მ აღწევს.
სქოლიო
This article uses material from the Wikipedia ქართული article ნაპირის ყინული, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.