მიხეილ ჭიაურელი

25 იანვარი, 1894, თბილისი — გ. 31 ოქტომბერი, 1974, იქვე) — ქართველი კინორეჟისორი. საბჭოთა დიქტატორის, იოსებ სტალინის, ცხოვრების ამსახველი პომპეზურ-მონუმენტალური ფილმების ავტორი. საქართველოს სახალხო არტისტი (1943), საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (1948), სტალინური პრემიის 6-გზის ლაურეატი (1941 (2-ჯერ), 1943, 1946, 1947, 1950).

მიხეილ ჭიაურელი
დაბადების თარიღი	25 იანვარი, 1894 თბილისი, რუსეთის იმპერია
გარდაცვალების თარიღი	31 ოქტომბერი, 1974 (80 წლის) თბილისი, საქართველოს სსრ, სსრკ
მოქალაქეობა	სსრკ
საქმიანობა	კინორეჟისორი, მსახიობი
მეუღლე(ები)	ვერიკო ანჯაფარიძე
შვილ(ებ)ი	სოფიკო ჭიაურელი რამაზ ჭიაურელი ოთარ ჭიაურელი
ჯილდოები	სტალინური პრემია (1941, 1941, 1943, 1946, 1947, 1950) საქართველოს სახალხო არტისტი (1943) საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (1948)

1912 წელს დაამთავრა თბილისის ფერწერისა და ქანდაკების სკოლა (ახლანდელი თბილისის სამხატვრო აკადემია) იაკობ ნიკოლაძის ხელმძღვანელობით. 1915 წლიდან იყო თბილისის, ქუთაისისა და ბათუმის თეატრების მსახიობი, რეჟისორი და მხატვარი. 1921 წელს დააარსა თბილისის სატირის თეატრი. როგორც მსახიობი მონაწილეობდა ფილმებში „არსენა ჯორჯიაშვილი“ (1921), „სურამის ციხე“ (1923)

1925–1927 წლებში იყო „მუშათა თეატრისა“ და „წითელი თეატრის“ რეჟისორი და მხატვრული ხელმძღვანელი. დავით ძნელაძესთან ერთად დააფუძნა მუსიკალური თეატრი. კინოში მისი შემოქმედება დაიწყო მსახიობობით. მიღებული აქვს ვენეციის საკავშირო კინოფესტივალის ოქროს მედალი. 1940 წლიდან იყო კომუნისტური პარტიის წევრი.

ფილმების დამდგმელი რეჟისორი

• 1928: „პირველი კორნეტი სტრეშნიოვი“ რეჟ. ეფიმ ძიგანთან ერთად
• 1929: „საბა“
• 1929: „უკანასკნელ საათს“
• 1934: „უკანასკნელი მასკარადი“
• 1937: „არსენა“
• 1938: „დიადი განთიადი“
• 1943: „გიორგი სააკაძე“
• 1946: „ფიცი“
• 1949: „ბერლინის დაცემა“
• 1951: „დაუვიწყარი 1919 წელი“
• 1957: „ოთარაანთ ქვრივი“
• 1960: „ამბავი ერთი ქალიშვილისა“
• 1963: „გენერალი და ზიზილები“
• 1965: „რაც გინახავს, ვეღარ ნახავ“
• 1972: „ქილა ერბო (დამსხვრეული ოცნებები)“ (ანიმაციური ფილმი)

სცენარის ავტორი ფილმებისა

• 1934: „უკანასკნელი მასკარადი“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1937: „არსენა“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1938: „დიადი განთიადი“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1946: „ფიცი“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1949: „ბერლინის დაცემა“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1951: „დაუვიწყარი 1919 წელი“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1957: „ოთარაანთ ქვრივი“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1960: „ამბავი ერთი ქალიშვილისა“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1963: „გენერალი და ზიზილები“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1965: „რაც გინახავს, ვეღარ ნახავ“ რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
• 1972: „ქილა ერბო (დამსხვრეული ოცნებები)“ (ანიმაციური ფილმი) რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი

დამდგმელი მხატვარი ფილმებისა

• 1926: „სამანიშვილის დედინაცვალი“ რეჟისორები კოტე მარჯანიშვილი, ზაქარია ბერიშვილი

გადაღებულია ფილმებში

• 1921: „არსენა ჯორჯიაშვილი“ (არსენა ჯორჯიაშვილი) რეჟ. ივანე პერესტიანი
• 1922: „სურამის ციხე“ (ოსმან აღა) რეჟ. ივანე პერესტიანი
• 1924: „დაკარგული საუნჯე“ რეჟ. ამო ბეკ-ნაზაროვი
• 1925: „ათასის ფასად („დაჰკრა ჟამმა“)“ (გარუნი) რეჟ. ვლადიმერ ბარსკი
• 1926: „ხანუმა“ (დიტო – ადამის ძმისწული) რეჟ. ალექსანდრე წუწუნავა
• 1926: „ნათელა“ (ჯონდო – მიქავას მეგობარი) რეჟ. ამო ბეკ-ნაზაროვი

• 1941: სსრკ სახელმწიფო პრემია, ფილმისათვის „დიადი განთიადი“ (1937)
• 1941: სსრკ სახელმწიფო პრემია, ფილმისათვის „არსენა“ (1937)
• 1943: სსრკ სახელმწიფო პრემია, ფილმისათვის „გიორგი სააკაძე“ I სერია (1942)
• 1946: სსრკ სახელმწიფო პრემია, ფილმისათვის „გიორგი სააკაძე“ II სერია (1943)
• 1946: ვენეციის VII საერთაშორისო კინოფესტივალი, ოქროს მედალი და საპატიო დიპლომი, ფილმისათვის „ფიცი“ (1946)
• 1947: სსრკ სახელმწიფო პრემია, ფილმისათვის „ფიცი“ (1946)
• 1948: სსრკ სახალხო არტისტი
• 1950: დიდი პრიზი კარლოვი–ვარის V საერთაშორისო კინოფესტივალი ფილმისათვის „ბერლინის დაცემა“ (1949)
• 1950: სსრკ სახელმწიფო პრემია, ფილმისათვის „ბერლინის დაცემა“ (1949)
• 1952: კარლოვი–ვარის VII საერთაშორისო კინოფესტივალი, დიდი პრიზი, ფილმისათვის „დაუვიწყარი 1919 წელი“ (1951)
• ჩეხოსლოვაკიის „თეთრი ლომის“ II ხარისხის ორდენი
• ლენინის ორდენი
• წითელი ვარსკვლავის ორდენი
• შრომის წითელი დროშის ორდენი

• მიხეილ ჭიაურელი — საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი
• მიხეილ ჭიაურელი [დაარქივებული] — ეროვნული ფილმოგრაფია
• მიხეილ ჭიაურელი — ბურუსი